خریدار باید بخش ارزی را ظرف مدت زمان مشخص شده بعد از بارگیری، به ترتیب مورد تایید شرکت ملی نفت که در اطلاعیه عرضه اعلام خواهد شد، واریز و تسویه کند. متقاضیان خرید جهت شرکت در معامله، باید ۱۰ درصد ارزش سفارش را به‌صورت ریالی به میزان پیش پرداخت قبل از عرضه به حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که در صورت انجام معامله بخشی از ۲۰ درصد ریالی محسوب خواهد شد. خریداران بر‌اساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که بر اساس قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، روی قیمت نفت‌خام رقابت کرده که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی منجر به کشف قیمت مناسب و شفاف شود. تحویل نفت‌خام به خریداران در محموله‌های حداقل ۵ هزار تنی (معادل حدود ۳۵ هزار بشکه استاندارد) قابل انجام است و البته خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به برداشت محموله‌های بزرگ‌تر اقدام کنند. فروش محموله‌ها به‌صورت مقصد آزاد (به جز سرزمین فلسطین اشغالی) خواهد بود.

بر اساس پیش اطلاعیه شرکت ملی نفت ایران ساز‌و‌کار اجرایی و سایر شرایط عرضه مثل قیمت پایه، نحوه تحویل محموله، تسویه حساب موقت و نهایی، شرایط ضمانت‌نامه تعهد پرداخت و غیره متعاقبا در اطلاعیه عرضه‌ اعلام می‌شود. در بخش ابتدایی این پیش اطلاعیه همچنین با اشاره به بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، مبنی بر ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت و مشارکت بخش خصوصی و همچنین اجرای بند (ح) ماده ۴ قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه کشور، شرکت ملی نفت ایران اعلام آمادگی کرده تا این تصمیم را عملیاتی کند که در این راستا، با توجه به فراهم شدن زمینه‌های قانونی و نهایی‌سازی چارچوب و اصول کلیدی موضوع توسط مراجع ذی‌صلاح، شرکت ملی نفت ایران با همکاری بورس انرژی ایران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ساز و کار اجرایی و جزئیات شرایط عرضه را طراحی و جمع‌بندی کرده است. ایجاد فضایی شفاف و سالم برای استفاده از پتانسیل‌های بخش غیردولتی برای صادرات نفت‌خام از مزایای اصلی این طرح خواهد بود.

در این راستا به تحلیل «دنیای اقتصاد» در شرایط کنونی و با توجه به آغاز تحریم نفت ایران از ۱۳ آبان ماه این اقدام می‌تواند شرایط مساعدی را برای حضور بخش خصوصی و همین‌طور خریداران کشورهای مختلف فراهم کند. برخی ایرادات که به اجرای این طرح بازمی‌گردد البته نیاز به گذشت زمان و آزمون و خطا دارد؛ ازجمله آنکه کارشناسان معتقدند تسویه ارزی می‌تواند یکی از چالش‌های این اقدام برای بخش خصوصی باشد. با تمام این اوصاف باید نفس عرضه نفت خام در بورس انرژی را به فال نیک گرفت؛ چراکه این اقدام برکات فراوانی را به زودی با خود به همراه خواهد داشت و به نوعی یکی از مهم‌ترین ابزارهای دور زدن تحریم نفتی ایران محسوب می‌شود. در این رابطه اما مدیرعامل بورس انرژی با تاکید مجدد بر اینکه زیرساخت‌های لازم برای اقدام عملی در راستای عرضه نفت خام در این بازار رسمی فراهم است و تجربیات گسترده‌ای نیز از گذشته برای اجرای این سیاست وجود دارد، گفت: استفاده از تمام ابزارهای مرتبط با عرضه نفت در بورس انرژی باید در مسیر معامله طلای سیاه مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده از ابزارهای مشتقه در آینده برای نفت، انتشار اوراق گوناگون و مرتبط با این محصول و ایجاد بسترهای لازم برای حضور مصرف‌کنندگان نفت همگی در برنامه‌های آینده این بازار دیده خواهد شد و انتظار می‌رود بورس نفت ایران به‌عنوان یکی از قدرت‌های نفتی منطقه به یک بازار قیمت‌گذار تبدیل شود.

اخبار مرتبط