نفس‌گیری بورس بعد از روزهای جهنمی
مثبتی که حتی یک روز کامل معاملاتی هم نتوانست در بازار دوام آورد اما توانست شاخص‌کل بورس را ۴۱۵۰واحد ارتفاع دهد، با این‌وجود اما ارزش معاملات با تثبیت در محدوده ۳۰۴۹واحدی حتی از روز قبل هم کمتر بود و ۱۳۱میلیارد دیگر از بازار خارج شد. تحلیلگران از آینده ناخوشایند بازار سهام با وجود شرایط کنونی می‌گویند.
بهبود بعید
سعید مشکات؛ تحلیلگر بازار سرمایه مشکل اصلی بورس که فشار زیادی به آن وارد کرده‌است را نرخ بالای بهره می‌داند. او در این‌خصوص گفت: اعداد غیررسمی نرخ بهره بین 30 تا40درصد است و این یعنی نسبت P/R اوراق‌عددی بین2.5 تا3 است و این عدد به‌قدری جذاب است که از طرفی اجازه ورود پول جدید به بازار را نمی‌دهد و از طرف دیگر خیلی‌ها را ترغیب به‌فروش سهام و خرید اوراق می‌کند. این موضوع است که بازار را به این وضعیت دچار کرده‌است. علاوه‌بر این حاشیه سود شرکت‌ها نیز به دلیل مداخلاتی که دولت در قیمت‌گذاری‌ها داشته، کاهش داشته و سود شرکت‌ها کم شده‌است.
وی ادامه داد: زمانی وضعیت بازار بهبود می‌یابد که این دو مساله اساسی اصلاح شود؛ یعنی یا باید نرخ بهره کاهش یابد یا دولت فشار را از روی شرکت‌ها بردارد و نرخ دلار در سامانه نیما بالا بیاید. باید یکی از این اتفاقات بیفتد و دلیلی بنیادی برای رشد بازار داشته باشیم، علاوه‌بر این هر تغییری کوتاه‌مدت است و نمی‌تواند اثر پایداری در بازار داشته‌باشد.
مشکات افزود: اگر دولت بخواهد به نفع بازار سرمایه سیاستگذاری کند، یا باید نرخ بهره را کاهش دهد یا دلار نیما را افزایش دهد اما متاسفانه به‌نظر نمی‌رسد این اتفاق بیفتد و دولت از سیاست‌های انقباضی خود کوتاه بیاید. تا زمانی‌که دولت به این وضعیت ادامه دهد هم شرایط بازار رکودی است و نهایتا مثبت‌های کم‌جان و ناپایداری خواهیم‌داشت.
این تحلیلگر گفت: تا زمانی‌که نرخ بهره به این شدت بالاست بعید به‌نظر می‌رسد ریزش بازار در سطحی سرانجام متوقف شود و همه اتفاقات خوب دیگر هم اثر کوتاه‌مدتی بر بازار خواهند داشت. برای مثال ممکن است رشدهای یک هفته‌ای هم داشته باشیم اما دوباره وارد رکود فرسایشی چند ماهه خواهیم شد. در این میان مساله‌ای که سهامداران باید به آن توجه کنند این است که اگرچه شرایط کلی بازار راکد خواهد ماند، با این‌وجود اما شرکت‌های مختلف بسته به شرایط تکنیکال یا بنیادی داخلی خود می‌توانند وضعیت کمی متفاوت نسبت به کلیت بازار داشته باشند و در مورد تک‌سهم‌ها باید نگاهی به وضعیت بنیادی و تکنیکال شرکت‌ها داشت.
آلارم برگشت بورس، همچنان خاموش
حسن حسین‌نیا، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه بازار سهام پس از ۱۱روز کاری ثبت معاملات منفی، یک روز را با شاخص نیم‌بند مثبت به‌کار خود پایان داد، گفت: البته این مثبت چندان مطلوب نبود و نتوانست حجم معاملات را با خود همراه کند یا حتی آن درجه سبزی اول صبح خود را حفظ کند، با نزدیک‌شدن به پایان جلسه معاملاتی به میزان سهام منفی افزوده‌شد و عملا بازار چنگی به‌دل نمی‌‌‌‌‌زد. وی ادامه‌داد: حاشیه‌ها پیرامون بند(س) تبصره۶ قانون بودجه ادامه دارد، احتمال تصویب اصلاح بند‌مذکور افزایش پیدا کرده اما بر بی‌اعتمادی نسبت به عملکرد سیاستگذار در بازار سرمایه افزوده‌شده و سوالات مرتبط با نهاد یا فرد پیشنهاد‌دهنده این بند نیز بی‌پاسخ مانده‌است.
