تکاپوی بورس با محوریت خودرو ادامه پیدا می‌کند؟
تعادل بورس در مسیر سبز
علی محمدی/ دنیای‌اقتصاد
شاخص کل فرابورس که ابتدای هفته روند خوبی را مانند سایر نماگرهای بازار آغاز کرده بود، پس از نوسان‌های پی‌در‌پی در طول هفته حدود ۴.۹۷درصد رشد کرد و در نهایت روز چهارشنبه در سطح ۲۳هزار و ۴۲۴واحدی ایستاد. در مجموع هفته گذشته یک‌هزار و ۹۰۵میلیارد تومان نقدینگی به بازار وارد شده است. این در حالی است که میانگین هفتگی ارزش معاملات با صعود ۱۸درصدی، به ۷هزار و ۱۰۰میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. بازار سرمایه در حالی هفته گذشته را با ثبت ارزش معاملات مطلوب و فتح محدوده ۲میلیون و ۴۰۰هزار واحدی فاصله اندکی با سقف قبلی دارد. با توجه به صعود روزهای گذشته بازار، اصلاح زمانی و قیمتی بازار دور از انتظار نخواهد بود. از این رو پیش‌بینی می‌شود هفته آینده از التهاب صعودی بازار کمی کاسته شود و بازار متعادل‌تری پیش روی سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
تغییراتی به نفع بورس
روز چهارشنبه احمد لطفی، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس، از دستورالعمل جدید اصلاح مراحل زمانی افزایش سرمایه‌ها خبر داد. لطفی در این خصوص اظهار کرد: در اجرای برنامه‌های سازمان بورس در خصوص کوتاه‌تر شدن فرآیند انجام افزایش سرمایه ناشران ثبت‌شده نزد سازمان و تطبیق با الزامات مقرر در قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها، دستورالعمل مراحل زمانی افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام ثبت‌شده نزد سازمان بورس به‌روزرسانی و اصلاح شده است.
او ادامه داد: اصلاحات صورت‌گرفته در جهت انطباق دستورالعمل با الزامات مقرر در قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها، از جمله کاهش مهلت استفاده از حق تقدم از ۶۰روز به ۳۰روز و نیاز نداشتن به اخذ مجوز از مرجع ثبت شرکت‌ها در انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی، صورت گرفته است. انتشار این اطلاعات در خصوص افزایش شفافیت اطلاعات طی فرآیند افزایش سرمایه می‌تواند شرایط بهتری را برای سهامداران به ارمغان آورد.
بورس زیر ذره‌بین
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت هفته گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: در خصوص واکاوی وضعیت بازار سرمایه باید اظهار کرد فاکتور اساسی نوسانات نرخ ارز است. در واقع زمانی که نرخ ارز روند افزایشی به خود می‌گیرد، سایر نرخ‌ها مانند دلار نیما و دلار مبادله‌ای برای کاهش فاصله خود با دلار بازار آزاد به تکاپو می‌افتند. در اردیبهشت‌ماه سال گذشته دلار بازار آزاد مانند روزهای اخیر در محدوده‌های ۷۰ هزار تومانی معامله می‌شد. این احتمال وجود دارد بازار سرمایه با این تفکر که قیمت‌ها می‌توانند به قیمت‌های اردیبهشت‌ماه سال گذشته نزدیک شوند، رشد‌های اخیر را به ثبت رسانده است. از طرفی با روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان سیاستگذاری‌ها در جهت بهبود وضعیت بازار قوت بیشتری گرفته است. افزایش نرخ محصولات دو شرکت خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا که در روزهای گذشته به تصویب رسید، در کنار انتشار اخبار افزایش سرمایه آنها از محل تجدید ارزیابی دارایی آنها، در کنار افزایش دلار نیما که باعث می‌شود رشد بازار سرمایه تسهیل شود، از جمله اقدامات دولت جدید است.
عامل موثر دیگری که در تحلیل وضعیت بازار می‌توان به آن وزن زیادی داد، نوسانات نرخ بهره است. تغییرات نرخ بهره یکی از اساسی‌ترین متغیرهای تاثیرگذار بر وضعیت نماگرهای بازار بوده است، به طوری که در سال ۹۹ کاهش آن به پایین‌تر از ۸درصد باعث شد بازار رشد انفجاری خود را به ثبت برساند. از این رو رشد عجیب شاخص‌های اصلی بازار در سال ۹۹ را می‌توان ناشی از کاهش نرخ بهره و نه حبابی شدن بازار دانست. نکته حائز اهمیت این است که در اردیبهشت‌ماه سال گذشته نرخ بهره حدود ۲۸درصد بود. در شرایط فعلی با نرخ بهره نسبی بالاتر از ۳۰درصد، با وجود اینکه بورس بازدهی مناسبی را در هفته‌های گذشته به ثبت رسانده اما به نظر می‌رسد برای ادامه این روند فاکتورهای بیشتری باید به بازار تزریق شوند.
از این رو این فاکتورهای تاثیرگذار را باید در تغییرات دلار نیما و نرخ بهره جست‌وجو کرد. با توجه به شرایط اقتصادی، به نظر نمی‌رسد دولت و بانک مرکزی تمایلی به افزایش نرخ بهره از خود نشان دهند. از این رو عدم نوسان نرخ بهره و ثبات آن در محدوده‌های فعلی شاید بتوان محتمل‌ترین گزینه ممکن عنوان کرد. بنابراین با توجه به فاکتورهای فعلی صعود در محدوده‌های فعلی نماگرها، حدود ۱۰ تا ۱۵درصد متحمل خواهد بود. اما صعود بازار برای فتح قله‌های جدید تنها با تغییرات بنیادین در فاکتورهای مذکور اتفاق خواهد افتاد. همچنین باید عنوان کرد با توجه به پتانسیل افزایش نرخ دلار نیما، ریزش پر‌شیب بازار چندان مورد انتظار نیست.
الیاس کردی پیرامون بهبود وضعیت ارزش معاملات گفت: در هفته گذشته ارزش معاملات به طور میانگین حدود ۸ تا ۹هزار میلیارد تومان بوده و حدود ۲۴هزار میلیارد تومان نقدینگی از سوی حقیقی‌ها در آبان‌ماه به بازار روانه شده است. این نقدینگی می‌تواند محرک مناسبی برای رشد ادامه‌دار بازار تلقی شود. باید منتظر ماند و دید در آذرماه جریان نقدینگی ورودی به بازار از مبلغ مذکور فراتر خواهد رفت یا خیر.
این کارشناس بازار در خصوص اخبار پیرامون مذاکرات هسته‌ای که در روزهای گذشته قوت گرفته، گفت: سهامدار بورسی نباید به این اخبار که در شرایط فعلی وزنی به بازار نمی‌دهد اتکای زیادی کند، چرا که رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده آمریکا همچنان بر مسند قدرت ننشسته و هرگونه توافق با دولت فعلی نمی‌تواند اتکای مناسبی برای پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌ها قرار بگیرد.
این کارشناس در خصوص محدودیت ادامه‌دار دامنه نوسان در شرایط فعلی افزود: تداوم محدودیت دامنه نوسان مانند شرایط فعلی موجب می‌شود جذابیت ورود نقدینگی که در سایر بازارها در حال چرخش است، به بورس کاهش پیدا کند. همچنین پیش‌بینی می‌شود در هفته آینده بازار صعودی تا حدودی به تعادل نزدیک شود.
