بررسیهای مرکز پژوهشهای اتاق ایران حاکی از آن است که نظام بانکی ایران با چالشهای جدی مانند ناترازی، کاهش نسبت کفایت سرمایه و وابستگی دولت به منابع بانکی مواجه است. سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی پایین است و سیاستهای پولی نظیر افزایش نرخ ذخیره قانونی و کنترل ترازنامه هزینه تامین مالی تولید را افزایش داده و ذخایر ارزی بانک مرکزی نیز بهدلیل کنترل نرخ ارز کاهش یافته است. در چنین شرایطی انجام اصلاحات ساختاری، کاهش سلطه مالی دولت و بهبود سیستم اعتبارسنجی برای پایداری اقتصادی ضروری است.
روز گذشته روند نرخ شاخصهای ارزی در معاملات غیررسمی بازار ارز تهران افزایشی بود. قیمت دلار پس از دو روز معاملاتی مجددا به مرز ۷۰ هزار تومان نزدیک شد. به عقیده تحلیلگران ارزی مهمترین عاملی که درحال حاضر میتواند موجب تغییر فاز بازار و آغاز روند کاهشی شود، برقراری صلح در مرز لبنان است.
مرکز مبادله ایران: در هفتادویکمین جلسه حراج شمش طلا که روز سهشنبه ۶آذرماه۱۴۰۳ در مرکز مبادله ایران برگزار شد، از مجموع ۱۰۲کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضهشده در حراجهای عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، تمامی شمشها، با میانگین قیمت ۵میلیارد و ۹۲۱میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد.
دنیایاقتصاد: اظهارنظر و گزارش دیوان محاسبات کشور در خصوص لایحه بودجه پیشنهادی سال۱۴۰۴ شرکتهای دولتی، بانکها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت در موعد مقرر در راستای مفاد تبصره پنج ماده۱۸۲آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی ارائه شد.
رئیسجمهور منتخب مردم آمریکا، در رسانه خودش(Truth Social) اعلام کرد که در نخستین روز کاری خود، بر کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک تعرفه وضع خواهد کرد و تعرفه وضع شده بر همه کالاهای چینی را ۱۰ درصد افزایش خواهد داد. با انتشار اظهارات ترامپ، ضمن رشد شاخص دلار آمریکا، ارزش سهام بسیاری از بازارهای جهان کاهش یافت.
در این کوتاه نوشتار در راستای پاسخ به این پرسش بر خواهم آمد که آیا گروه بریکس که در راستای آرمان کاهش هژمونی ایالاتمتحده پا به عرصه نقشآفرینی در عرصه بینالملل گذاشته است به عنوان یک کنشگر میتواند امر دلارزدایی را در اقتصاد سیاسی بینالملل به عنوان یک امر جاری و ممکن به عرصه عمل بیاورد؟
در نخستین روز از همایش سالانه بانکداری نوین چه گذشت؟
دنیای اقتصاد: نخستین روز از یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت در سالن همایشهای برج میلاد مورخ ۵ آذرماه، برگزار شد. در این همایش پژوهشکده پولی بانکی چهار نشست تحلیلی «چالشهای فناوران مالی در ارتباط با تنظیمگران و بازیگران سنتی زیستبوم بانکداری»، «زیستبوم پرداختهای اعتباری و خدمات اعتباردهی»، «امنیت سایبری و ارتقای تابآوری در خدمات بانکی و پرداخت» و «توثیق الکترونیکی داراییها» را برگزار و با دعوت از صاحبنظران هر حوزه خواستار گفتوگو و تجزیهوتحلیل آنها حول محور موضوعات مذکور شد.
دنیای اقتصاد: سی و نهمین حراج سکه طلای مرکز مبادله ایران با تخصیص ۳۰۷۴ قطعه ربعسکه ضرب ۱۴۰۳ با میانگین قیمت ۱۶ میلیون و ۹۹ هزار تومان انجام شد. بهطور کلی در این مرحله از حراج ۶۲۷۳ قطعه انواع سکه طلا تخصیص پیدا کرد. به گزارش مدیریت ارتباطات مرکز مبادله ایران، سی و نهمین حراج سکه طلا روز دوشنبه پنجم آذرماه ۱۴۰۳ برگزار شد و از مجموع ۵۷۲۹ قطعه تمام سکه ثبت سفارش شده، ۲۲۴۴ قطعه با میانگین قیمت ۵۰ میلیون و ۳۰۵ هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. همچنین، از مجموع ۲۲۹۱ قطعه نیمسکه ثبت سفارش شده، ۹۵۵ قطعه با میانگین قیمت ۲۵ میلیون و ۷۴۱ هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد.
