امارات؛ قبلهگاه استارتآپهای روسی
میخائیلوف در میان متخصصان فناوری و کارآفرینانی که مخالف تهاجم به اوکراین و نگران تاثیر تشدید تحریمهای غرب هستند و برای چشماندازهای روشنتر در خارج از کشور از روسیه فرار میکنند، تنها نیست. یک گروه تجاری صنعت فناوری روسیه تخمین زد که تا ۲۲مارس ۷۰هزار متخصص فناوری روسیه را ترک کردهاند، تا آوریل نیز ۱۰۰هزار نفر دیگر خارج شدهاند. بسیاری به ترکیه، ارمنستان و گرجستان سفر کردهاند، برخی دیگر به دبی میروند؛ جایی که با هجوم استعدادهای فناوری در حال ورود به اکوسیستم ثمربخش و ثروتمند، وضعیت خود را بهعنوان یک قطب فناوری به دلیل مقررات جدید، قوانین آسان ویزا و سیاست مالیاتی بر درآمد صفر ارتقا داده است.
براساس گزارش اخیر اتاق بازرگانی دبی، سال گذشته، تعداد شرکتها و محصولات جاافتاده (scale-ups) در امارات حدود ۶۰درصد از کل ۱/ ۹میلیارد دلاری را که توسط شرکتهای فناوری خاورمیانه جمعآوری شده بود به خود اختصاص داد. تا سال ۲۰۳۱، هدف امارات متحده عربی تبدیلشدن به خانه ۲۰شرکت فناوری به ارزش یکمیلیارد دلار یا بیشتر است. برای سالها، آن دسته از روسهای متمرکز بر فناوری فرصتها را در دبی شناسایی کردهاند. در سال ۲۰۱۸، یک مرکز روسی در زمینه نوآوری دیجیتال در شهر اینترنتی دبی افتتاح شد. شرکت امنیت سایبری «کسپرسکی» و «شرکت ملی رایانه روسیه» (NCC) نیز هر دو پایگاههایی در امارات ایجاد کردند. ثروتمندترین ساکن امارات، کارآفرین روسی در زمینه فناوری و کسی نیست جز پاول دوروف، بنیانگذار پیامرسان تلگرام. «عبدالوهاب الحلبی»، کارآفرین اماراتی و سرمایهگذار قدیمی خلیجفارس، به میدلایستای گفت: «ما همیشه میزبان استعدادهای فناوری روسیه بودیم که به اینجا میآمدند، اما اکنون آنها کرورکرور به اینجا میآیند و این برای اکوسیستم مثبت خواهد بود.»
طی دوماه گذشته، گروههای تلگرامی با صدها عضو برای کمک به کارگران فناوری روسی که تلاش میکنند به امارات متحده عربی مهاجرت کنند، ایجاد شدهاند و کسانی که قبلا وارد شدهاند، به هموطنان خود در مورد یافتن آپارتمان و شغل مشاوره میدهند. «پولینا مشالکینا»، رئیس توسعه کسبوکار در «تیماتیکس»، به میدلایستای گفت: «جامعه فناوری دبی-روسیه از افرادی که سعی در جابهجایی دارند بسیار حمایت میکند. از برخی جهات، اکنون حتی آسانتر از قبل از جنگ است.» «دیوید لولایف»، بنیانگذار سالاد (SalAd)، آژانس بازاریابی و شرکت برندسازی دیجیتال برای شرکتهای رمزنگاری، در اکتبر ۲۰۲۱ از روسیه به دبی نقلمکان کرد. او گفت تعداد رویدادهای اجتماعی که بهطور خاص برای متخصصان فناوری روسی در دبی برگزار میشود از زمان آغاز جنگ در اوکراین بهشدت افزایش یافته است.
