سه سناریوی پیش رو
در سیستم حکومتی آمریکا قوانین مهم از جمله میزان مالیات‌ها و وضعیت خدمات بهداشتی و درمانی باید به تصویب هر دو مجلس و ریاست جمهوری برسد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در انتخابات ششم ماه نوامبر، جمهوری‌خواهان اکثریت را در مجلس نمایندگان از دست خواهند داد اما در مجلس سنا همچنان اکثریت را در اختیار خواهند داشت. نتیجه انتخابات میان دوره‌ای کنگره در حوزه‌های مختلف اثرات بزرگی بر بازارهای مالی، اقتصاد آمریکا و روابط سیاسی و اقتصادی این کشور با دیگر کشورها دارد و بر همین مبنا، فعالان اقتصادی باید خود را برای سناریوهای مختلف پس از انتخابات آماده کنند. البته مسلم است که ترامپ سیاست‌های خود را حتی اگر جمهوری‌خواهان اکثریت را در مجلس نمایندگان از دست بدهند ادامه خواهد داد، اما او در مسیر اجرای برنامه‌های خود با موانع بیشتری مواجه خواهد شد.
به دلیل اهمیت بالای انتخابات میان‌دوره‌ای امسال، نظرسنجی‌های متعدد درباره نتیجه آن صورت گرفته است. در ادامه به سه سناریو که درباره نتیجه انتخابات و اثرات تحقق هر سناریو مطرح شده اشاره می‌کنیم. سناریوی نخست، کسب اکثریت از سوی دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان و حفظ شدن اکثریت جمهوری‌خواهان در مجلس سنا است. این محتمل‌ترین سناریو است؛ زیرا بسیاری از رای دهندگان از ترامپ و سیاست‌های او در دو سال اخیر راضی نیستند و به دموکرات‌ها رای خواهند داد. ترامپ در حوزه‌هایی نظیر مهاجرت، تجارت با شرکای تجاری آمریکا و خروج از پیمان‌های بین‌المللی به ویژه پیمان آب و هوای پاریس، زمینه نارضایتی مردم را فراهم کرده است، البته وضعیت بازار کار در دو سال اخیر بهتر شده اما با این حال بسیاری از آمریکایی‌ها معتقدند بهبود شرایط اقتصادی حاصل سیاست‌های دولت قبل و نیز بانک مرکزی در دوره ریاست خانم یلن است و نیز باید به این واقعیت اشاره شود که تنش‌های تجاری بین آمریکا و شرکای تجاری و اعمال تعرفه بر کالاهای چینی که مسلما سبب افزایش قیمت کالاهای مصرفی در آمریکا در آینده خواهد شد مورد رضایت مردم این کشور نیست. پیش بینی شده دموکرات‌ها برتری ۸ درصدی نسبت به جمهوری‌خواهان خواهند داشت و این میزان اختلاف برای کسب اکثریت در مجلس نمایندگان کافی است. تغییر در مجلس سنا بزرگ نخواهد بود؛ زیرا تنها بر سر ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی این مجلس رقابت خواهد شد. اگر این سناریو تحقق یابد، هرگونه لایحه جدید از سوی ترامپ به مجلس نمایندگان ارائه شود با مخالفت آنها مواجه خواهد شد اما این به معنای بسته شدن دست ترامپ در تمامی حوزه‌ها نیست. همچنین بر مبنای اینکه لایحه در چه موضوعی باشد احتمال توافق جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های مجلس نمایندگان و تصویب آنچه ترامپ می‌خواهد وجود دارد. در حال حاضر جو سیاسی به شکلی نیست که چنین مصالحه و توافقی محتمل باشد اما احتمال آن را نمی‌توان رد کرد.
