روزهای منفی بورس با وجود افزایش محدودیت دامنه‌نوسان تداوم یافت
بازار در انتظار رئیس‌جدید
علی محمدی / دنیای‌اقتصاد
در هفته گذشته به دلیل تعطیلات رسمی، بازار تنها سه روز معاملاتی را تجربه کرد که این وقفه باعث کاهش هیجان و ثبت هفته‌ای کم‌‌‌‌‌رمق در بازار شد. روند صعودی که از اواخر مرداد ماه آغاز شده بود، از روز شنبه گذشته کُندتر شد و این روند تا جایی پیش‌رفت که از سه‌شنبه ۱۳ شهریور، بازار وارد محدوده منفی شد و در پایان معاملات روز یکشنبه نیز همچنان قرمزپوش باقی‌ماند. شاخص‌کل بورس روز یکشنبه با کاهش ۰.۶۵درصدی به ۲میلیون و ۸۸هزار واحد رسید و از کانال ۲میلیون و ۱۰۰هزار‌واحدی عقب‌نشینی کرد و بار دیگر به کانال ۲میلیون‌واحدی بازگشت. شاخص هموزن نیز با ثبت کاهش ۰.۰۴درصدی به ۶۶۱هزار و ۴۲۴ واحد رسید.
این کاهش، نخستین افت شاخص هموزن پس از ۹ روز معاملاتی بود و این شاخص که برخلاف شاخص‌کل کاهش نیافته‌بود، وارد محدوده منفی شد. فرابورس نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرد؛ به‌طوری که شاخص‌کل فرابورس با ۰.۰۲درصد کاهش به ۲۱هزار و ۲۵۶ واحد رسید. ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌‌‌‌‌تقدم) روز گذشته به ۲۵۰۳میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده رشد ۶درصدی نسبت به‌روز شنبه، اولین روز معاملاتی هفته است، با این حال ۳۱۳میلیارد‌تومان پول حقیقی از ابتدای هفته از بازار خارج‌شده که سهم یکشنبه از این خروج ۲۱۴میلیارد‌تومان بوده‌است. خروج پول حقیقی از بازار می‌تواند نشان‌دهنده اعتماد پایین سرمایه‌گذاران و نگرانی آنها نسبت به شرایط اقتصادی و سیاسی باشد؛ هرچند برخی از فعالان بازار، این خروج را به افزایش جذابیت کامودیتی‌ها نسبت می‌دهند.
برخی از کارشناسان معتقدند که تغییر در ریاست سازمان بورس ممکن است به‌طور موقت موجی از خوش‌بینی را در بین فعالان بازار ایجاد کند، اما مشکلات اصلی بازار در جای دیگری نهفته است. به بیان دیگر، گمان برخی این است که با رفتن عشقی و آمدن فردی جدید، وضعیت بازار بهبود می‌‌‌‌‌یابد، اما مسائل اقتصادی کلان مانند ناترازی‌‌‌‌‌های انرژی و بانکی از یک‌سو و سیاست‌های مالی و پولی دولت از سوی دیگر، تاثیرات بسیار بیشتری بر بازار سرمایه دارند و رشد پایدار بازار در گرو حل این‌گونه مسائل است. از سوی دیگر اهمیت ریاست سازمان بورس در مقایسه با وزارتخانه‌‌‌‌‌هایی مانند اقتصاد، صمت و نفت کمتر است.
اگر رئیس بانک‌مرکزی یا وزرای اقتصادی، سیاست‌های مثبتی را در پیش بگیرند، ممکن است بازار حتی بدون نقش مستقیم رئیس سازمان نیز رشد کند؛ در واقع نقش تصمیم‌گیری‌های کلان در سایر بخش‌های اقتصادی تاثیر بیشتری بر بازار دارد و این موضوع نیازمند توجه بیشتر است. چند عامل کلیدی در شرایط فعلی بازار تاثیرگذار هستند. نخستین و مهم‌ترین عامل، نرخ بهره است که کاهش آن هرچند موثر خواهد بود، اما با سرعتی کند پیش‌می‌رود. دومین عامل، نرخ ارز نیما است که هنوز تغییرات چشمگیری در آن مشاهده نشده‌است.
سومین عامل، اصلاحات ساختاری و لغو قیمت‌گذاری دستوری است که تا به حال اقدام جدی برای آن صورت نگرفته‌است. با وجود درخواست‌های مکرر فعالان بازار و وعده‌های سیاستگذار مبنی لغو مداخلات مستقیم قیمتی، هنوز هیچ اقدام قابل‌توجهی برای لغو قیمت‌گذاری دستوری صورت نگرفته‌است و این مساله همچنان یکی از موانع اصلی رشد بازار است.چهارمین عامل، بودجه‌است که آسیب‌های زیادی به بازار وارد‌کرده و نیاز به اصلاحات دارد و نهایتا، گزارش‌های مالی شرکت‌ها می‌تواند جریان پول را به بازار بازگرداند. روز گذشته دومین روز معاملاتی پس از افزایش دامنه‌نوسان بود و دامنه‌نوسان با افزایش یک واحد درصدی از ۲ به۳درصد رسید‌که می‌تواند جذابیت بازار سرمایه را در مقایسه با دیگر بازار‌های موازی افزایش دهد.
