فردا؛ روز سرنوشت‌ساز سرخابی‌ها
پیگیریهای «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد، فردا (چهارشنبه) در سازمان خصوصی‌سازی جلسه تعیین تکلیف واگذاری باشگاهها برگزار خواهد شد. روز سرنوشت‌ساز سرخابی‌ها در حالی رقم می‌خورد که نگاه میلیون‌ها نفر به خروجی این جلسه است. بر این اساس نحوه واگذاری این دو باشگاه ورزشی از نکات با اهمیت در تعیین تکلیف سرخابی‌ها محسوب می‌َشود.
فرابورس یا مزایده؟
فراهم کردن بستر‌های شفاف معاملاتی موضوع بسیار مهمی است که باید سازمان خصوصی‌سازی درخصوص آن تصمیم‌گیری کند. ضمانت اجرایی تصمیمات این سازمان با توجه به دست‌های پشت پرده که از گذشته تاکنون وجود داشته‌اند و هر بار نیز به نوعی منجر به شکست واگذاری‌ها شده‌‌اند، این بار می‌تواند در صورت لزوم به واسطه ورود قوه‌قضائیه سامان‌دهی شوند.
با توجه به حمایت، عزم و اراده جدی دولت و مجلس شورای اسلامی مبنی بر ضرورت واگذاری سرخابی‌ها، احتمالا این بار شاهد تعیین ضوابط و مقرراتی جدید در راستای تحقق وعده واگذاری که مطابق سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی کشور است، طی روز‌های آتی باشیم. بر این اساس واگذاری باشگاهها احتمالا در نیمه دوم سال جاری انجام خواهد شد.
آیا رانت شکست می‌خورد؟
فشار‌‌های سیاسی از سوی برخی از نمایندگان مجلس نهم و دهم، ایجاد اختلال در روند واگذاری با امضای ۱۳۵ نماینده مجلس قبل، همگی منجر به شکست فرآیند مزایده طی سال‌های اخیر شدند. منافع برخی افراد در گذشته بدین گونه بود که این دو باشگاه همچنان دولتی باقی بمانند اما اکنون سیاستها به گونه‌ای تغییر پیدا کرده است که واگذاری سرخابی‌ها باید با موفقیت انجام شود. یکی از شروط عرضه باشگاهها از طریق بورس، زیان‌ده نبودن باشگاه‌هاست. از سویی با توجه به اینکه احتمالا فرابورس ایران بستر معاملاتی باشگاهها قرار بگیرد موضوع بدهی باشگاهها احتمالا در بازه زمانی بلندمدت‌تری رفع خواهد شد. با این حال تا شهریور ماه سال گذشته باید ورود این باشگاهها به بازار سهام فراهم می‌شد اما مهیا نبودن شرایط منجر به تمدید زمان تا اسفند ماه ۱۳۹۸ و اکنون شهریور ماه سال ۱۳۹۹ شده است. بررسی سیاستها و واکنش‌های دولت و مجلس نشان از در دستور کار قرار گرفتن واگذاری این دو مجموعه ورزشی دارد زیرا هر اندازه که بنگاه‌ها در تصاحب دولت باقی بمانند یقینا به دلیل استفاده از بودجه به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم پیامدی جز ضرر و زیان برای این نهاد نخواهند داشت. از سویی ایجاد فساد و رانت می‌تواند از دیگر عواقب این مهم در نظر گرفته شود.
با توجه به اینکه برخی از کشور‌ها صنعت هوایی را هم به بخش خصوصی محول می‌کنند اما متاسفانه اداره دو باشگاه ورزشی در کشور همچنان دولتی و رانت محور است.
سرانجام بدهیها چه می‌شود
در موضوع خصوصی‌سازی باشگاهها، در گام نخست باید ابهامات به‌طور کلی از بین برود. با توجه به سازوکار شفاف معاملاتی بازار سهام پس از گذشت سال‌ها باید دید اکنون پرسپولیس و استقلال شرایط ورود به بازار سهام را کسب کرده‌اند؟ آیا صورت وضعیت مجمع آنها بدون اشکال است و زیان انباشته ندارند؟
مراحل قیمت‌گذاری باشگاهها در اواخر سال ۱۳۹۸ به خوبی انجام و کارشناس رسمی دادگستری نیز در بخش‌های مختلف از جمله برند، املاک ورزشی و... پیگیریهای لازم را انجام داد. در گذشته برند استقلال ۶۰۰ میلیارد تومان و برند پرسپولیس ۷۰۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شد، این در حالی است که اکنون ارزش برند باشگاهها تغییر کرده است. قهرمانی‌‌های پیاپی پرسپولیس یقینا در قیمت برند این باشگاه اثر‌گذار بوده است. از طرفی استقلال نیز شرایط بهتری را نسبت به گذشته تجربه می‌کند. در سال ۱۳۹۴ قیمت پایه ۲۹۰ میلیارد تومانی (دارایی‌ها و برند) با این توضیح که مبلغ بدهی جزو تعهد خریدار نیست، تایید شد. بر این اساس بدهیها نیز بر عهده دولت قرار گرفت. بدهی‌هایی که بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ برآورد می‌شد. سیاست‌گذاری‌های گذشته به گونه‌ای بود که قرار شد کشف قیمت ۵ درصدی در بازار سهام، ۵۱ درصد به‌صورت بلوکی و ۴۴ درصد در قالب سهام خرد واگذار شود.
اما اکنون فارغ از همه این موضوعات خروجی جلسه روز چهارشنبه می‌تواند به‌صورت شفاف سازوکار و چگونگی واگذاری را برای همیشه مشخص کند. در باب بدهیها نیز با تبدیل دارایی‌ها به وجه نقد، باشگاهها می‌توانند بدهی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. از سویی عرضه سهام با احتساب بدهی نیز می‌تواند راهکار احتمالی دیگر باشگاهها در نظر گرفته شود.
