روندهای اصلی فناوری در سال ۲۰۲۳
سال گذشته میلادی شاهد تحولات بسیار بزرگ و سریع در صنعت فناوری بودیم؛ برای مثال توکن‌های غیر قابل تعویض از وضعیت بسیار پرطرفدار به وضعیت فراموش‌شده رسیدند، قیمت ارزهای دیجیتالی به سرعت و به‌شدت کاهش یافت؛ یعنی برای مثال قیمت بیت‌کوین به یک‌سوم سقوط کرد و همجوشی هسته‌ای نخستین قدم‌ها را به سمت تبدیل شدن به یک روش تولید انرژی برداشته است. اما برای کسانی که تازه‌ترین تحولات در حوزه نوآوری را دنبال می‌کنند نگاه به الگوهای حرکت جوامع و پیش‌بینی نقش فناوری‌ها در این حرکت امکان‌پذیر است. در مطلب حاضر به دیدگاه‌های چند متخصص درباره فناوری‌هایی که سال جاری اثرات بزرگ بر زندگی بشر دارند اشاره شده است.
نخستین مورد هوش مصنوعی است. واقعیت این است که هوش مصنوعی به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است و از آن در بسیاری از حوزه‌ها از تجارت الکترونیک گرفته تا رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌شود. خانم آیشا کانا، هم بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت آدو که در حوزه هوش مصنوعی و داده‌ها فعالیت می‌کند، معتقد است سال جاری شاهد رشد شدید تصاویر و موسیقی مبتنی بر هوش مصنوعی خواهیم بود. او می‌گوید: «اگرچه هوش مصنوعی جایگزین انسان نمی‌شود، اما به یک عضو جدید تیم‌ها در بسیاری از مشاغل تبدیل خواهد شد و ایده‌های جدید ارائه خواهد داد.»
برنارد مار، یک آینده‌پژوه و نویسنده کتاب‌هایی نظیر «مهارت‌های آینده» و «روندهای تجاری در عمل» پیش‌بینی کرده که سال جاری میلادی یکی از تحولات، گسترش بهره‌برداری از هوش مصنوعی از سوی نیروی کار است. ابزارهای جدید در دسترس قرار خواهد گرفت که نیروی کار را قادر می‌سازد از هوش مصنوعی استفاده کند. اما کانا هشدار می‌دهد که در روند گسترش استفاده از هوش مصنوعی باید دقت شود این گسترش و نوع استفاده از این ابزار فناوری کاملا درست باشد؛ به‌ویژه در صنایعی نظیر خدمات درمانی اگر دستیار هوش مصنوعی یک پزشک توصیه اشتباه بدهد، تبعات این توصیه اشتباه برای بیمار جدی خواهد بود.
دومین حوزه، متاورس است. خانم کانا می‌گوید با آنکه شرکت متا در پروژه متاورس میلیاردها دلار زیان دیده، اما ایده وقت گذراندن در دنیاهای آنلاین مجازی به‌طور فزاینده در حال گسترش است و علاقه به آن افزایش یافته است. سال جاری میلادی شاهد گسترش این صنعت خواهیم بود. شرکت‌های فعال در حوزه سرگرمی و فروش کالا برنامه‌هایی برای جذب مشتری‌ها در متاورس‌های گوناگون اجرا خواهند کرد؛ به‌ویژه در پلتفرم‌های بازی نظیر رابلاکس شاهد این تحول خواهیم بود. آنهایی که در فعالیت در متاورس‌ها سابقه طولانی دارند، شرکت‌ها را تشویق خواهند کرد در متاورس‌ها خدمات مختلف به مشتری‌ها ارائه کنند. مار معتقد است تعداد بیشتری از شرکت‌های کوچک وارد حوزه فعالیت در متاورس‌ها خواهند شد. او می‌گوید: «سال جدید دسترسی به متاورس‌ها از طریق ابزارهای جدید نظیر عینک هوشمند آسان‌تر خواهد شد و کسب‌وکارها مجبور خواهند شد برای توسعه فعالیت‌های خود و بهره‌برداری از فرصت‌های کنونی از روش‌های مختلف استفاده کنند.»
