بازتاب نبود برجام در بورس
اکثر آنها در نوشتههایشان با موضوع برجام؛ درباره سالهایی که چشمانتظار بهسرانجام رسیدن یا نرسیدن برجام بودهاند، مینویسند و به دستاوردهایی که کشور در طول سالهایی که با این موضوع درگیر بوده و نتوانسته به آنها برسد، اشاره میکنند. از فرار سرمایهها و عدماطمینان سرمایهگذاران میگویند و به چنین موضوعاتی در نوشتههایشان اشاره میکنند. در کنار این موضوع فعالان بورسی هم درباره تاثیرگذاری برجام در بورس مینویسند و هم از ترس و استرس سهامداران و شوکهایی که به نتیجه نرسیدن این مذاکرات به بازار وارد میکند، سخن میگویند. افرادی که به این موضوع در نوشتههایشان میپرداختند؛ اینطور نوشتهاند که مهمترین دلیل نگرانی سرمایهگذاران از برنامههای دولت مانند برجام و نرخ بهره و آینده اقتصاد است.
افراد دیگری هم در این رابطه مینوشتند که شرایط کسبوکار در کشور سخت شده و عملا سودآوری شرکتها کاهش داشته است. برخی هم به موضوعاتی چون نرخهای دستوری، قیمت تولیدکننده، قیمت مصرفکننده و مسائلی از این دست اشاره میکردند. همچنین تاخیر در احیای برجام و لغو تحریمها و در مقابل ضررهایی که بهصورت روزانه به اقتصاد و جامعه ایران میزند، جزو دیگر نوشتههای کاربران در شبکهاجتماعی توییتر بود. صنعت گاز و پتروشیمی و وضعیت آنها در نبود برجام هم جزو دیگر سوژههایی بود که برخی از افراد درباره اثرات تحریمها روی این دو صنعت مینوشتند. اکثر آنها به خسارتها و ضررهای این حوزهها در نبود توافق هستهای اشاره میکردند. بحث دیگر هم اثرات روحی و اجتماعی طولانیشدن مذاکرات بود. افرادی که به این مساله در نوشتههایشان میپرداختند؛ نظری کاملا متفاوت با دیدگاه مسوولان داشتند که برجام به زندگی روزمره مردم گره نخورده است.
آنها درباره این موضوع مینوشتند که اکثر فعالیتهای اقتصادی و تجاری به فردا و فرداها موکول شده است. مردم منتظر تغییر و تحول هستند اما در عمل چیزی احساس نمیکنند. در کل حرف این گروه وجود فضایی یخزده در جامعه و در حوزه اقتصادی است که باعثشده بسیاری از فعالیت اقتصادی، سرمایهگذاری، راهاندازی کسبوکار و در مقیاس کوچکتر حتی خرید و فروش خانه و مغازه و... دست بکشند و چشمانتظار احیای برجام باشند، اما موضوع هدف اکثر نوشتههای فعالان اقتصادی و بازار سرمایه در کنار مذاکرات احیای برجام که این روزها در جریان است، بیشتر درباره موضوعات روز و اظهارنظرهای مسوولان کشور است. این واکنشها هم تنها با محور موضوعات اقتصادی نیست، بلکه مسائل سیاسی و اجتماعی هم در آنها دیده میشود.
نکته قابلتوجه که بارها در این ستون به آن پرداخته شده، تغییر نگاه فعالان اقتصادی و بازار سرمایه در نوشتههایشان است. اکثر آنهایی که تا دو سه سالپیش صرفا درباره موضوعات اقتصادی و بورسی مینوشتند و در حساسترین زمانها که جامعه درگیر موضوعات دیگری بود، سکوت میکردند، حالا فعال شدهاند و بعضا همراه با دغدغههایی که در شبکههای اجتماعی درباره مسائل اجتماعی و سیاسی و دیگر موضوعات روز بهطور گسترده شکل میگیرد، مطالبی را در صفحههای خود تا جاییکه محدودیتهایشان به آنها اجازه میدهد، منتشر میکنند. در این میان موضوعاتی چون گرانی، تورم، عدمپرداخت حقوقها، محیطزیست، ترافیک و... هم جزو موضوعاتی هستند که در نوشتههایشان به آنها اشاره میکنند و در نهایت فضای این روزهای جمع توییتری اقتصادیها و بورسیها عمدتا حول محور مذاکرات احیای برجام میگذرد. مذاکراتی که نه سرانجامش، اما فرسایشیشدن روند دستیابی به آن، خستگی از امروز و فردا شدن مذاکرات، موقعیتهای از دست رفته اقتصادی و... جزو دغدغههای بخش زیادی از افراد حاضر در این جمع است.