ایسنا: براساس نظرسنجی منتشر شده، اقتصاددانان تخمین زدند که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ترکیه در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۴ به ۲.۶۴ درصد سالانه خواهد رسید. موسسه آمار ترکیه قرار است روز جمعه، ۲۹ نوامبر، دادههای تولید ناخالص داخلی سه ماهه سوم را اعلام کند. برآوردهای ۹ اقتصاددان برای رشد تولید ناخالص داخلی سه ماهه سوم بین ۲.۴ تا ۳.۱ درصد بود. متوسط پیشبینی رشد برای کل سال ۲۰۲۴ به میزان ۲.۹۸ درصد اعلام شد که کمترین برآورد ۲.۷درصد و بالاترین آن ۳.۲ درصد بود. در همین حال، میانگین پیشبینی رشد تولید ناخالص داخلی از سوی هشت اقتصاددان برای سال ۲۰۲۵ به سه درصد رسید. بیزینس گزارش کرد، اقتصاد ترکیه در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ به میزان ۵.۹ درصد و در سه ماهه دوم ۲۰۲۴ به میزان ۲.۵ درصد رشد کرد.
خاویـــر میلـــی، رئیسجمهور لیبرتارین آرژانتین در تلاش است تا با اصلاحات گسترده، اقتصاد بحرانزده آرژانتین را به مسیر ثبات و رشد بازگرداند. او که بهدلیل دفاع از آزادی اقتصادی و انتقاد از نقش گسترده دولت شناخته میشود، سال گذشته در انتخابات ریاستجمهوری با شعارهایی نظیر کاهش دخالت دولت و حذف بانک مرکزی به پیروزی رسید. در شرایطی که آرژانتین با تورم بالا، کسری بودجه عظیم و بحران بدهی دستوپنجه نرم میکرد، میلی دست به سیاستهای رادیکالی در زمینه اصلاحات اقتصادی زد.
پس از انتصاب بسنت در وزارت خزانهداری، دلار آمریکا افت کرد
طلای جهانی پس از رشد بیش از ۵ درصدی در هفته گذشته، در جلسه معاملاتی روز گذشته با انتشار خبر توافق منطقهای با فروش چشمگیر روبهرو شد و به زیر سطح ۲هزار و ۷۰۰ دلار رسید. همچنین با انتشار خبر انتخاب اسکات بسنت به سمت وزارتخزانهداری ایالاتمتحده، چشمانداز سرمایهگذاران از اجرایی شدن سیاستهای اقتصادی ترامپ کاهش یافت و ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزها با افت روبهرو شد.
پس از نوسانات کاهشی بازار ارز در روز یکشنبه، قیمت شاخصهای این بازار در روز دوشنبه اصلاح شد. پس از انتشار خبر از سرگیری مذاکرات هستهای با دولتهای اروپایی از جمعه پیشرو، دست فروشندگان در معاملات ارزی بالا رفت، اما بخشی از افت قیمت نسبتا شدید روز یکشنبه در بازار دیروز جبران شد. تحلیلگران معتقدند که نرخ دلار با حمایت کانال ۶۸هزارتومانی مواجه شده و جهت تداوم روند کاهشی، بازار نیازمند اخبار مثبت بیشتر است.
دیوان محاسبات کشور: دیوان محاسبات کشور همزمان با بررسی بودجه سال آتی شرکتهای دولتی، جلسه هیات عالی نظارت بر صندوق توسعه ملی را نیز میزبانی کرد. در این جلسه که با حضور رئیس کل دیوان محاسبات، رئیس سازمان بازرسی کل کشور و رئیس سازمان حسابرسی برگزار شد، گزارش نظارتی ۶ماهه دوم سال۱۴۰۲ صندوق توسعه ملی، مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس آن، عملکرد مالی صندوق در این سال دارای انحرافاتی نظیر انجام سرمایهگذاریهای داخلی، تملک سهام بانک سینا، تفکیک وظایف هیات عامل و معاونان مدیر عامل صندوق خارج از مفاد اساسنامه و بدون مجوز هیات امنای صندوق است. همچنین طی روزهای آتی بودجه تفصیلی صندوق و عملکرد مالی منابع و مصارف سال۱۴۰۲ و ۶ماه دوم سال۱۴۰۳ با جزئیات کامل دارای اقلام اطلاعاتی مرتبط با هزینهها، سرمایهگذاریها، درآمدها، داراییهای سرمایهای تملک یا خریداریشده، مطالبات و دیون قطعیشده از اشخاص حقیقی و حقوقی و دولت، تسهیلات ارائهشده به کلیه بخشهای عمومی و خصوصی با حضور اعضای هیات عامل صندوق و نمایندگان مجلس و ناظر صندوق توسعه ملی در دیوان محاسبات مورد رسیدگی کامل و ارزیابی عملکرد قرار میگیرد.
