آیا پایان دولت سیزدهم برای بازار سرمایه بحرانی است؟
بورس در گردباد
البته که به‌طور کلی بهار برای بازار سرمایه فصل خوشایندی نبوده، اما اکنون تعدد ریسک‌ها شرایط را بسیار پیچیده کرده‌است. در چنین شرایطی با توجیه حمایت از بازار دامنه‌نوسان تا مثبت و منفی ۲ واحد محدود شده‌است اما تحلیلگران تداوم این محدودیت را به‌ضرر بازار دانسته و معتقدند در شرایطی که بورس غرق در ابهامات بوده و آینده آن کاملا نامشخص است، دست‌کم باید فکری به حال نرخ بهره، نرخ دلار در بازار نیما، قیمت‌گذاری دستوری و مسائلی از این دست شود، ریسک‌های مهمی که اکنون با وجود آینده نامعلوم سیاست‌های اقتصادی دولت جدید که تا یک ماه آینده مشخص خواهد شد بازار را در یک گردباد عظیم فرو برده، گردبادی که مشخص نیست این مولدترین بازار را کجا و با چه وضعیتی به زمین خواهد گذاشت.
دولت سیزدهم بدون سکاندار خود حالا فقط یک ماه فرصت دارد تا نام خود را به‌عنوان بدترین دولت در قبال بازار سرمایه به‌جای نگذارد. دولتی که با شعار اولویت قرار‌دادن بازار سرمایه روی کارآمد و حالا با این پایان تراژیک روزهای اسفباری را برای بازار سرمایه نیز به‌یادگار می‌گذارد. تحلیلگران در گفت‌‌‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» وضعیت فعلی بورس را تشریح کردند.
بحران جدی در کمین بورس
حسن حسیننیا، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس در شرایطی هفته کاری اخیر را شروع کرده که می‌توان تنگ‌تر‌شدن محدودیت دامنه‌نوسان، بازگشایی همراه با فشار عرضه نمادهای پالایشی در کنار خروج سنگین نقدینگی اشخاص حقیقی و تشکیل صف‌های سنگین فروش را، توصیفی کامل از وضعیت تابلوی معاملات دانست، گفت: پس از سانحه بالگرد ریاست‌جمهوری و فقدان رئیس‌جمهور مرحوم در راس هیات‌دولت، وضعیت بازار سرمایه به سمت بحران پیش‌رفته و امیدواری‌ها به بهبود شرایط بسیار کاهش پیدا کرده‌است.
وی ادامه‌داد: هرچند عملکرد دولت سیزدهم در بازار سرمایه مورد نقد جدی است و کاهش عمق نفوذ و رکود نسبتا سنگین این بازار در کنار رونق بازارهای موازی، از جمله رمزارزها نشان‌دهنده عدم‌توفیق این دولت در گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری مردم در بخش‌های مولد اقتصاد است، اما آنچه در مقطع چند روز اخیر مشهود است، عدم‌توجه به وضعیت بورس از سوی مسوولان اقتصادی دولت و شخص سرپرست ریاست‌جمهوری بوده و بورس که در روزهای پایانی عمر آیت‌الله رئیسی مورد تاکید ایشان برای بررسی دغدغه‌های مردم قرارگرفت، همچنان مورد بی‌مهری قرار دارد و شاید با ادامه این وضعیت دولت سیزدهم را بتوان ضعیف‌ترین دولت در زمینه بازار سرمایه معرفی کرد.
این تحلیلگر افزود: از سوی دیگر عدم‌حضور و نبود برنامه عملیاتی از سوی مسوولان سازمان بورس نیز به نکته انتقادی فعالان بازار تبدیل شده‌است. آقای عشقی که در اردیبهشت ۱۴۰۲ رشد شارپی بازار را مناسب ارزیابی نمی‌کرد، در روزهای اخیر که با سقوط سنگین همه نماگرهای بورس مواجه بوده‌ایم، در انظار فعالان بورسی رؤیت نشده و نسبت به اعلام نظر و برنامه اقدام نکرده‌است تا به باور اغلب سهامداران بازار سرمایه در یکی از بدترین دوره‌های خود قرارگرفته باشد.
حسیننیا گفت: در صورت عدم‌حمایت جدی دولت و عدم‌ارائه راهکارهای عملیاتی برای تقویت تقاضا در بورس، در روزهای آینده شاهد بحران جدی در بورس خواهیم بود که حتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز با تنش قابل‌توجه مواجه خواهند شد و سیاست‌های اشتباه قیمت‌گذاری دستوری و نرخ بهره بالای بازار پول در کنار دست‌اندازی دولت به سود شرکت‌ها که عملا حاشیه سود تولید را به‌شدت کاهش داده، ضربات سنگین‌تری بر پیکره نماد سرمایه‌گذاری و مشارکت مردم در جهش تولید وارد کند.
تداوم نادرست محدودیت
برزو حق‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار فقط از یک جهت آسیب نمی‌بیند و مشکل این است که برآیند چند مولفه ضد‌بورس است و این بازار را پایین می‌کشد، گفت: چنانچه از ابتدای امسال تا الان که دوماه گذشته ریسک‌های سیستماتیکی که به بازار تحمیل شده، چه درگیری‌های منطقه‌ای و چه شهادت رئیس‌جمهور و... را مرور کنیم، خواهیم فهمید که هریک از این عوامل به تنهایی می‌تواند بازار را منفی کند و زمین بزند؛ این در حالی است که علاوه‌بر ریسک‌های سیستماتیک با دولتی طرف هستیم که ساده و خلاصه، کم آورده و منابع ندارد، بنابراین نرخ بهره را افزایش داده و به همین دلیل در تامین مالی با مشکل مواجه شده‌است و پای خود را روی گلوی بازار سرمایه گذاشته و می‌خواهد از این بازار تامین مالی کند و اوراق خود را بفروشد و اصلا درنظر نمی‌گیرد چطور باید از بازاری که پولی در آن نیست، تامین مالی کنند.
وی ادامه‌داد: مجموعه این عوامل بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و وضعیت امروز را باعث شده‌است. در این شرایط شاهد دخالت‌های نادرستی نیز هستیم.
دوشنبه هفته گذشته دیدیم که معاملات تعطیل و این هفته نیز دامنه‌نوسان محدود شد ولی ادامه این محدودیت به وضعیت موجود کمکی نمی‌کند و ادامه آن در هفته‌جاری اقدام درستی نبود، مشکل اگر سیاست‌های کلی است با کم‌کردن دامنه‌نوسان نقدشوندگی زیر سوال می‌رود.
سازمان بورس باید در جای دیگری دخالت کند، نه در دامنه‌نوسان. سازمان در شرایط فعلی باید در سطح کلان مطرح کند که ادامه این سیاست‌ها تاثیرات مخرب وسیع‌تری دارد و بازار ظرفیت چنین تامین نقدینگی را ندارد. نرخ بهره، نرخ اخزا و... مساله بازار است و با کم‌کردن دامنه‌نوسان جو موجود در بازار بدتر می‌شود.