در ماه مارس، او در اولین کنفرانسی که در امارات در مورد NFT و رمزنگاری صرفا به زبان روسی برگزار شد، سخنران بود. این سخنرانی بیش از ۵۰۰نفر را به خود جلب کرد. لولایف گفت: «لحظه مهمی بود. دبی هرگز در گذشته چنین چیزی نداشته است.» تاکنون، بنیانگذار شرکتهای فناوری روسیه در خط مقدم مهاجرت بودهاند. برخی مانند میخائیلوف قبلا شرکتهایی را در امارات با چشماندازی به فرصتهای تجاری آتی راهاندازی کرده بودند، در حالی که تازهواردها از توانایی روسها برای اقامت ۹۰روزه بدون ویزا در کشور برای تاسیس شرکت و در نهایت اخذ اقامت استفاده میکنند.
متخصصان روسی «کریپتو» نیز جزو برترین ورودیها بودهاند. «رالف گلابیشنیگ»، بنیانگذار Crypto Oasis، گروه مستقر در دبی که به استارتآپهای بلاکچین و رمزارز در امارات کمک میکند، به میدلایستای گفت که درخواست شرکتهای رمزنگاری روسی برای نصب Oasis از ژانویه ۵۰۰درصد افزایش یافته است. او گفت از ۳۹شرکتی که در ماه مارس ثبت کردند، حدود ۱۰شرکت متعلق به روسیه بودند. دبی برای تبدیلشدن به مرکز جهانی ارزهای دیجیتال دست به تلاش تهاجمی زده است و در این راستا اوایل سالجاری شروع به صدور مجوز داراییهای مجازی کرد. بازیگران بزرگ صنعت جهانی مانند «Binance»، «Crypto.com» و «Bybit» همگی در امارات فروشگاه راهاندازی کردهاند. از آنجا که بسیاری از ثروت آنها قبلا بهصورت ارز دیجیتال ذخیره شده بود، پس از تحریمهای غرب، کارآفرینان رمزارز روسی، بهراحتی میتوانستند سرزمین خود را ترک کنند و انتخاب دبی به عنوان خانه دوم طبیعی بود.
اکنون امارات به قبلهگاه شرکتهای فناوری روسی تبدیل شده است. «ویکتور آدلکه»، مدیر تحقیقات «VC fund Global Ventures » مستقر در دبی میگوید که صحنه استارتآپ امارات میتواند با کمک شرکتهای روسی گریزان از مسکو وارد یکنقطه عطف شود و این «در کتاب تاریخ ثبت خواهد شد.» در حالی که بخش فناوری در دبی اخیرا دستاوردهای چشمگیری داشته است، هنوز در مراحل ابتدایی خود است. بیش از نیمی از کل آپها در امارات کمتر از پنجسال پیش تاسیس شدهاند. آدلکه گفت: «روسها بهویژه به دلیل مهارتهای فنی عمیق و مهارتهای مهندسیشان مشهور هستند. این شکاف مهارتی است که امارات باید برای رسیدن به بلوغ پر کند.» بااینحال، یکی از چالشها میتواند هزینه بالای زندگی در دبی باشد. حقوق یک متخصص فناوری اطلاعات که میتواند در هر کجا که وایفای وجود دارد کار کند، در مقاصد ارزانتری مانند ارمنستان و ترکیه بسیار بیشتر از امارات شگفتانگیز است.
قیمتهای بالا همچنین فریلنسرها و استارتآپهای جوان را از نقل مکان به امارات باز داشته است. «کنستانتین واشنکو»، مدیر ارشد توسعه کسبوکار پلتفرم رمزنگاری auto.farm مستقر در دبی، میگوید: «زندگی در دبی برای صاحبان و مدیران شرکتها جهت گسترش تجارت و انجام معاملات مناسب است؛ اما برای اکثر کارکنان فناوری اطلاعات این امر چندان منطقی نیست.» «۶۵appa»، یکی از بزرگترین شرکتهای توسعه اپلیکیشن روسیه، اندکی قبل از شروع جنگ در اوکراین، دفتری در دبی تاسیس کرد. اکثریت بیش از ۲۰۰کارمند آن دورکاری میکنند و تنها یک نفر قصد دارد روسیه را ترک کند و به ترکیه برود. این شرکت امیدوار است از حضور خود در امارات بهعنوان سکوی پرشی به خلیجفارس استفاده کند، اما برنامهای برای خروج از بازار داخلی خود ندارد.