کارگزاری، بانک نیست

ایبنا: کامران ندری، استاد دانشگاه با اشاره به تخلف و دخالت برخی کارگزاری‌ها در بازار پول و صدور کارت‌های بانکی متصل به شبکه شتاب با هدف پرداخت سود‌های روزشمار بالاتر از نرخ مصوب بانک مرکزی گفت: هنگامی که بانک مرکزی چنین امکانی را برای کارگزاری‌ها فراهم نکرده، هر اقدامی که موجب دخالت در بازار پول وتاثیرگذاری منفی در روند سیاست‌های پولی بانک مرکزی شود قطعا تخلف است، لذا بانک مرکزی نباید با عوامل این جریانات و تخلفات تساهل و تسامح کند. به گزارش رادار اقتصاد، او گفت: صدور کارت‌های متصل به شبکه شتاب و اعطای سود روزشمار بالاتر از نرخ مصوب بانک مرکزی توسط برخی کارگزاری‌ها موضوعی مسبوق به سابقه نیست؛ یعنی فعل عجیبی صورت گرفته است؛ چراکه کارگزاری، بانک نیست که کارت بانکی و سود روزشمار بدهد، آن هم سود بیشتری نسبت به نرخ مصوب بانک مرکزی.

او در این‌باره یادآور شد: ممکن است کارگزاری‌ها در بانک یا موسسه اعتباری به نام خود حسابی باز کرده باشند، اما به‌ این معنا نیست که اجازه داشته باشند کارت را در اختیار دیگران قرار دهند و سود روزشمار بیشتری به آنها بپردازند. کامران ندری معتقد است: اقدام بانک مرکزی در صدور بخشنامه‌ای که مدیران عامل بانک‌ها را خطاب قرار داده مبنی بر اینکه ارائه خدمات مالی از سوی شرکت‌های کارگزای به مشتریان با بهره‌گیری از زیر ساخت‌های شبکه بانکی در قالب کارت‌های متصل به شبکه شتاب و یا هر طرح و محصول دیگری تا زمان تدوین و ابلاغ ضوابط ناظر بر نحوه همکاری بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی با نهاد‌های غیر بانکی خارج از گستره شمول نظارت این بانک بسیار درست است؛ ضمن اینکه موسسات اعتباری و کارگزاری‌هایی که مرتکب چنین تخلفی شده‌اند باید جریمه شوند. ندری یادآور شد: از نگاه ما بازار پول بازاری است که درآن اوراق کوتاه‌مدت خرید و فروش می‌شود؛ یعنی مختص بانک‌ها نیست، اما این روال در ایران معمول و متداول نیست.

در سایر کشور‌ها شرکت‌ها و کارگزاری‌ها می‌توانند اوراق کوتاه‌مدت منتشر و خرید و فروش کنند قاعدتا منعی ندارند، اوراقی که زیر یک سال باشد را خرید و فروش کنند؛ چراکه این موارد ابزار‌های بازار پول نامیده می‌شود. او افزود: بازار پول به بازاری اطلاق می‌شود که اوراق یا دارایی کوتاه‌مدت درآن خریداری می‌شود. بانک‌ها چون سپرده‌های کوتاه‌مدت افتتاح می‌کنند و مردم نیز این سپرده‌ها را قبول می‌کنند، پس عمده بازار پول در ایران نزد بانک‌هاست، اما منعی وجود ندارد شرکت‌ها و دولت اوراق زیر یک سال منتشر کنند؛ البته نه اوراق سپرده؛ پس این ابزار فقط در اختیار بانک‌ها نیست، اما در ایران این روال باب نشده، بنابراین سایر بخش‌ها نباید سود بالاتر از تعرفه مورد نظر بانک مرکزی ارائه دهند.

این استاد اقتصاد تاکید کرد: بخش‌های مختلف می‌توانند متناسب با ریسک نرخ‌ها، بازدهی بالاتری بدهند؛ اما در همه جای دنیا نرخ مرجع بهره توسط بانک مرکزی آن هم براساس شرایط کلان اقتصاد تعیین می‌کند؛ ضمن اینکه شرایط کلان اقتصاد، شرایط بازار بورس نیست، بلکه نرخ تورم و رکود اقتصادی است. ندری معتقد است: در کشور‌های غربی که اصولا تورم‌های تک رقمی و بسیار پایین دارند با افزایش نرخ تورم، بانک مرکزی نرخ بهره را بالا می‌برد؛ درحالی‌که هیچ نهاد و فردی توانایی اعتراض به بانک مرکزی را ندارد، حتی اگر اعتراضی صورت بگیرد بانک مرکزی بی توجه کار خود را انجام می‌دهد؛ چراکه بانک مرکزی سیاستگذار کلان است و منافع بخش‌های مختلف را درنظر می‌گیرد؛ نه یک بخش خاص مثل بورس را، لذا موضع‌گیری بانک مرکزی درباره تخلف برخی کارگزاری‌ها درست بوده است. او در این‌باره خاطرنشان کرد: کسانی که از افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی در سال گذشته ایراد می‌گیرند به این نکته توجه نکرده‌اند که متداول‌ترین اقدام بانک مرکزی در تمام دنیا در هنگام افزاش تورم، بالا بردن نرخ بهره مرجع است؛ پس نباید انتظار داشت بانک مرکزی منفعت عامه مردم را یک بخش کند.