ارزیابی توافق‌های اقتصادی
با وجود اینکه بارها مقام معظم رهبری ریشه مشکلات به‌خصوص مشکلات اقتصادی را در داخل کشور ارزیابی کرده‌اند، برخی همیشه فکر می‌کنند که بهترین هستند و مشکل حتما در جای دیگری است. شرایط اقتصادی ما امروز بسیار دشوارتر از قبل از برجام است. زیرا ۸ سال عمر ملت و کشور صرف آزمون و خطا شد. توافق‌نامه‌هایی که بعد از برجام با فرانسه، ایتالیا، انگلستان، اتریش و برخی کشورهای اروپایی امضا می‌شد، از همان ابتدا ماهیت قانونی نداشت و گلابی برجام، کشکی بیش نبود، زیرا این توافق‌نامه‌ها برای واردات بیشتر بود نه توافق‌نامه‌هایی که منجر به ورود تکنولوژی و توسعه دانش بومی تولید شود. توافق‌نامه‌هایی مانند خرید هواپیمای درجه یک از فرانسه که فقط می‌توانست در فرودگاه فرود بیاید، توافق‌نامه‌هایی که در راستای فروش بیشتر نفت‌خام بود و توسعه تولید خودروهایی که سال‌ها است تولیداتشان در فرانسه متوقف شده است، نشان می‌داد که این توافق نتایج مهمی برای اقتصاد ایران درپی نخواهد داشت. از همان ابتدا عدم شفافیت در مذاکرات و بدعهدی نوبتی هر یک از طرفین در امضای قرارداد نهایی، نشان از سست بودن این توافق‌نامه داشت. برجام تله‌ای بیش نبود تا اقتصاد ایران به نقطه‌ای برسد که امروز رسیده است. مشاوران اقتصادی که در ۱۶ سال گذشته اقتصاد ایران را اداره کرده‌اند تا ابد نامشان در تاریخ مشکلات مردم ایران ثبت خواهد شد.
برجام هیچ فرصت مناسبی در اختیار بخش‌خصوصی قرار نداد تا بتواند از برداشته شدن تحریم‌ها استفاده کند، زیرا مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی مانند انحصاری بودن اقتصاد ایران، رانت گسترده اطلاعاتی در اقتصاد ایران، فساد گسترده بخش دولت و شبه دولت، ضعف شاخص‌های فضای کسب‌وکار که امکان شروع و پایان هر نوع فعالیت اقتصادی را به کابوسی بی پایان برای تولیدکننده تبدیل می‌کند، مانع از آن شد که توافقی سست، بتواند این معایب را پوشش دهد. اقتصاد ایران محکوم به شکست نفتی است و باید این اقتصاد نفتی رانتیر شکست بخورد و سازمان‌ها و نهادهای مبتنی بر نفت آن از ریشه‌کنده شوند تا اقتصاد ایران بتواند مجددا جوانه بزند.
به جای برجام باید به فکر حل مشکلات اقتصادی زیر باشیم:
شکست انحصار دولتی و به‌خصوص انحصار عظیم شبه‌دولتی
کوچک کردن و هوشمندسازی سه‌قوه
مبارزه با فساد گسترده در تمام ابعاد
بهبود شاخص‌های فضای کسب‌وکار
که به نظر بنده مشکلات فوق با این شیوه تفکر حاکم بر مسوولان بعید است به این زودی برطرف شود.
