هند صادرات برنج غیرباسماتی را ممنوع کرد
به گزارش اتاق ایران‌آنلاین، در هند، پس‌‌‌‌‌‌ازآنکه بارش‌‌‌‌‌‌های شدید در اوایل ماه جاری شالیزارها را نابود کرد، مقامات برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قیمت اقداماتی انجام دادند. در ۲۰ ژوئیه دولت هند صادرات برنج سفید غیرباسماتی را ممنوع اعلام کرد تا از کافی‌بودن برنج موردنیاز مصرف داخلی باقیمت مناسب اطمینان حاصل کند. سال‌گذشته هم به دلایلی مشابه، دولت هند برای صادرات انواع برنج عوارض وضع کرد و مانع از صادرات برنج دانه شکسته که معمولا باقیمت کمی به‌فروش می‌رسد، شد. سیاستگذاران امیدوارند حفظ ذخیره برنج در داخل هند بتواند منجر به کنترل قیمت‌ها که طی سال‌گذشته ۱۲درصد افزایش داشته‌است، در داخل کشور شود؛ اما این وضعیت چه تاثیری بر دیگر نقاط جهان خواهد داشت؟
هند، بزرگ‌‌‌‌‌‌ترین صادرکننده برنج جهان است که ۴۰درصد از صادرات جهانی برنج را به عهده دارد. در سال‌گذشته بالغ‌‌‌‌‌‌بر ۲۲میلیون‌تن برنج از هند به بیش از ۱۴۰ کشور جهان صادر شد. حدود نیمی از این صادرات را برنج غیرباسماتی تشکیل می‌دهد. این برنج‌‌‌‌‌‌ها که نسبت به برنج باسماتی معطر و دانه بلند هستند، ارزان‌قیمت‌‌‌‌‌‌تر به‌شمار می‌روند و درمیان کشورهای فقیری مانند بنگلادش، نپال و بخش‌هایی از جنوب صحرای‌آفریقا محبوبیت زیادی دارند. کاهش صادرات برنج به این مناطق از سوی هند می‌تواند موجب افزایش قیمت این محصول در کشورهای نامبرده شود. درنتیجه ممکن است قیمت جهانی برنج که از قبل در حال افزایش بود، به‌‌‌‌‌‌شدت صعودی شود. شاخص قیمت برنج که به‌‌‌‌‌‌صورت ماهانه توسط سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل‌متحد منتشر می‌شود، در سال‌منتهی به ماه ژوئن افزایشی ۱۴درصدی را از خود نشان داده‌است. این قیمت، بالاترین نرخ برنج از زمان بحران قیمت غذا در سال۲۰۰۸ به‌شمار می‌رود.
این روند بیشتر به‌‌‌‌‌‌واسطه نگرانی‌های ناشی از تاثیر تغییرات اقلیمی بر تامین مواد غذایی است که بر قیمت دیگر مواد غذایی هم تاثیر گذاشته است. برنج به‌‌‌‌‌‌صورت خاص نسبت به ال‌‌‌‌‌‌نینو، الگوی آب‌و‌هوایی که منجر به‌گرم و خشک‌‌‌‌‌‌تر‌شدن هوا در منطقه آسیا می‌شود، آسیب‌‌‌‌‌‌پذیری بالایی دارد. در چین، گرمای شدید و کاهش بارش باران در شالیزارها و کشتزارهای برنج منجر به کاهش رطوبت خاک به پایین‌ترین حد طی دهه گذشته شده‌است. درنتیجه حتی بزرگ‌‌‌‌‌‌ترین تولیدکنندگان برنج هم با پیش‌بینی کمبود احتمالی برنج، مشغول ذخیره این محصول شده‌اند. در ۴ ماه اول سال۲۰۲۳ صادرات برنج ویتنام به چین ۷۰درصد و صادرات اندونزی تقریبا ۲۵۰۰درصد افزایش داشته‌است.
بسیاری از کشورهایی که در حال‌حاضر تحت‌تاثیر کمبود منابع و ممنوعیت صادرات برنج قرارگرفته‌‌‌‌‌‌اند، بیشترین آسیب را از ممنوعیت صادرات برنج هند خواهند دید. بر اساس آمارهای موجود، قیمت غذا در بنین، بزرگ‌‌‌‌‌‌ترین واردکننده برنج در سال۲۰۲۰ در حدود ۴۰درصد افزایش داشته‌است. هند تاکید دارد به درخواست‌های کشورها برای برآورده‌کردن نیازهای امنیت غذایی با کمک برنج دانه‌شکسته رسیدگی خواهد کرد؛ اما این شکل از پشتیبانی به‌‌‌‌‌‌جای فعالیت بازار، نتیجه دیپلماسی وقت‌‌‌‌‌‌گیر و زمانبر است. ممنوعیت صادرات از سوی هند می‌تواند بازارها را مختل کرده و این اختلال را در میان بازارها سرایت دهد. در سال۲۰۰۸ ویتنام صادرات برنج را ممنوع کرد و هند، چین و کامبوج را وادار کرد از او پیروی کنند. پژوهشی که بانک جهانی بعدها انجام داد نشان داد این ممنوعیت باعث شد قیمت برنج در آن سال‌تا ۵۲درصد افزایش پیدا کند. تاکنون در پی اعلام ممنوعیت صادرات از سوی هند، دولت ویتنام صرفا از تاجران خود درخواست کرده تا از موجودی کافی برنج در داخل کشور اطمینان حاصل کنند. اگر کشورهای آسیایی دیگر دنباله‌‌‌‌‌‌رو هند شوند و در اعمال محدودیت‌های صادراتی مشابه هند عمل کنند، این اقدام می‌تواند روند افزایش قیمت‌ها را بالاتر از نرخ سال۲۰۰۸ ببرد.
تغییرات اقلیمی باعث می‌شود کشورها تصمیمات مشابه بیشتری در مورد محصولات کشاورزی خود بگیرند. میزان تقاضای جهانی هم‌‌‌‌‌‌زمان با افزایش جمعیت جهان، رو به افزایش گذاشته است. میزان مصرف برنج هم در ازای هر نفر از جمعیت آفریقا رو به افزایش می‌گذارد، درحالی‌که این روند مصرف به‌‌‌‌‌‌واسطه شهرنشینی و رشد اقتصادی در حال تقویت‌شدن است. در این وضعیت، میزان محصول برنج به دلایل مختلف به‌‌‌‌‌‌ویژه به دلیل تغییرات آب‌و‌هوایی در حال کاهش است. برنج منبع اصلی تغذیه تقریبا نیمی از جهان است. هرچه میزان عرضه آن کمتر شود، وسوسه محدود‌کردن صادرات درمیان کشورهای تولید‌‌‌‌‌‌کننده آن افزایش خواهد یافت.
