ترمز وال‏‌استریت کشیده شد؟

بر اساس گزارش فایننشال‌تایمز، شاخص معیار S&P ۵۰۰ روز جمعه ۱.۷درصد کاهش یافت و بدترین افت خود را از ۱۸دسامبر (روزی که فدرال رزرو با وجود کاهش نرخ بهره، سیگنال تسهیل آرام‌تر سیاست پولی را صادر کرد) تجربه کرد. در همین حال، از ارتفاع شاخص تکنولوژی‌محور نزدک کامپوزیت در این روز ۲.۲درصد کاسته شد، که بیشترین ریزش از ۲۷ژانویه محسوب می‌شود. در آن تاریخ،‌ نگرانی‌ها در مورد پیشرفت‌های استارت‌آپ چینی دیپ‌سیک در حوزه هوش مصنوعی،‌ موجب تزلزل بخش فناوری بازار سهام آمریکا شد.

شاخص ویکس که نوسانات بازار سهام را رصد می‌کند و به «سنجه ترس» معروف است، به یکی از بالاترین سطوح خود در سال جاری جهش یافته است.

افت شدید شاخص‌های بورسی در روز جمعه به دنبال انتشار گزارش‌های جدیدی رخ داد که نشان می‌دهند بزرگ‌ترین اقتصاد جهان با چالش‌های فزاینده‌ای همچون هزینه‌های بالای استقراض و سرسختی تورم دست‌به‌گریبان است. در این میان، تعرفه‌های ترامپ نیز به اعتماد مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها آسیب زده است.  این لغزش در رالی اخیر بازار سهام آمریکا که منجر به صعود نماگر S&P ۵۰۰ به یک اوج تاریخی در روز چهارشنبه شده بود، سکته ایجاد کرد و اکنون باید دید که آیا این وقفه به معنای آن است که ترمز روند صعودی بورس آمریکا کشیده یا تنها یک افت مقطعی روی داده است. سیاست‌های ترامپ مانند کاهش مقررات و حمایت از رشد اقتصادی موجب تقویت بازار سهام آمریکا پس از پیروزی او در انتخابات نوامبر شد. اما بخشی از آن اشتیاق اولیه به دلیل افزایش نگرانی‌ها در مورد اثرات تعرفه‌ها (که انتظار می‌رود منجر به رشد تورم شوند)، فروکش کرده است.

داده‌هایی که روز جمعه منتشر شد نشان می‌دهد فروش خانه‌های غیرنوساز در آمریکا با توجه به بالا ماندن نرخ سود وام مسکن و گرانی املاک، در ژانویه در مقایسه با ماه قبل آن، ۴.۹درصد تقلیل یافته است. در همین حال، سنجه معتبر اعتماد مصرف‌کننده که توسط دانشگاه میشیگان منتشر می‌شود در فوریه نسبت به ژانویه شاهد سقوط شدیدی بود. بررسی این دانشگاه همچنین نشان می‌دهد انتظارات تورمی بلندمدت به بالاترین سطح خود از سال ۱۹۹۵ رسیده است.

استیو ساسنیک، اقتصاددان ارشد شرکت کارگزاری اینتراکتیو بروکرز، با اشاره به آمار ضعیف خرده‌فروشی که هفته گذشته منتشر شد، می‌گوید «پاسخ کوتاه آن است که مصرف‌کننده به مشکل برخورده است.» علاوه بر این، بررسی موسسه اس‌اند‌پی گلوبال نشان می‌دهد این ماه فعالیت در بخش بسیار عظیم خدمات ایالات متحده برای اولین‌بار در بیش از دو سال گذشته منقبض شده است. از طرف دیگر، تولیدکنندگان از افزایش شدید هزینه‌های تولید به دلیل تشدید فشارهای تعرفه‌ای و دستمزدی گلایه می‌کنند.

