ارزش معاملات به کم‌‌‌‌‌‌ترین میزان طی ۱۰ ماه گذشته رسید
سپردفاعی بورس؟
عكس: علی محمدی
پس از ریزش قابل‌توجه روز گذشته و رسیدن نماگر اصلی بازار به محدوده ۲میلیون واحد، برای دومین روز متوالی بازار سهام به این محدوده احترام گذاشت و رشد قیمت سهام به‌خصوص شاخص‌‌‌‌‌‌سازها سبب شد تا شاخص‌کل بورس تهران در کانال دو‌میلیون‌تومان حفظ شود، اما نگاهی به وضعیت عمده نمادهای بورسی و نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن نشان می‌دهد که تابلوی نمادهای بازار به دلیل افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و نامشخص بودن سرنوشت جنگ غزه و ارتباط آن با ایران، سرخ‌پوش بودند. نبود محرک جدی برای بازار، کاهش نرخ دلار و چشم‌‌‌‌‌‌انداز نامشخص قیمت‌ها در بازارهای جهانی سبب شده‌است تا بار دیگر بورس تهران بازاری ضربه‌‌‌‌‌‌پذیر و حساس‌‌‌‌‌‌تر از همیشه باشد. موضوعات یادشده در تابلوی معاملات نیز به‌وضوح مشخص است. ارزش معاملات خرد طی روز معاملاتی یکشنبه ۲هزار و ۷۵۵میلیارد تومان به‌ثبت رسید که کم‌‌‌‌‌‌ترین میزان از آذر سال‌گذشته است. همچنین ۴۱۰میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار سهام طی روز معاملاتی مذکور خارج شده‌است و در صورتی‌که تنش‌ها در خاورمیانه کاهش یابد، سطح ۲میلیون تومان می‌تواند محدوده حمایت مناسبی باشد.
نفوذ ترس در بازارهای جهانی
بازارهای جهانی طی هفته گذشته روزهای پرنوسانی را پشت‌سر گذاشتند، قیمت نفت طی روز جمعه به دلیل احتمال افزایش درگیری‌‌‌‌‌‌ها در خاورمیانه و امکان اختلال در عرضه طلای سیاه، روز سبزی را سپری کرد، به‌طوری‌که قیمت نفت با رشد قابل‌توجهی به کانال ۹۰دلار بازگشت. همچنین آمارها نشان می‌دهد که ذخایر نفت آمریکا حدود ۱۰میلیون بشکه افزایش‌یافته و ذخایر نفت این کشور به ۴۲۴میلیون بشکه رسیده است. هرچند این میزان ذخایر ۳درصد پایین‌تر از متوسط ذخیره ۵ساله آمریکاست. ذخایر بنزین آمریکا نیز بهبود یافته و بالاتر از میانگین ۵سال اخیر قرار دارد، به‌همین‌دلیل کرک‌اسپردها نیز کاهش چشمگیری را تجربه کرده‌اند. مطابق با آمارها کرک‌اسپرد پالایشگاه‌های ایرانی اکنون به اوایل اردیبهشت سال‌جاری رسیده و پس از یک افزایش بسیار چشمگیر در تابستان، نزول عجیبی را طی چند هفته اخیر تجربه کرده‌است. با این حال، قیمت طلای جهانی نیز رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد و کانال هزار و ۹۰۰واحدی را نیز پس از گذشت ۱۳ روز دوباره فتح کرد. لحن مقامات فدرال‌رزرو نیز اندکی ملایم‌‌‌‌‌‌تر شده و به‌نظر می‌رسد با توجه به داده‌های تورمی مطابق با انتظارات در آمریکا، توقعات درخصوص افزایش بیشتر نرخ بهره پایین آمده است، با این حال بورس به‌عنوان یکی از بازارهای پرریسک، نسبت به تحولات سیاسی واکنش جدی نشان می‌دهد و بدون‌توجه به وزن رشد قیمت‌ها به‌خصوص قیمت نفت، به روند نزولی ادامه می‌دهد. در شرایط فعلی که بازار محرکی برای رشد نداشته و ارزش معاملات بسیار پایینی به‌ثبت می‌رسد، بورس تهران نسبت به هر تنشی در خاورمیانه حساسیت بیشتری نشان می‌دهد.