شادا: توافقنامه کشورمان با دبیرخانه گروه منطقهای مبارزه با پولشویی اوراسیا برای اخذ مشاورههای فنی و حقوقی در تکمیل برنامه اقدام جمهوری اسلامی ایران با FATF امضا شد. به گزارش روابطعمومی مرکز اطلاعات مالی، در نشست مشترک بین هیات اعزامی جمهوری اسلامی ایران به ریاست هادی خانی، دبیر شورایعالی پیشگیری و مقابله با جرائم پولشویی و تامین مالی تروریسم کشور و دبیرخانه گروه منطقهای اوراسیا در حاشیه چهل و یکمین اجلاس اصلی این گروه در کشور هندوستان، توافق شد که تیم فنی و حقوقی دبیرخانه گروه منطقهای اوراسیا، در فرآیند تکمیل برنامه اقدام جمهوری اسلامی ایران مشارکت و در چگونگی پاسخ به ابهامات مطرحشده از سوی FATF، مشاوره فنی و حقوقی به جمهوری اسلامی ایران ارائه کند. همچنین در چارچوب این توافق، گروهی از جمهوری اسلامی ایران برای آشنایی با استانداردهای بیشتر گروه ویژه اقدام مالی FATF و آگاهی از نحوه تعامل با این گروه در ارزیابیهای دوجانبه، به محل دبیرخانه این گروه منطقهای اعزام خواهند شد.
ایرنا: وزیر امور اقتصادی و دارایی که برای شرکت در بیستوهشتمین اجلاس جهانی سرمایهگذاری به ریاض سفر کرده است با «عبدالحمید الخلیفه» رئیس صندوق اوپک دیدار و گفتوگو کرد و دو طرف بر گسترش همکاریها تاکید کردند. به گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی در این دیدار بر گسترش نقشآفرینی ایران در این صندوق تاکید شد. وزیر اقتصاد کشورمان تاکید کرد: برگزاری ورکشاپ برای معرفی بیشتر صندوق اوپک به شرکتهای ایرانی ضروری است و مشارکت پیمانکاران ایرانی در پروژههای صندوق بسیار موثر و فنی خواهد بود.
بازار: سرپرست اداره تحلیل، طراحی و توسعه فاوای بیمه مرکزی از اتصال بیمه مرکزی به سامانه املاک و اسکان خبر داد. علی اسدی،ـ سرپرست اداره تحلیل، طراحی و توسعه فاوای بیمه مرکزی گفت: در این مرحله در صورت ثبت نشدن اطلاعات متقاضی بیمه، فقط هشدار داده میشود و در مراحل بعدی، صدور بیمهنامه فقط با ثبتنام در این سامانه میسر است. به گفته وی، بر اساس قانون مالیات بر خانههای خالی، خدمات دستگاههای دولتی منوط به ثبت اطلاعات ملکی در سامانه املاک و اسکان است.
بانک مرکزی: دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات ارزی کوتاهمدت (حداکثر یکساله) از محل منابع بانک مرکزی بابت تکمیل و راهاندازی طرحهای پیشران اقتصادی واحدهای تولیدی تا پایان سال جاری تمدید شد. با توجه به اهمیت تکمیل طرحهای نیمهتمام صنعتی و معدنی و نقش مثبت آنها در رشد و توسعه اقتصادی کشور و در راستای مساعدت به تامین مالی طرحهای مذکور، دستورالعمل اعطای تسهیلات ارزی کوتاهمدت (حداکثر یکساله) از محل منابع دردسترس بانک مرکزی بابت تکمیل و راهاندازی طرحهای پیشران اقتصادی با اولویت طرحهای نیمهتمام تولیدی صادراتی (ارزآور) با پیشرفت فیزیکی بیش از ۶۰درصد که نیاز ارزی دارند و تامین سایر نیازهای ارزی تولیدکنندگان تا پایان سال جاری تمدید میشود. بر این اساس بخشنامه شماره ۰۳.۲۱۳۳۴۴ مورخ۴ آذرماه۱۴۰۳ این بانک، به شرح زیر است:
بانک مرکزی: معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی با اشاره به آخرین تحولات فناورانه در بانک مرکزی گفت: تا ۶ ماه آینده تمام بانکها چک الکترونیک صادر میکنند. اکنون تمام بانکهای کشور پذیرنده و ۱۶ بانک پذیرنده و صادرکننده چک الکترونیکی هستند و امیدواریم تا پایان سال، کل شبکه بانکی بتواند در زمینه چک الکترونیک بهطور کامل فعال شود. همچنین در ریال دیجیتال دوره آزمایشی تمام شده و برنامه به توسعهپذیری و کاربردها رسیده است.