سومین حوزه، فناوری پایداری است. آبیشور پراکاش، هم‌بنیان‌گذار و آینده‌پژوه ژئوپلیتیک در مرکز نوآوری آینده در تورنتو و نویسنده کتاب «جهان عمودی است؛ چطور فناوری در حال بازسازی جهانی‌سازی است» می‌گوید: «به عقیده من کل حوزه پایداری که بر فناوری مبتنی است سال جدید میلادی توسعه می‌یابد. پروژه‌های انرژی پاک نظیر انتقال برق تولیدشده از نور خورشید در آفریقا به اروپا سال جاری میلادی پیشرفت خواهند کرد و بعدی جدید به جنگ جهانی در حوزه انرژی خواهند افزود.» سینتیا سلین، استاد دانشگاه دولتی آریزونا معتقد است سال جاری میلادی همزمان با افزایش ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، ذخیره‌سازی کوتاه‌مدت و بلندمدت انرژی نظیر باتری‌ها و هیدروژن، نقشی بزرگ خواهند داشت.
او می‌گوید: «تداوم سرمایه‌گذاری و سیاستگذاری مناسب به این معناست که بهره‌گیری از هیدروژن پاک رشد خواهد کرد و شاهد توسعه زیرساخت‌های لازم و رقابت‌پذیری بهتر در حوزه هزینه‌ها خواهیم بود.» او معتقد است سال جاری میلادی خارج کردن دی اکسیدکربن از جو و ذخیره‌سازی آن اهمیت بالاتری پیدا خواهد کرد. در سال جدید میلادی هم جنگل‌کاری که روشی طبیعی برای کاهش آلودگی هواست و هم پاکسازی هوا با استفاده از فناوری، بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت. سیاست‌های لازم برای پیشرفت در این حوزه تدوین شده است و شاهد افزایش ظرفیت برای کاستن از گازهای گلخانه‌ای خواهیم بود.
چهارمین حوزه، تولید نیمه هادی‌ها و خودکفایی است. پراکاش پیش‌بینی می‌کند که جنگ اوکراین دوران جدیدی از روابط ژئوپلیتیک و جهانی‌سازی را به وجود خواهد آورد.ا و می‌گوید: «سال جاری میلادی تلاش برای خودکفایی که سرعت‌دهنده به جهانی‌سازی عمودی است، بیشتر خواهد شد و تمام ابعاد فناوری از این روند تاثیر خواهند پذیرفت. خودروسازها در چین در حال خرید کشتی‌های خاص خود برای صادر کردن محصولاتشان به کشورهای مقصد هستند. همچنین شاهد خروج شرکت اپل از چین هستیم. یک روند دیگر، جدال بر سر نیمه‌هادی‌هاست که در ابزارهای الکترونیکی از جمله تلفن‌های هوشمند، اتومبیل‌ها، رایانه‌ها و لوازم منزل به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.» پراکاش معتقد است سال جاری نیمه هادی‌ها تحولات بزرگ در جهان به وجود خواهند آورد و حوزه رقابت بین آمریکا و چین خواهند بود.این رقابت از پیش وجود داشته اما سال جاری بر شدت و گستردگی آن افزوده خواهد شد.
پنجمین حوزه، اینترنت اشیا است.اینترنت اشیا، شبکه سنسورها و زیرساخت‌های متصل به هم است که می‌تواند از هر چیز، از دمای خانه تا ترافیک خودروها در شهرها، داده جمع‌آوری کند. خانم سلین معتقد است اینترنت اشیا سال جاری همچنان بخش انرژی را دگرگون خواهد کرد. او می‌گوید: «ترموستات‌های هوشمند برای ردیابی مصرف انرژی و تنظیم دما به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها کمک خواهند کرد. دستگاه‌های بیشتری به بازار می‌آیند که از سنسورهای هوشمند و هوش داده‌محور برای بهبود مصرف انرژی استفاده می‌کنند.»
مار پیش بینی می‌کند سال جاری میلادی شاهد رشد مصرف محصولات و خدمات اینترنت اشیای وابسته به بخش سلامت و رفاه خواهیم بود. برای مثال با ابزارهایی نظیر ساعت‌های هوشمند که در آنها از سنسورهای پیشرفته استفاده شده بر شاخص‌های مختلف سلامت انسان نظارت می‌شود. از سوی دیگر با تدوین پروتکل‌ها و استانداردهای جهانی که ابزارها می‌توانند برای ارتباط برقرار کردن با هم از آنها استفاده کنند، می‌توان ارتباط‌های پیچیده‌تر ماشین‌ها با هم را توسعه داد. همچنین بر امنیت اینترنت اشیا افزوده خواهد شد. بدون شک سال جدید میلادی رشد و توسعه فناوری‌های مختلف ادامه پیدا خواهد کرد و بشر تلاش می‌کند از نقاط ضعف بکاهد و ابزارهایی تولید کند که سازگاری بیشتری با نیازها داشته باشد.
