ابزار پولشویی؟

با این وجود از زمانی که برخی کشورها سیاست‌های سرکوب‌گرایانه را علیه ارزهای رمزنگار در دستور کار خود قرار داده‌اند، بیت‌کوین از آن طراوت و سوددهی خود فاصله گرفته است و با اعمال ممنوعیت‌هایی که از سوی بانک‌های بزرگ جهان پیرامون عدم امکان خرید ارز رمزنگار با استفاده از کارت‌های اعتباری اعمال شده، ارزش بیت‌کوین در مسیر کاهش جدی قرار گرفته است. ارزی که در سال ۲۰۰۹ میلادی پا به دنیای ارزهای مجازی گذاشت و با رسیدن ارزش آن به تقریبا ۲۰ هزار دلار در هر واحد در سال ۲۰۱۷ میلادی، رشدی بیش از ۷۰۰ درصد را در یک سال به خود اختصاص داده بود. اوایل سال گذشته، ارزش بیت‌کوین چیزی حدود هزار دلار بود؛ اما در ماه مارس، ارزش هر بیت‌کوین از هر اونس طلا پیشی گرفت. در پایان سال ۲۰۱۷ بیت‌کوین از مرز ۱۵ هزار دلار عبور کرد و حتی در لحظاتی به بیش از ۱۸ هزار و ۵۰۰ دلار رسید. رشد ارزش بیت‌کوین با مختصات حاکم بر بازارهای مالی واقعی همخوانی ندارد. در شرایطی که صاحبان سهام و سپرده‌های ثابت در بانک‌ها به سودهایی ناچیز و گاه کمتر از یک درصد دل بسته‌اند، ارزش بیت‌کوین چند صد درصد ظرف چند ماه افزایش یافته است. با این وجود برندگان نوبل و سرمایه گذاران تجاری در انتقاد از بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتالی به صف شده‌اند. جسورترین ارزیابی درباره بیت‌کوین را جوزف استیگلیز، برنده نوبل اقتصاد انجام داده است، زمانی که در یک اظهار نظر صریح گفت، بیت‌کوین باید غیرقانونی شود. وی معتقد است بیت‌کوین صرفا به این دلیل موفق است که پتانسیل دور زدن دارد و اساسا هیچ عمل اجتماعی مفیدی انجام نمی‌دهد.

این درحالی است که به جز بیت‌کوین طی سالیان اخیر ارزهای دیجیتالی مختلف دیگری نیز به وجود آمده‌اند، هرچند که نتوانسته‌اند مانند بیت‌کوین، جهان را به شگفتی وا دارند. به‌عنوان مثال «ریپل» که امروزه در جایگاه دوم جهان در بین ارزهای مجازی به لحاظ سرمایه بازار محسوب می‌شود، در سال ۲۰۱۳ میلادی پا به دنیای ارزهای مجازی گذاشت و پس از پشت سر گذشتن ارز مجازی اتریوم، با ۸۶ میلیارد دلار ارزش سرمایه در رتبه دوم قرار گرفت. بر پایه گزارش‌ها، ارزش ارز رمزنگار ریپل در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۰ هزار درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین اتریوم با ۷۳ میلیارد دلار ارزش سرمایه، رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. ضمن اینکه در این بخش بسیاری از کشورها نیز با بهره‌گیری از ایده ارزهای دیجیتالی، تصمیم به ورود و ارائه آن گرفته‌اند. به‌عنوان مثال ونزوئلا با عرضه ارز رمزنگاری شده «پترو» که پشتوانه ذخایر طبیعی این کشور را به همراه دارد، یکی از بحث‌برانگیزترین ارزها بوده است. به نحوی که وزارت خزانه‌داری آمریکا به سرمایه‌گذاران آمریکایی هشدار داد که تجارت با ارز جدید رمزنگاری شده ونزوئلایی ممکن است از مصادیق نقض تحریم‌های واشنگتن علیه کاراکاس باشد.

همچنین از مالزی نیز اخباری به گوش می‌رسد مبنی بر اینکه شرکت «هلو گلد» در این کشور اعلام کرده است که پول دیجیتال خود را اسلامی کرده و گواهی‌نامه «تطابق با شریعت اسلام» را هم برای آن دریافت کرده و این ارز آماده عرضه است. یا در نمونه‌ای دیگر شرکت کداک که زمانی غول صنعت عکس بود و امروزه از کاروان دوربین‌های دیجیتال جا مانده، رویکردی را در پیش گرفت که ظرف دو روز باعث افزایش شدید ارزش سهامش شد. این رویکرد درواقع پاسخی است به نیازهای امروزی و مدرن عکاسان برای کسب درآمد از آثارشان. کداک می‌خواهد از یک پلت‌فرم مدیریت حقوق معنوی (کداک‌وان) استفاده کند و بنابراین عکاسان می‌توانند فورا پول عکس خود را به شکل ارز دیجیتال کداک‌کوین دریافت ‌کنند. با این وجود در حال حاضر بیت‌کوین با سرمایه بازار نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار در جایگاه نخست در میان ارزهای مجازی جای گرفته است. با این حال چندی پیش، یکی از بزرگ‌ترین مبادله‌کنندگان ارزهای دیجیتال در ژاپن که می‌توان آن را به نوعی صرافی پول دیجیتال دانست، اعلام کرد هکرها با نفوذ به سیستم‌های آن مبلغی نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار ارز دیجیتال به سرقت برده‌اند. مساله‌ای که نگرانی شدیدی را در میان دارندگان این ارز و سایر ارزهای دیجیتالی پدید آورده و آنها را در مورد امنیت دارایی و سرمایه خود دچار ترس کرده است.