این تحلیلگر گفت: از سوی دیگر پس از جلسه مدیران چند نهاد بورسی با رئیس سازمان برنامه و بودجه، انعکاس اخبار مربوط به نتایج آن نشست با زبان مشترک صورت نگرفته که به ابهامات بیشتر دامن زده، شایعاتی نیز مطرح‌شده که احتمالا در نهاد ریاست‌جمهوری جلسه‌‌‌‌‌ای با حضور رئیس سازمان بورس تشکیل‌شده ولی اطلاعات یا تکذیب و تاییدی از آن نیز در دست نیست. حسین‌نیا افزود: به‌نظر می‌رسد دولت برای اجرایی‌کردن رقم سنگین تامین مالی ۴هزار همت از بورس باید مشوق‌های ملموسی ارائه دهد و نسبت به برگشت باور و اعتماد عمومی به بورس اقدامات تعجیلی و قابل‌توجه انجام دهد، پس برای نتیجه‌گیری صحیح از اتفاقات میان‌مدت بورس باید منتظر روزهای آینده بود.
مثبت ضعیف شاخص در روز سه‌شنبه نمی‌تواند آلارم خوبی برای برگشت وضعیت بازار باشد و سهامداران برای تشخیص نقطه ورود مناسب باید منتظر رشد قابل‌توجه حجم معاملات و وقوع کندل صعودی قوی باشند، در غیر‌این‌صورت صرفا اصلاح جزئی برآورد می‌شود.
شرایط خونین بورس در پاییز
مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس 11روز جهنمی‌را پشت‌سر گذاشته‌است، گفت: اگرچه روز گذشته نسبت به روزهای پیش از آن شرایط بهتر بود اما واقعیت این است که فشار فروشی که این روزها در بازار سرمایه مشاهده می‌شود، همگی ناشی از مدیریت اشتباه و عدم‌اقبال دولت از بازار سرمایه است. از یک‌طرف می‌بینیم که دولت با سیاست‌های شدید انقباضی نرخ بهره را بالا می‌برد و جذابیت بازار سرمایه را کم می‌کند و از طرف دیگر اوراق درآمد ثابت دولت که با هدف جبران کسری‌بودجه چاپ می‌شود، نرخ‌های جذابی دارد و اینها نشان می‌دهد که دولت رسما برای بهبود بازار سرمایه هیچ تمایلی ندارد.
وی ادامه‌داد: این در حالی است که دولت تمام تمرکز خود را روی کاهش تورم، جبران کسری‌بودجه و چاپ پول کمتر برای تورم پایین‌تر گذاشته و در این میان هیچ توجهی ندارد که با فضای رکودی شدیدی که به بازار سرمایه تحمیل کرده چه عواقب خطرناکی در انتظار کسب‌وکارهاست. تا دولت رویکرد جدی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه نداشته‌باشد و نرخ بهره را متناسب با شرایط جامعه برنامه‌ریزی نکند و مالیات را با هدف حمایت از بازار سرمایه و نه با هدف تامین هزینه‌های خود درجه‌بندی نکند، شرایط بازار سرمایه به‌همین منوال ادامه پیدا خواهد کرد.
این تحلیلگر تاکید کرد؛ در این میان ماه دوم فصل مجامع را نیز پشت‌سر گذاشتیم و دوران طلایی سال1403 برای بازار سرمایه در حالی رو به اتمام است که شرایط مطلوبی را در بازار شاهد نیستیم. باید هشدار داد؛ اگر رویکرد دولت درخصوص بهبود بازار سرمایه تغییر نکند شرایط سختی را در مهر و آبان ماه خواهیم‌داشت و بازار سرمایه بی‌جان خواهد شد.
