اتلاف منابع ملی با دپوی برنج در گمرک
به گزارش خبر‌‌گزاری مهر، به گفته رئیس گمرک جمهوری‌اسلامی ایران ۶۲هزار‌تن برنج خارجی در گمرک وجود دارد که به علت قانون ممنوعیت وارد برنج در فصل برداشت برنج ایرانی و حمایت از تولید داخلی از اول مرداد تا پایان آبان امکان ترخیص آن وجود ندارد. مسیح کشاورز، دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج، درباره چرایی واردات برنج در این مقطع زمانی به مهر گفت: «بر اساس قانون برنج‌‌‌‌‌‌های واردشده پیش از ابتدای مرداد که به‌عنوان فصل برداشت برنج ایرانی است، قابل ترخیص است اما پس از آن و تا زمان پایان برداشت اجازه ترخیص ندارند.» او با بیان اینکه گاهی واردات یک محموله همزمان با این ممنوعیت می‌شود و امکان ترخیص پیدا نمی‌کند، افزود: «واردکنندگان نسبت به این مقطع زمانی آگاه هستند اما به دلیل حوادث غیرمترقبه مثل تصادف کشتی یا اشکال فنی آن به هر دلیل محموله در زمان پیش‌بینی‌شده وارد بنادر ایران نمی‌شود و این دیرکرد منجر به دپوی آنها می‌شود، همچنین آمار برنج‌‌‌‌‌‌های مانده در گمرک معمولا ۱۰ تا ۲۰درصد بیشتر یا کمتر از عدد اعلامی است.»
دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج با بیان اینکه عمده این برنج‌‌‌‌‌‌ها محموله‌‌‌‌‌‌هایی هستند که قبل از ممنوعیت وارد بنادر کشور شده‌اند، گفت: «مشکلات ارزی، طولانی‌بودن انجام امور اداری و... سبب‌شده تا در نهایت بخشی از برنج‌‌‌‌‌‌های وارداتی اجازه ترخیص پیدا نکنند.» او افزود: «بخشی از این برنج‌‌‌‌‌‌ها مربوط به محموله‌‌‌‌‌‌هایی است که ۹۰درصد آن ترخیص و اجازه خروج ۱۰درصد باقی‌مانده منوط به تامین ارز شدند. ۲۸ تیر امسال یعنی دو روز پیش از ممنوعیت مشکلاتی همچون الزام به روز‌شدن ثبت‌سفارش‌ها و ارزیابی مجدد محصولات به لحاظ استانداردها سبب شد تا ۱۰درصد باقی‌مانده بارها در نهایت در گمرکات کشور دپو شوند.»
مخاطرات دپوی کالاها در گمرک
کشاورز درباره مخاطرات محصولات دپو شده، گفت: «با توجه به دمای هوا شرایط برای نگهداری برنج‌‌‌‌‌‌ها مطلوب نبوده و ممکن است به سلامت آنها آسیب وارد شود. مساله دوم این است که سرمایه ملی به‌راحتی برای چند ماه راکد می‌ماند. موضوع سوم هم اشکال تامین سرمایه‌درگردش شرکت‌ها برای خرید برنج ایرانی است. به‌نظر می‌رسد دولت در این‌باره باید فکر جدی داشته‌باشد.» این فعال بازار برنج گفت: «اگر از حجم برنج خارجی در بازار کم شود، در نهایت زمینه افزایش قیمت برنج ایرانی را فراهم می‌کند. در ادامه تنظیم‌بازار دچار اشکال می‌شود؛ البته در حال‌حاضر بازار برنج شرایط خوبی دارد.» دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج در ادامه افزود: «فعالان بازار برنج بارها با معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر جهادکشاورزی مذاکره داشته و موضوع را اعلام کرده‌اند؛ امیدواریم تمهیداتی اندیشیده شود تا این محموله‌‌‌‌‌‌ها هرچه زودتر ترخیص‌شوند.»
