بورس در شیب هیجانات
بازار سهام، در پایان دادوستدهای روز یکشنبه با افت بیش از ۲۶هزارواحدی به یکمیلیون و ۵۶۴هزار واحد رسید. با توجه به اظهارات اخیر رئیسکل بانکمرکزی و پس از کاهش سنگین ارزش سهام در معاملات روز شنبه، کاهش نماگر اصلی بازار در روز یکشنبه نیز قابل پیشبینی بود؛ چراکه تحتتاثیر سیاستهای تثبیتی و دستوری رئیسکل، همچنان امیدها برای ادامه روند صعودی هفته گذشته رو به کاهش است. ثبات دستوری دلار نیما روی عدد ۲۸هزار و ۵۰۰تومان و همچنین کاهش قیمت دلار در بازار آزاد چشمانداز مبهمی را برای آینده بازار سهام و فعالان آن ترسیم کردهاست.
همچنین ارزش معاملات در روز گذشته به عدد ۵هزار و ۳۴میلیاردتومان رسیده که نسبت به دو روز معاملاتی گذشته، روندی کاهشی را تجربه کردهاست. سیر نزولی ارزش معاملات حاکی از آن است که با وجود افت شاخص سهام، اما بازار نسبت به هفته سبز گذشته، رمق چندانی ندارد. لازم به ذکر است که همچنان ارزش معاملات نسبت به میانگین ماههای گذشته اعداد بالایی را بهثبت رسانده و خروج پولنسبتا بالایی توسط حقیقیها بهوقوع پیوسته است؛ بهطوری که روز شنبه ۷۴۱میلیاردتومان و در پایان معاملات روز یکشنبه حدود ۶۹۷میلیاردتومان سرمایه افراد حقیقی از بازار خارج شدهاست. از منظر صنایع نیز گروه دارویی، همچنان در صدر ورود پول حقیقی به بازار قرار دارد.
افزایش نرخهای اخیر که شامل این گروه شدهاست و همچنین گزارشهای خوبی که به واسطه این افزایشها از خود منتشر کردهاند، این صنعت را برای معاملهگران حقیقی نیز جذاب کردهاست. درضمن، گروه لاستیک و پلاستیک نیز کارنامه خوبی را در آذرماه از خود برجای گذاشته است. از سوی دیگر، در صدر خروج پول حقیقی نیز گروههایی نظیر محصولات شیمیایی و فلزات اساسی، بهچشم میخورد. این صنایع به واسطه خبرهایی که از بورسکالا و نحوه قیمتگذاری محصولات پتروشیمی و فلزی بهگوش میرسید، پتانسیل خوبی را برای رشد کسب کرده بودند، اما با توجه به شرایط بازارهای بینالمللی، کاهش یا افزایش اندک درآمدهای آنها نسبت به سالگذشته و همچنین گزارشهای نسبتا ضعیف این دو گروه، سودآوری آنها را با ابهام همراه کردهاست. از میان نمادهایی که بیشترین تاثیر را بر نماگر اصلی بازار برجای گذاشتند، میتوان بهنماد «فارس»، «فولاد»، «کگل»، «فملی» و «نوری» اشاره کرد. گزارش آذر ماه برخی از شرکتهای آروماتیکساز، مثل پتروشیمی نوری نشان میدهد که این شرکت طی یک ماه گذشته، عملکرد خوبی را بهثبت رسانده است، اما با توجه به کاهش قیمت دلار در بازار و آینده غبارآلود دلار نیما، این شرکت نیز همانند سایر نمادهای ذکرشده با کاهش قیمت مواجهشده و بهنظر میرسد با توجه به شرایط فعلی، هیجانات بالایی بر رفتار معاملهگران غالبشده و با توجه به شرایط بنیادی و نقدینگی ایجادشده این روند اصلاحی درمیان تمام این نمادها و شاید عمده نمادهای بورسی موقتی است. در میان نمادهای پرتراکنش نیز، قیمت سهام نمادهای دلاریمحور مانند: «شتران»، «شپنا» و «فولاد»، کاهش یافتهاست، اما از طرفی دیگر، نمادهای گروه خودرویی به واسطه خبرهای خوبی که از بورسکالا منتشر میشود، با افزایش قیمت همراه بودهاند.
نماد «خودرو»، حدود ۴درصد، «خساپا»، ۴۵/ ۱درصد و «خگستر»، ۷۳/ ۰درصد افزایش قیمت را تجربه کردهاند. شاخص فرابورس نیز همگام با بورس، با کاهشی ۱۰۱واحدی، همچنان در کانال ۲۰هزارواحدی باقیماند. در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «زاگرس»، «فغدیر» و «شاوان» بیشترین تاثیر را بر افت شاخص این بازار داشتند. «زاگرس»، به واسطه کاهش قیمت جهانی متانول در سالاخیر، گزارش ماهانه چندان جذابی را از خود منتشر نکرده و به مرز زیاندهشدن در صورتهای مالی ۱۲ ماهه ۱۴۰۱ نزدیک شدهاست. افزایش قیمت دلار بازار آزاد و بهتبع آن نزدیکشدن نرخ بازار نیما به این نرخ، میتوانست فرصت خوبی را برای «زاگرس» و سایر شرکتهای دلاری بهوجود بیاورد که با توجه به شرایط کنونی، فضای مبهمی بر بازار سرمایه حاکم شدهاست. در حالحاضر، دو متغیر قیمت دلار و نرخ بهره، همچنان قدرت بالایی برای جابهجا کردن قیمتها در بورس دارند. نامعلوم بودن نرخ دلار با سیاست تثبیتی سکاندار جدید سیاست پولی، عامل موثرتری بر روند فعلی بازار سهام بوده و اولین هفتهگرم زمستان امسال را به سرمای سختی برای بازار در هفتهجاری تبدیل کرد.
دومین عامل موثر بر این روند کاهشی، نامعلومبودن سرنوشت نرخ بهره و رویکرد انقباضی است که رئیس سابق و کنونی بانکمرکزی به آن اشاره کردهاند. با وجود اینکه رئیس سازمان بورس نیز روز گذشته اعلام کرد مذاکراتی با بانکمرکزی با هدف حفظ منافع سهامداران انجامشدهاست، بهنظر میرسد با توجه به اینکه افزایش نرخ بهره در وضعیت قرمز کنونی تورم یکی از الزامات کنترل تورم افسارگسیخته کشور است، اما شفافیت در این خصوص، میتواند مسیر بازار سرمایه را برای مدتی مشخص کرده و این فضای غبارآلود را از بین ببرد. بازارهای جهانی نیز در شرایط فعلی هرچند اندک بر نوسانهای بازار سرمایه موثر هستند، شیوع دوباره کرونا در چین، میتواند ترسی دوباره بر جان بازار داراییهای پایه بیندازد، اما کامودیتیها اندکی از دوران رکود فاصله گرفته و پتانسیل این را دارد که با وجود سیاست انقباضی فدرالرزرو حداقل در کوتاهمدت وارد فاز رونق شوند، با این حال در صورتیکه قیمتهای جهانی نیز افزایش نیافته یا با سرعت کمی افزایش یابند، متغیر دلار و ثبات نسبی شرایط داخلی میتواند دوباره موتور بازار را روشن کرده و نماگر اصلی بازار سهام در جهت صعودی گام بردارد.