ایسنا: مورگان استنلی مجوز تاسیس دفتر مرکزی منطقهای خود در عربستان سعودی را دریافت کرد. بانک سرمایهگذاری مورگان استنلی مستقر در ایالاتمتحده مجوز تاسیس دفتر مرکزی منطقهای خود در عربستان سعودی را دریافت کرد، زیرا این کشور همچنان به دنبال جذب سرمایهگذاری بینالمللی است. این اقدام با برنامه ستاد منطقهای عربستان سعودی هماهنگ است؛ این ستاد مشوقهای مختلفی از جمله معافیت ۳۰ ساله از مالیات بر درآمد شرکتها، کسر مالیات بر فعالیتهای دفتر مرکزی، همچنین دسترسی به تخفیفها و خدمات پشتیبانی به کسبوکارها ارائه میکند.
مرکز مبادله ایران: بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا پنجم آذرماه، برای واردات سه گروه کالاهای اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و همچنین نیازهای خدماتی، مبلغ ۴۶ میلیارد و ۴۲۹میلیون دلار تامین ارز کرده است. ۳۵ میلیارد و ۶۳۳ میلیون دلار از ارز تامین شده به بخش صنعت تخصیص داده شده است؛ از این حجم، ۲۵ میلیارد و ۴۵۸ میلیون دلار با ارز نیمایی و ۱۰ میلیارد و ۱۷۵ میلیون دلار با نرخ توافقی تامین شده است. واردات کالاهای اساسی و دارو نیز ۹میلیارد و ۸۲۲ میلیون دلار ارز را به خود اختصاص داده است؛ ۷ میلیارد و ۷۷۵ میلیون دلار از این گروه به کالاهای اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی و ۲ میلیارد و ۴۷ میلیون دلار دیگر نیز به دارو، مواد اولیه دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص داده شد. این گزارش حاکی است، ۹۷۴میلیون دلار نیز به تقاضای خدماتی تخصیص داده شده است.
هرسال میلیونها نفر برای ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی اقدام میکنند. اکثر آنها مدرک کارشناسی ارشد یک یا دو سالهای را به تحصیلات خود اضافه میکنند تا در بازاری که پر از دارندگان مدرک کارشناسی است، خود را متمایز کنند. باب شیرمن، محقق یک اندیشکده ترقیخواه در نـــیویورک بـــه نــــام بنــــیــاد ســـنـــچری (Century Foundation) میگوید: «دلیل اصلیای که افراد به این مدارک روی میآورند، احساس ناامنی است. آنها حس میکنند اگر میخواهند شغلی پیدا کنند یا شغل خود را حفظ کنند، باید مدرک کارشناسی ارشد داشته باشند.» اما بهطور میانگین، این مدارک افزایش درآمدی به مراتب کمتر از مدرک کارشناسی به نیروی کار ارائه میدهد. دادهها و تحلیلهای جدید نشان میدهند که درصد قابلتوجهی از دورههای کارشناسی ارشد، فارغالتحصیلان را از نظر مالی در وضعیت بدتری قرار میدهد.
روز گذشته انتشار یک خبر جدید در رابطه با مذاکرات هستهای زمینهساز افت ارزش شدید در نرخ شاخصهای ارزی و طلایی شد. یک رسانه ژاپنی از شروع مجدد مذاکرات هستهای ایران و اروپا در ژنو خبر داد که البته هنوز به صورت رسمی تایید یا تکذیب نشده است. قیمت دلار در واکنش به این خبر از قله قیمتی کانال ۷۰ هزار تومانی تا نیمه کانال ۶۸ افت کرد.
