کاهش قیمت لیتیوم به امید رشد عرضه و فروکش‌کردن تقاضای فزاینده
۲۰۲۳؛ سالی سرنوشت‌ساز برای فلزات باتری
کاهش ادامه‌دار قیمت
افت بهای لیتیوم ادامه دارد. با وجود اینکه این فلز باتری از اواسط تابستان در مسیر صعودی و فتح رکوردهای قیمتی جدید قرار گرفت، اما از نیمه مرداد با چرخش در مسیر به کانال کاهشی بازگشت. روز گذشته بهای هر تن لیتیوم به بیش از 480هزار یوآن (حدود 71 هزار دلار) به ازای هر تن رسید. این سطح قیمتی در 6 ماه گذشته تاکنون دیده نشده است. همچنین این فلز بازده منفی هفتگی 2درصدی و ماهانه 12درصدی را به ثبت رسانده است. با وجود کاهش تولید در واحد‌‌های ذوب چین، افزایش ظرفیت موجب شده است تولید لیتیوم در چین طی ماه دسامبر سال میلادی گذشته نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به 90درصد افزایش را تجربه کند. از طرفی استرالیا، از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لیتیوم در دنیا، انتظار دارد تولید جهانی لیتیوم کربنات در سال 2023 به 915هزار تن برسد. این میزان حدود 30درصد بیشتر از میزان تولید در سال 2022 است. همچنین پیش‌بینی می‌شود فروش خودروهای برقی در چین پس از توقف پرداخت یارانه به خریداران وسایل نقلیه الکترونیکی افت محسوسی را تجربه کند. در نتیجه تقاضا برای باتری‌های برقی و درنهایت لیتیوم کربنات نیز کمتر از گذشته شده است و می‌توان این موضوع را یکی از عوامل کاهش قیمت لیتیوم در چین نامید. از طرفی با وجود کاهش تقاضا در چین به‌دلیل توقف یارانه‌ها، بازگشایی سریع اقتصاد این کشور نیز می‌تواند تاثیر محسوسی بر تقاضا داشته باشد. در سال گذشته تولیدکنندگان در چین درگیر چرخه تکراری تعطیلی و بازگشایی‌های متعدد به‌دلیل اجرای سیاست کروناصفر در این کشور شده‌اند؛ مساله‌ای که موجب افت تقاضا در این ناحیه شده است. با این‌وجود، رشد سریع‌تر از انتظار بازگشایی‌ها در این اقتصاد و رونق در بازار سایر کشورها پس از چالش‌های 2022 نیز می‌تواند موجب شگفتی در معاملات لیتیوم شود.
رشد عرضه محقق می‌شود؟
از دیگر عوامل کاهش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر می‌توان از افزایش امید به رشد عرضه نام برد. در دو سال گذشته با رشد تقاضا به دلیل گرایش به باتری‌های الکتریکی، تعادل این بازار به هم خورد. درواقع رونق فروش جهانی خودروهای برقی سبب افزایش دوبرابری مصرف در 2 سال اخیر شده است.
اما حال به‌دلیل وعده‌های تولیدکنندگان پیش‌بینی می‌شود عرضه این فلز رونق بیشتری بگیرد. این وعده‌ها اگر تحقق پیدا نکند می‌تواند شوک بدی را به این بازار وارد کند. براساس گزارش بلومبرگ، در شرایطی که تامین‌کنندگان نتوانند خود را با شرایط فعلی بازار تطبیق دهند، افزایش شدید قیمت، ارزش کل مصرف لیتیوم طی سال میلادی جاری را به حدود 35میلیارد دلار افزایش خواهد داد؛ درحالی‌که این رقم برای سال 2020 تنها حدود 3میلیارد دلار بوده است. برخی تحلیلگران معتقدند میزان عرضه است که سرنوشت این بازار را در سال 2023 معلوم می‌کند. طبق پیش‌بینی‌های بلومبرگ، بازار لیتیوم امسال بسیار متعادل‌تر از وضعیت 2022 که بازار به طور آشکار از کمبود رنج می‌برد، خواهد بود. شرکت BYD، از تولیدکنندگان برتر باتری‌های الکتریکی، نیز پیش‌بینی می‌کند در سال میلادی جاری بازار با مازاد لیتیوم مواجه شود. اما بسیاری از تحلیلگران همچنان به آینده بدبین هستند؛ چراکه میزان پیش‌بینی‌شده برای رشد عرضه در سطح بالایی قرار دارد و شکل گرفتن هرگونه مانع در این صنعت که با پیچیدگی‌های استخراج بسیاری همراه است، می‌تواند به‌راحتی موجب عدم وقوع برآورد‌ها شود. کلر بلنچلد، تاجر لیتیوم در گروه ترافیگورا، معتقد است دلیلی وجود ندارد که باور کنیم این حجم رشد در تولید می‌تواند به صورت جادویی اتفاق بیفتد تا بازار به تعادل بازگردد. با تمام این اوصاف توافق جمعی وجود دارد که تولید لیتیوم در سال 2023 با رشد قابل‌توجهی مواجه خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود با رشد عرضه میانگین قیمت حدود 8درصد کاهش را نسبت به 2022 تجربه کند. مساله‌ای که روی آن توافق وجود ندارد این است که آیا تولیدکنندگان کوچک‌تر و با توانایی‌های کمتر نیز می‌توانند از کل ظرفیت تولید خود استفاده کنند و طیفی از چالش‌های نظارتی، فنی و تجاری را با موفقیت پشت سر بگذارند.
لیتیوم؛ پرنوسان‌ترین در 2022
اینکه قیمت کامودیتی‌ها دست‌خوش نوساناتی در طول زمان است، خبر جدیدی نیست؛ اما طی سال میلادی گذشته بهای کالایی‌ها حتی نسبت به تغییرات این بازار هم نوسان‌هایی غیرمعمول را تجربه کرد. آغاز جنگ روسیه و اوکراین در ابتدای سال، افزایش نرخ تورم در اکثر اقتصادهای مطرح جهانی و تداوم پاندمی کرونا در چین، سالی پر از تغییر را برای کامودیتی‌ها به همراه آورد. هرساله تحلیلگران بازار جدول تناوبی بازده کالایی را برای کامودیتی‌ها محاسبه و منتشر می‌کنند. این جدول نوسان بازده کالاهای مختلف در دهه گذشته را نشان می‌دهد.
طبق محاسبات این جدول، سال 2022 دومین سال متوالی بود که لیتیوم بین 15 کامودیتی مختلف بهترین عملکرد را از خود نشان داده است.
این فلز باتری در سال میلادی گذشته بیش از 72درصد رشد قیمتی را تجربه کرده است. این مقدار برای 2021 نیز نزدیک به 450درصد بوده است. درست است که تقاضای فزاینده برای خودروهای الکتریکی و بازار ذخیره انرژی از محرک‌های اصلی این رشد قیمتی بودند، اما بخش عمده‌ای از این نوسان نیز به دلیل حجم بازار است. طبق داده‌های منتشرشده از استرالیا برآورد می‌شود تولید معدن لیتیوم در این کشور به‌تنهایی به 915هزار تن برسد. باوجود رشد استخراج، اما این ارقام نشان‌دهنده این است که میزان تولید هنوز به طور کامل جوابگوی تقاضا نیست. برای مثال در مقایسه با دیگر کامودیتی‌ها می‌توان از سنگ آهن نام برد که تولید آن تنها در استرالیا به میزان 3/ 1میلیارد تن است.