پیشنهاد فعالان بازار برنج
دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج با اشاره به مشارکت بخش‌خصوصی در خرید برنج ایرانی باقی‌مانده از سال‌زراعی گذشته، گفت: «در حال‌حاضر مرحله نخست خرید برنج داخلی باقی‌مانده از سال‌قبل انجام شده و باید مرحله دوم آغاز شود. این خرید شامل ۱۰۷هزار تن بار برنج از استان گیلان و ۲۰۰هزار‌تن از مازندران است. به این ترتیب یک‌سوم از محصولات باقی‌مانده استان‌های شمالی کشور از سوی بخش‌خصوصی خریداری شد.» او افزود: «انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج قول مشارکت به دولت داده‌است. طرحی به دولت پیشنهاد داده‌‌‌‌‌‌ایم که اجازه واردات برنج در کنار خرید برنج ایرانی همزمان باشد. مقدمات فراهم شده و مذاکرات در حال انجام است.» کشاورز گفت: «در حال‌حاضر ۶ دهک جامعه از برنج خارجی استفاده می‌کنند و سهم برنج وارداتی در بازار داخل بین ۲/ ۱ تا ۵/ ۱میلیون تن است.»
اختلاط برنج ایرانی با پاکستانی
رئیس اتحادیه برنج‌فروش‌های بابل پیش‌تر در گفت‌‌‌‌‌‌وگو با مهر عنوان کرده‌بود، با رصد آمار واردات برنج شاهد هستیم بیشتر بارنامه‌‌‌‌‌‌ها به مقصد استان‌های شمالی از جمله گیلان، مازندران و گلستان است. ۷۰درصد برنج‌‌‌‌‌‌های خارجی در استان‌های شمالی توزیع می‌شود و با سوءاستفاده سوداگران منجر به تخریب برنج ایرانی شده‌است. علی طاهری تاکید داشت؛ به‌طور قطع واردات ادامه دارد اما برنج‌‌‌‌‌‌های وارداتی نباید در استان‌های شمالی که خود تولیدکننده این محصول هستند توزیع شود. اگر برای تنظیم‌بازار برنج تایلندی، هندی و پاکستانی خریداری می‌شود، باید از سوی وزارتخانه‌‌‌‌‌‌هایی همچون جهادکشاورزی و صنعت، معدن و تجارت کنترل و نظارت شود که محصولات فقط در فروشگاه‌‌‌‌‌‌های زنجیره‌‌‌‌‌‌ای توزیع شوند. کشاورز درباره کنترل این معضل گفت: «اختلاط برنج ایرانی با ایرانی و خارجی با ایرانی خلاف قانون بوده اما در حال انجام است.»
دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج گفت: «حدود ۷۰درصد برنج‌‌‌‌‌‌های وارداتی کشور هندی و ۳۰درصد پاکستانی است که عمدتا از این ۳۰درصد برنج پاکستانی که سفید هم است ۱۰درصد برنج نیم پز بوده و امکان اختلاط ندارد همچون برنج هندی که کاملا نیم‌پز است.» او افزود: «۲۰درصد باقی‌مانده برنج وارداتی که پاکستانی است حدود ۱۰درصد آن مربوط به پرمحصول است که پایین‌ترین قیمت را دارد که برای اختلاط صرفه اقتصادی دارد و ۱۰درصد باقی‌مانده به لحاظ کیفیت در سطح مطلوبی قرار دارد و هم‌قیمت برنج ایرانی است، در نتیجه اختلاط آن با برنج ایرانی معنا ندارد زیرا به لحاظ قیمتی یکی هستند.» کشاورز گفت: «زمانی‌که بازار دچار رکود شود مانند آنچه در سال۱۴۰۱ اتفاق افتاد به دلیل جهش قیمت برنج در سال۱۴۰۰، اختلاف معنادار بین قیمت برنج پاکستانی سفید با برنج ایرانی، این اختلاط رخ می‌دهد تا قیمت فروش برنج ایرانی پایین آید. آنچه در سال‌گذشته تجربه شد.» او افزود: «اما امسال اختلاف معناداری بین قیمت‌ها وجود ندارد و اگر برنج ایرانی با همین نرخ فعلی باشد، فاصله معناداری با برنج خارجی وجود نداشته و انگیزه‌‌‌‌‌‌ای برای این اختلاط وجود ندارد.»
