ترکش جنگ و سپر بورس
سرمایه‌گذاران ممکن است به سمت دارایی‌‌‌های سنتی امن‌‌‌تر مانند طلا، اوراق قرضه یا ارزهایی که پناهگاه‌‌‌های امن تلقی می‌‌‌شوند، حرکت کنند. به‌رغم واکنش منفی اولیه، بازارهای سهام در طول زمان مقاومت نشان دادند. در واقع، با تثبیت وضعیت یا روشن شدن دامنه درگیری، اغلب بهسرعت بهبود می‌‌‌یابند. سهام در آغاز جنگ جهانی اول حدود ۳۰درصد سقوط کرد و بازارها شش‌ماه تعطیل شدند. اما در بازگشایی، شاخص داو در سال ۱۹۱۵ بیش از ۸۸درصد افزایش یافت. از آغاز جنگ جهانی تا پایان آن (۱۳۴۵-۱۹۳۹) شاخص داو در مجموع ۵۰درصد (بیش از ۷درصد در سال) افزایش یافت. بنابراین، طی دو جنگ، بازار سهام ایالات‌متحده در مجموع ۱۱۵درصد رشد کرد. نمونه دیگر پس از حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، شاخص S&P۵۰۰ در کوتاه‌‌‌مدت پس از تهاجم بیش از ۷درصد سقوط کرد. اما یک‌ماه بعد، در سطحی بالاتر از پیش از حمله قرار گرفت.
در آخرین درگیری بین اسرائیل و شبه‌‌‌نظامیان فلسطینی که روز شنبه ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، S&P۵۰۰ در اولین روز معاملاتی برای مدت کوتاهی نزولی شد، اما با واکنش ارتش و نیروی هوایی اسرائیل، در هفته بعد افزایش یافت. در نتیجه این پدیده به «معمای جنگ» معروف است و توضیح روشنی برای آن وجود ندارد. ولی طی چند سال گذشته، بازارها به دو دلیل مشروط شده‌‌‌اند که نسبت به شوک‌‌‌های سیاسی و ژئوپلیتیک بیش از حد واکنش نشان ندهند:
۱. این باور که تشدید قابل‌‌‌توجهی بعد از شوک اولیه وجود نخواهد داشت؛
۲. اینکه بانک‌های مرکزی آماده و قادر به سرکوب نوسانات مالی هستند.
در خصوص اثر ناامنی‌‌‌های ناشی از جنگ اخیر بر بازارهای مالی ایران، آنچه مشهود است وجود نوسان در سه بازار مدنظر دلار، طلا و سهام است. اما با نگاهی دقیق‌‌‌تر متوجه می‌‌‌شویم که با آغاز حمله حماس به اسرائیل شاهد نوسان مثبت بیشتری در نرخ دلار آمریکا و طلا (به ترتیب 3.7درصد و 5.5درصد) نسبت به آغاز حمله زمینی اسرائیل به نوار غزه (به ترتیب 0.97درصد و 2.2درصد) هستیم. اما در خصوص بازار سهام میزان ریزش در هر دو رویداد به ترتیب 2.51درصد و 2.54درصد بوده است که در مقایسه با اثر تاریخی مربوط به شهادت سردار سلیمانی در تاریخ 11دی 1398 که بازار با افت 4.36درصدی به 367هزار و 334واحد در 13دی 1398 رسید، شاهد افت کمتری بوده‌‌‌ایم.