سناریوی دوم پیروزی جمهوری‌خواهان در هر دو مجلس نمایندگان و سنا است. البته احتمال تحقق این سناریو زیاد نیست. اگر نظرسنجی‌هایی که تاکنون انجام شده اشتباه بوده باشد یا در لحظه آخر طرفداران دموکرات‌ها به هر دلیل به جمهوری‌خواهان رای دهند، آنگاه وضعیت کنونی در کنگره حفظ خواهد شد و جمهوری‌خواهان اکثریت را در کنگره در دست خواهند داشت. در این حالت حتی اگر چند کرسی را از دست بدهند باز ۲۱۸ کرسی یا بیشتر را در اختیار خواهند داشت اما به دلیل آنکه اختلاف تعداد کرسی‌های در اختیار دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان کم است، تصویب هر لایحه یا قانون جدید مشکل خواهد بود؛ زیرا همراه کردن تمامی جمهوری‌خواهان دشوار است. البته برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی صرفا این مهم است که کدام حزب اکثریت را در دو مجلس در اختیار دارد. در صورت تحقق سناریوی دوم، ترامپ برای اجرای برنامه‌های آینده خود از جمله اعمال تغییرات بیشتر در ساختار مالیات‌ها یعنی کاهش آنها با موانع کمتری مواجه است، البته نمایندگان جمهوری‌خواه بر مبنای جو حاکم بر جامعه و تمایل شرکت‌ها، به آنچه ترامپ پیشنهاد می‌کند رای خواهند داد؛ زیرا برای آنها انتخابات سال ۲۰۲۰ اهمیت بالایی دارد. در واقع آنچه مهم است کارنامه کلی حزب جمهوری خواه است بنابراین ترامپ و دولت او نمی‌توانند احساس راحتی کامل داشته باشند.
سناریوی سوم کسب اکثریت از سوی دموکرات‌ها در هر دو مجلس سنا و نمایندگان است. احتمال تحقق این سناریو بسیار کم است اما اگر چنین شود ترامپ با مشکلات بسیار بزرگی برای اجرای برنامه‌های آینده و حتی حفظ دستاوردهای دو سال اخیر خود مواجه خواهد بود. در دو سال پایانی دوره ریاست‌جمهوری اوباما، دو مجلس سنا و نمایندگان در کنترل جمهوری‌خواهان بود و آنها هر لایحه دولت را که ارائه می‌شد رد می‌کردند. حالا اگر وضعیت برعکس شود دموکرات‌ها از فرصت پدید آمده برای تلافی آن دوره و معکوس کردن برنامه‌های ترامپ بهره خواهند برد هر چند ممکن است بر سر برخی موضوعات با ترامپ به توافق برسند اما شرایط برای ترامپ خطرناک خواهد شد.
نکته بسیار مهم این است که پس از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای، ابهام‌ها درباره آینده افزایش خواهد یافت؛ زیرا انتظار می‌رود تعداد بیشتری از دموکرات‌ها بر کرسی‌های دو مجلس تکیه بزنند و رفتار آنها با ترامپ مشخص نیست به ویژه اگر جمهوری‌خواهان تعداد زیادی از کرسی‌ها را از دست بدهند وضعیت مبهم تر خواهد شد و تصویب هر برنامه یا لایحه به زمان طولانی نیاز خواهد داشت. از پیش سیاست‌های ترامپ و اقدامات غیرمنتظره او سبب آشفتگی در بازارهای مختلف شده و اگر ابهام‌های جدیدی ایجاد شود بدون تردید شرایط برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی مناسب نخواهد بود و آنها ترجیح خواهند داد بسیار با احتیاط رفتار کنند. می‌توان گفت همه چیز به برنامه‌های نمایندگان دموکرات در آینده وابسته است. اگر آنها تصمیم بگیرند برنامه‌های دو سال اخیر ترامپ را لغو کنند آنگاه شرایط اقتصادی در آمریکا و جهان به شدت تغییر خواهد کرد و به ویژه سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی که در یک سال اخیر سودی بزرگ کسب کرده‌اند با شرایط مبهم مواجه می‌شوند. عامل اصلی رونق بورس آمریکا اجرای برنامه کاهش مالیات‌ها بوده که از ابتدای امسال آغاز شده است. حال تصور کنید دموکرات‌ها با در اختیار داشتن تعداد بیشتری از کرسی‌های دو مجلس سنا و نمایندگان تلاش‌هایی را برای لغو این برنامه آغاز کنند. در واقع دموکرات‌ها از قبل اعلام کرده‌اند در صورتی که اکثریت را در کنگره به دست آورند تمامی اقدامات دو سال اخیر ترامپ را معکوس خواهند کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند برنامه‌های ترامپ در بلندمدت به زیان اقتصاد آمریکاست؛ زیرا بر کسری بودجه می‌افزاید و نیز قیمت کالاهای مصرفی را بالا می‌برد. باید این رای دهندگان در روز ششم نوامبر به این هشدارها توجه می‌کنند یا نه.
ارسال نظر