پرونده امروز
آزموده را آزمودن خطاست
مخالفت با این ایده که تجارت آزاد در نهایت به نفع انسانهاست، در تاریخ 250ساله علم اقتصاد، امری غریب نبوده و نیست؛ اما بهطور معمول این ایده از سمت کسانی مطرح و پیگیری میشد که توان رقابت کمتری در تجارت آزاد جهانی داشتند.
آنها بهطور معمول قدرت اول اقتصادی جهان نبودند و گمان میکردند که تجارت آزاد تنها به نفع کشورهای پیشگام اقتصادی است. به باور آنان، تجارت آزاد برندگان را برندهتر و بازندگان را بازندهتر خواهد کرد. در نتیجه، مخالفان این ایده محوری علم اقتصاد بهطور معمول کشورهای جامانده بودند.
درست از همین منظر است که وقتی دولت ایالاتمتحده آمریکا بهعنوان قدرت اول اقتصادی جهان، تجارت آزاد جهانی را بهعنوان بستری برای غارت کردن این کشور معرفی میکند، سراسر جهان را در بهت فرومیبرد.
اعلان جنگ دولت دوم ترامپ به جهان با اعمال تعرفههای گسترده، کموبیش اعلان جنگ به تاریخ 250ساله جریان اصلی علم اقتصاد نیز محسوب میشود؛ بهویژه زمانی که اقتصاددانان گمان میکنند گویا لازم است بار دیگر بر تفاوت مفهوم بلندمدت و کوتاهمدت تاکید کنند. اینکه شاید برخی سیاستها در کوتاهمدت منافعی در بر داشته باشد؛ اما در بلندمدت لزوما اینگونه نخواهد بود و حتی میتواند با سونامی عواقب پیشبینیپذیر و پیشبینیناپذیر همراه باشد؛ درست مانند تعرفهها که شاید موجب شود کیف کارگر صنعتی آمریکایی را مدتی کوک کند؛ اما در میانمدت یا حداکثر در بلندمدت با اشکال مختلفی همچون تورم، اوقات همان کارگر را میتواند آنچنان تلخ کند که از خوشی آن روزهایش هم پشیمان شود.
حال با این مقدمه وارد پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» میشویم؛ پروندهای که قصد دارد به چرایی جنگ تعرفهها و عواقب آن بپردازد؛ آن هم درست زمانی که قدرت اول اقتصاد جهان در یکسو و قدرت دوم اقتصاد جهان در سوی دیگر این نبرد تاریخی ایستاده است.