به نظر میرسد ترامپ در انتصابات اخیر خود، مقامات نظامی، کارشناسان بهداشت عمومی و حتی قانونگذاران را چندان جدی نگرفته است. با این حال، انتخاب اسکات بسنت به عنوان وزیر خزانهداری آینده ایالاتمتحده نشان داد که ترامپ همچنان برای والاستریت اهمیت قائل است. حضور بسنت در خزانهداری میتواند اثرات مختلفی بر اقتصاد ایالاتمتحده و جهان داشته باشد.
مرکز مبادله ایران: سی و هشتمین حراج سکه طلا با تخصیص ۳۰۸۵ قطعه انواع سکه طلا به پایان رسید. تاکنون ۳۸ حراج از طریق سامانه معاملات سکه طلای مرکز مبادله ایران برگزار شده است که طی این حراجها، در مجموع ۴۹۹هزار و ۲۰۰ قطعه انواع سکه طلا به متقاضیان تخصیص داده شده است.
فارس: وزارت خزانهداری آمریکا گزارش داد که بدهی دولت آمریکا به رقمی بیسابقه در تاریخ این کشور رسیده است. وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که بدهی دولت آمریکا از ۳۶ تریلیون دلار فراتر رفته است.گزارشی از سوی این وزارتخانه که روز شنبه منتشر شد، حاکی از آن است که بدهی دولت آمریکا در سال جاری از ۳۴ تریلیون دلار در ژانویه گذشته ۲ تریلیون دلار دیگر افزایشیافته است.لازم به ذکر است که در دوره ریاستجمهوری جو بایدن، حجم بدهی ایالاتمتحده از ۲۸ به ۳۶ تریلیون دلار افزایش یافت که رقمی بیسابقه در تاریخ محسوب میشود. بر اساس برآوردهای صندوق بینالمللی پول، بدهی دولت آمریکا میتواند در سال ۲۰۲۹ به ۱۳۱.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور برسد و تا سال ۲۰۳۲ درصد آن از ۱۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی ایالاتمتحده فراتر رود که تهدیدی برای اقتصاد آمریکا و جهان بهطور یکسان خواهد بود.شش روز پیش نیز دادههای وبسایتی که به صورت لحظهبهلحظه امور مالی آمریکا را رصد میکند، نشان داده بود که بدهی دولت این کشور برای نخستین بار در تاریخ خود از ۳۶تریلیون دلار گذشته است، اما وزارت خزانهداری این کشور تایید نکرده است.
هفتاد و یکمین حراج شمش طلای مرکز مبادله ایران در روز سهشنبه ششم آذرماه برگزار خواهد شد. متقاضیان خرید شمش طلای مرکز مبادله ایران میتوانند با واریز مبلغ سه میلیارد و پانصد میلیون ریال (۳۵۰میلیون تومان) به عنوان وجهالضمان به ازای هر قطعه شمش طلا تا ساعت ۲۴ روز دوشنبه پنجم آذرماه، در هفتاد و یکمین حراج این مرکز شرکت کنند. متقاضیان خرید شمش طلای مرکز مبادله ایران میتوانند با واریز مبلغ سه میلیارد و پانصد میلیون ریال (۳۵۰ میلیون تومان) به عنوان وجهالضمان به ازای هر قطعه شمش طلا تا ساعت ۲۴ روز دوشنبه ۵ آذرماه، در هفتاد و یکمین حراج این مرکز شرکت کنند. این حراج از ساعت ۱۲تا۱۶ روز سهشنبه در تالار معاملات طلای مرکز مبادله ایران برگزار خواهد شد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی برای شرکت در اجلاس سالانه سرمایهگذاری جهانی (WIPA) با حضور شرکتهای سرمایهگذاری از ۱۰۰کشور، به عربستان میرود. عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی برای شرکت در بیستوهشتمین اجلاس سالانه انجمن آژانسهای تشویق سرمایهگذاری (WIPA) دوشنبه ۵آذرماه به عربستان سفر میکند. این اجلاس در تاریخ ۲۵ تا ۲۷ نوامبر۲۰۲۴ در ریاض با موضوع «بهرهگیری از تحول دیجیتالی و فرصتهای سرمایهگذاری با مقیاس رشد پایدار» برگزار میشود؛ کنفرانس جهانی سرمایهگذاری یک رویداد بینالمللی است که به ترویج سرمایهگذاری مستقیم خارجی (اف.دی.آی) تجارت و فناوری میپردازد.