حیرانی بورس جنگی
نگاهی به معاملات بازار سهام نشان می‌دهد بورس تهران در اثر اخبار جنگ دچار ترس شده و سست‌‌‌‌‌‌تر از همیشه کانال‌های قیمتی را از دست می‌دهد. آمار معاملات نشان می‌دهد که حدود ۴۱۰میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شده‌است. همچنین ارزش معاملات خرد شامل سهام و حق‌تقدم در بورس و فرابورس حدود ۲هزار و ۷۷۵میلیارد‌تومان بوده‌است. این رقم از ۹آذر سال‌گذشته بی‌‌‌‌‌‌سابقه است. افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و نامشخص بودن سرنوشت ایران در این جنگ، سبب شده‌است تا با وجود بهبود قیمت‌های جهانی شرایط بازار سرمایه بسیار تلخ‌‌‌‌‌‌تر از گذشته باشد. علاوه‌بر جنگ، بازگشت دوباره قیمت دلار به کانال ۵۰هزار‌تومان سبب شده‌است تا بازار انگیزه‌‌‌‌‌‌ای برای تحرک مثبت نداشته‌باشد، به‌طوری‌که طی روز معاملاتی گذشته فقط معدود نمادهای شاخص‌ساز، نماگر اصلی را مثبت نگه‌داشتند.
مروری بر اختیارمعامله‌‌‌‌‌‌ها
بازار اختیار معامله نیز شرایطی بهتر از بازار نقدی ندارد. نگاهی به افت و خیز پرمیوم‌‌‌‌‌‌های قراردادهای فعال در بازار مشتقه، نشان می‌دهد که رکود در بازار نقدی به بازار مشتقه نیز سرایت کرده‌است. هرچند بازار اختیار معامله روز شنبه را با نوسانات شدیدی آغاز کرد، اما روز یکشنبه نوسانات در این بازار کاهش یافت. در این میان قراردادهایی که سررسید آن نزدیک است، به دلیل زوال زمانی، شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. «ضخود۸۰۱۸» که ۱۱روز تا سررسید فاصله دارد و تا چند روز آتی این قرارداد پرمعامله از تابلوی معاملات حذف می‌شود، با افت ۵درصدی به‌کار خود پایان داد. پیشی‌گرفتن قیمت آخرین معامله از قیمت پایانی در نماد «خودرو» در ساعات پایانی بازار، سبب‌شده تا هنوز قیمت سهام ایران‌خودرو به بالای ۲۶۰تومان نرسد، از این‌رو به‌نظر می‌رسد، با توجه به زمان محدود تا سررسید احتمال در سود رفتن این قرارداد بالا نباشد، از این‌رو با وجود رشد قیمت ایران‌خودرو قرارداد مذکور افت قابل‌توجهی را در پرمیوم تجربه کرد. قرارداد «طخود۸۰۱۹» نیز افت ۱۴درصدی را تجربه کرد. قیمت اعمال این قرارداد، ۲۸۰تومان است. «طخود۸۰۱۸» نیز به دلیل نزدیک‌شدن قیمت سهام پایه به قیمت اعمال، افت ۲۵درصدی را در پرمیوم تجربه کرد.
بازار را چه می‌شود؟
همان‌طور که در گزارش‌های قبلی نیز به آن اشاره شد، بازاری که محرک جدی برای رشد نداشته‌باشد، حساس‌‌‌‌‌‌تر و ضربه‌‌‌‌‌‌پذیرتر از قبل می‌شود، لذا در صورتی‌که پای ایران به تنش‌ها بازشود، قیمت نفت به دلیل ترس معامله‌گران رشد قابل‌توجهی را تجربه خواهد کرد، اما بورس تهران که از ریسک‌های سیاسی خاطره خوشی ندارد، احتمالا روزهای سختی را پشت‌سر می‌گذارد، اما اگر سناریوی دومی در راستای کاهش تنش‌ها به‌وقوع بپیوندد، با توجه به قیمت‌های ارزنده، خطری بازار را تهدید نمی‌کند و دوران رونق بازخواهد گشت.
