نقش بورس‌‌‌های کالایی در حمایت از بخش کشاورزی
معین محمدیپور عنوان کرد: بورس‌‌‌های کشورهای پیشرفته با راهاندازی معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله بر محصولات کشاورزی نظیر ذرت، گندم، جو و... ضمن پوشش ریسک قیمتی کشاورز، به انتشار شفاف اطلاعات قیمتی این محصولات منجر می‌‌‌شوند. انتشار اطلاعات قیمتی به کشاورزان قدرت چانه‌زنی در برابر واسطهگران را افزایش داده و از فروش محصولات با قیمت نازل و غیرواقعی به واسطهگران جلوگیری می‌کند.
کمک سیستم قبض انبار به بخش کشاورزی
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس‌کالا با بیان اینکه یکی از بورس‌‌‌های کالایی مهم و شناخته‌شده در دنیا هلدینگ بورس‌کالایی شیکاگو است که در خصوص قیمت ذرت و گندم مرجعیت بین‌المللی دارد، بیان کرد: البته در کشورهای در حال توسعه نیز بورس‌‌‌های کالایی با راهاندازی سیستم قبض انبار یکی از مسائل اساسی حوزه کشاورزی یعنی عرضه در مقیاس خرد را حل می‌کنند؛ به این معنا که بازرگانان و تجار با دسترسی مستقیم به هاب محصولات کشاورزی می‌‌‌توانند اقدام به خرید و معامله آنها کنند. این مقام مسوول بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که با توسعه سیستم قبض انبار برطرف می‌شود، چالش افت قیمت محصولات کشاورزی و در نتیجه زیان کشاورزان در فصول برداشت محصول است. کشاورزان می‌‌‌توانند با انبار کردن محصولات خود و عرضه آن طی فصول مختلف از افت قیمت شدید محصول در زمان برداشت جلوگیری کنند.
محمدیپور اضافه کرد: یکی دیگر از مزایایی که بورس‌‌‌های کالایی می‌‌‌توانند در حوزه کشاورزی ایجاد کنند، فراهم کردن بستر شفاف عقد قراردادهای بازخرید (ریپو) است؛ به این معنا که معامله‌‌‌گران و کشاورزان می‌‌‌توانند قبض انبار مربوط به محصولات خود را به‌منظور جذب منابع مالی موردنیاز به صورت موقت و طی قراردادهای بازخرید به سایرین منتقل کنند و سپس در سررسید قرارداد با بازپرداخت منابع مالی، محصول خود را تحویل بگیرند. محمدیپور گفت: به‌عنوان مثال یکی از بورس‌‌‌های کالایی شناخته‌شده در کشورهای در حال توسعه که در حوزه معرفی ابزارهای جدید برای بخش کشاورزی پیشرو است، بورس‌کالای برزیل است. این بورس از سال ۱۹۹۱ اقدام به راهاندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله قهوه کرد.، بر این اساس کشاورزان، قهوه تولیدی خود را به انبارهای تحت نظارت بورس برزیل تحویل می‌دهند و در قبال آن برای آنها قبض انبار الکترونیکی صادر می‌شود.
همچنین قراردادهای آتی بر پایه این قبض انبار راهاندازی شده و قابلیت معامله دارند.مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس‌کالای ایران ادامه داد: لازم به ذکر است قهوه تحویل داده‌شده به انبار مطابق با استانداردهای مورد تایید بورس پذیرش می‌شود. همچنین امکان بازدید خریداران و رویت نمونه قهوه در انبارها وجود دارد و به‌منظور توسعه بازار اختیار معامله مبتنی بر قراردادهای آتی و همچنین افزایش مشارکت کشاورزان در این بازارها، به نهادهای مالی اجازه تودیع تضامین لازم از طرف کشاورزان داده می‌شود.
محمدیپور بیان کرد: از دیگر ابزارهای مالی تعریف‌شده در بورس‌کالای برزیل، انتشار اوراق CPR یا اوراق محصولات روستایی است. این اوراق عملکردی مشابه با فروش سلف محصولات دارند و می‌‌‌توانند توسط کشاورز یا اتحادیه کشاورزان منتشر شوند. در واقع کشاورز با انتشار آنها اقدام به تامین مالی یا دریافت نهاده می‌کند. وی ادامه داد: برای سررسید اوراق نیز سه حالت قابل تصور است: تحویل فیزیکی کالا به مقدار توافق‌شده در ازای وجه دریافت‌شده، تسویه نقدی و بازپرداخت قرض دریافت‌شده و تسویه با مرجعیت قراردادهای آتی (که طبق آن در سررسید، کشاورز حاصل ضرب مقدار توافق‌شده محصول در قیمت مرجع قیمتی توافق‌شده برای تاریخ سررسید را پرداخت می‌کند).
