بازدم ناچیز بازار سهام
لبخند بازار به خودرویی‌ها
فراز و فرود قیمت‌ها در بازار سهام طی روز گذشته به صعود اندک شاخص کل بورس منتهی شد. در این روز پیشروی قیمت در نمادهایی نظیر «فولاد»، «تاپیکو» و «شستا» موجب شد شاخص بورس ضمن ثبت پیشروی ۲۵/ ۰ درصدی به محدوده یک‌میلیون و ۳۸۶هزار واحد برسد. با این حال تحولات این روز به‌خصوص در نمادهای کوچک مانع آن شد که شاخص هموزن نیز قادر به همراهی با شاخص کل باشد و نماگر یاد شده در این روز به میزان ۰۵/ ۰ درصد افت کرد. اینطور که به نظر می‌رسد پس از افت مجدد از حمایت روانی یک‌میلیون و ۴۰۰هزار واحدی، رشد روز جاری بیشتر استراحتی در مقابل روزهای اخیر باشد تا زمینه‌ساز یک بازگشت صعودی؛ با این حال مبهم بودن فضای تصمیم‌گیری اقتصادی نیز مانع آن می‌شود تا بتوان با اطمینان بر چنین گمانی پافشاری کرد. به هر روی به‌رغم صعود اندک میانگین وزنی قیمت‌ها در بورس، وضعیت بازار سهام نسبت به‌روز معاملاتی قبل چندان هم بد نبود. تنها یک روز پس از آنکه فشار فروش موجود در بازار منجر به افت حدود ۹۳/ ۱ درصدی شاخص کل شد و همین مساله فرار ۳۱۰میلیارد تومانی پول حقیقی را به دنبال داشت، اقبال نسبی به برخی از صنایع موجب نزدیک شدن شدن خالص فروش حقیقی به محدوده صفر در آخرین روز ماه شد. بر این اساس طی روز گذشته سنجه یاد شده که به خالص تغییر مالکیت نیز معروف است به میزان ۲۸میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی رسید. در خلال معاملات دومین روز هفته بیشترین پول حقیقی به نمادهای فعال در سه صنعت «خودرو و ساخت قطعات»، «چند رشته‌ای صنعتی» و «محصولات فلزی» وارد شد. در مقابل صنایع «سیمان»، «بانک» و «زراعت» بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. به نظر می‌رسد که دلیل اقبال مداوم به خودرویی‌ها خوش‌بینی فعالان خرد بازار در خصوص احتمال افزایش قیمت خودرو برای خروج از زیان این شرکت‌ها است. این احتمال که در هفته‌های میانی آبان به قطعیت تبدیل شد، در نظام تصمیم‌گیری کشور آنقدر متزلزل بود که تنها یک روز دوام آورد. حال دقیقا مشخص نیست که چرا این صنعت مجددا با اقبال مردم عادی روبه‌رو شده است. اما در این آشفته بازار که سود سرمایه‌گذاری بسیار پایین آمده طبیعی است که شاهد افزایش نوسان‌گیری و همچنین بیشتر شدن اتکا به شایعات باشیم. البته ذکر این نکته در خصوص وضعیت صنعت یاد شده حائز اهمیت است که دو نماد اصلی این صنعت همچنان در توقف به سر می‌‌‌برند و ارائه خارج از موعد اطلاعات سبب شده از سرگیری معاملات در آنها ممکن نباشد. اینطور که به نظر می‌‌‌آید سرمایه‌گذاران در سایر نمادها بر این باور هستند که افزایش قیمت احتمالی می‌تواند وضعیت قطعه‌سازان را هم بهبود ببخشد چرا که در روز گذشته تقاضا برای این نمادها نیز منجر به شکلگیری صف خرید در آنها شد.
بالاخره یک شرکت پروژه
اما دیگر خبری که در روز گذشته خود نمایی می‌کرد، نزدیک شدن به بهره‌برداری از ظرفیت‌‌‌های بازار ثانویه در جهت ارتقای بازار اولیه و بهبود جایگاه آن در سبد سرمایه‌گذاری مردم بود. در سال‌های گذشته سیل نقدینگی گسیل شده به سمت بازار در حالی توانست منجر به افزایش چند برابری قیمت‌ها در این بازار شود که تقریبا هیچ تامین مالی مهمی در بازار یاد شده صورت نگرفت. این مساله در میانه سال‌های ۹۷ تا ۹۹ بسیاری از کارشناسان را نسبت به وضعیت موجود در بازار سرمایه نگران کرد و سبب شد هشدار در خصوص افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در بازار سهام هرچند اندک از سوی فعالان باسابقه بازار شنیده شود. با این حال این صداها به جایی نرسید و طولانی بودن روند اخذ مجور تا منظور شدن سهام جدید به پرتفوی سهامداران کار را برای جذب سرمایه برای طرح‌‌‌های سرمایه‌گذاری موجود بسیار سخت کرد. در آن زمان حتی تاکید بر روش‌هایی مانند افزایش سرمایه از طریق صرف سهام نیز به‌رغم امکان‌پذیر بودن مورد توجه شرکت‌ها قرار نگرفت. با این حال از همان ابتدا جای خالی شرکت‌های پروژه‌محور احساس می‌شد که البته این نیاز همچنان هم وجود دارد. در روز گذشته یکی از این شرکت‌ها بالاخره در صف پذیره‌نویسی قرار گرفت و گفته شده که ۵ پروژه در دست احداث دارد. اگرچه انتظار نمی‌رود که بازار در شرایط کنونی که نااطمینانی امکان برنامه‌ریزی بلندمدت را از مردم سلب کرده، برای شرکت در چنین سرمایه‌گذاری‌‌‌هایی اشتیاق خاصی داشته باشد با این حال می‌توان گفت که نبود علاقه فراگیر به چنین طرح‌‌‌هایی لزوما به معنی وفق بودن آنها نیست، چراکه با توجه به ماهیت دلاری در بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها حداقل می‌توان امید داشت که در اقتصاد تورم‌زده ایران ارزش دارایی‌‌‌ها در بلندمدت حفظ شده و جریان نقدی نیز در آینده داشته باشند.
در آینه اعداد
اما به جز شاخص بورس و تغییرات رخ داده در خالص مالکیت حقیقی و حقوقی آنچه بورس تهران در روز گذشته شاهد بود پایداری ارزش معاملات در زیر سطح سه‌هزار میلیارد تومان بود. در این روز ارزش معاملات خرد سهام در حالی به محدوده ۲۹۶۸ میلیارد تومان رسید که ارزش کل داد و ستدها۴۱۲۸ میلیارد تومان بود. در این روز ارزش بازار به ۵ میلیون و ۵۴۲هزار میلیارد تومان رسید. در این روز از ۳۳۹ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۴۲ سهم معادل ۴۲درصداز کل نمادهای قابل معامله مثبت بودند و در مقابل ۱۸۰ سهم (۵۳درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در خلال معاملات روز یکشنبه ۳۰ نماد (۹درصد) صف خریدی به ارزش ۲۳۱میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکلگیری صف فروش در ۱۸ نماد بورسی (۵درصد) به ارزش ۱۱۷میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران نیز طی روزی که آیفکس رشد ۱۵/ ۰ درصدی را شاهد بود، ۱۳۹ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۴۵ سهم (۳۲درصد) مثبت و ۸۰ سهم (۵۸درصد) منفی بود. در این بازار ۱۲ نماد (۹درصد) صف خریدی به ارزش ۴۵میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکلگیری صف فروش در ۴ نماد بورسی (۳درصد) به ارزش ۶میلیارد تومان بودیم.