تبخیر خوش‌بینی

به گفته اقتصاددان ارشد بخش اطلاعات بازار موسسه اس‌اند‌پی گلوبال، «فضای خوش‌بینی که در ابتدای سال میان کسب‌وکارهای آمریکایی حاکم شده بود، تبخیر شده است و جای آن را تصویر تیره‌و‌تار تشدید نااطمینانی، کاهش فعالیت‌های مربوط به کسب‌وکار و افزایش قیمت‌ها گرفته است.» بسته شدن حدود سه‌چهارم نمادها در محدوده قرمز و ریزش ۲.۹درصدی شاخص راسل ۲۰۰۰ که بر شرکت‌های با ارزش بازار پایین متمرکز است، عمق عرضه سنگین روز جمعه را نمایان می‌سازد. این نزول همه‌جانبه قیمت سهام با رالی اوراق خزانه که به دنبال چرخش سرمایه‌گذاران به سمت پناهگاه امن اوراق دولتی شکل گرفت، هم‌زمان شد. بازده اوراق معیار خزانه ۱۰ساله (که رابطه معکوس با روند حرکتی قیمت اوراق دارد) روز جمعه با ۰.۰۸واحد درصد کاهش، به کف دوهفته‌ای ۴.۴۳درصدی تنزل یافت.  

ترامپ هفته گذشته اعلام کرد قصد دارد تعرفه ۲۵درصدی بر واردات خودرو اعمال کند و چشم‌انداز وضع عوارض بر تراشه‌ها و محصولات دارویی را نیز مطرح کرد. آمریکا پیش از آن اعلام کرده بود تعرفه‌های سنگینی را علیه دو شریک تجاری بزرگ خود، یعنی کانادا و مکزیک، وضع خواهد کرد، که البته فعلا این اقدام به تعویق افتاده است.

خبرگزاری بلومبرگ نیز در گزارش هفتگی خود عوامل ریزش روز جمعه را بررسی کرده است. بر اساس این گزارش، در دو ماه گذشته و با وجود تهدیدات تعرفه‌ای و سیاست انقباضی‌تر از انتظار فدرال رزرو، این اقتصاد قدرتمند آمریکا بود که برای سرمایه‌گذاری پوششی ایجاد کرد تا پول خود را وارد بازارهای مختلف کنند. اما افت چشمگیر قیمت سهام در روز جمعه محدودیت‌های این پوشش حمایتی را پدیدار ساخت.

ریزش‌های تک‌جلسه‌ای پس از انتخابات ریاست‌جمهوری، سابقه تبدیل شدن به فرصت خرید را داشته‌اند، اما برای سرمایه‌گذارانی که اخیرا حجم بی‌سابقه‌ای از پول را وارد سرمایه‌گذاری‌های مختلف کرده‌اند، حتی سیگنال‌های موقت که حاکی از تحت فشار قرار گرفتن رشد اقتصادی آمریکا باشند، دلیلی برای اتخاذ تدابیر احتیاطی است.

به گفته استراتژیست ارشد بازار شرکت معاملات بورسی جونز تریدینگ، پیش از عرضه روز جمعه، دیدگاه افراد خوش‌بین به بازار با گمانه‌زنی و امید به اینکه سیاست‌های ترامپ منجر به تقویت رشد اقتصادی غیرتورمی می‌شود، پشتیبانی می‌شد. «اما داده‌هایی که اکنون دریافت می‌شود، از این ایده حمایت نمی‌کند.»

در اغلب مواقع سال جاری، نوسانات محدود هم در داده‌های اقتصادی و هم در میان طبقات مختلف دارایی، سرمایه‌گذاران را به ورود پول به بازارهای مالی تشویق کرده است. صندوق‌های قابل‌معامله مبتنی بر دارایی‌های مختلف از ابتدای سال ۱۵۵میلیارد دلار جذب پول داشته‌اند، اتفاقی که برای این مقطع از سال یک رکورد به حساب می‌آید.

مدیر ارشد پرتفو گروه ولث اینهنسمنت، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مستقل مدیریت ثروت جهان، معتقد است تا زمانی که وضعیت بازار کار آمریکا نسبتا مساعد است، نباید از دارایی‌هایی ریسکی خارج شد. او توضیح می‌دهد که اگرچه عدم‌قطعیت‌های سیاستی و نسبت‌های بالای ارزش‌گذاری قیمت سهام می‌تواند موجب تشدید نوسانات در کوتاه‌مدت شود، اما تشکیل یک سبد سرمایه‌گذاری شامل دارایی‌های ریسکی که به‌خوبی متنوع‌سازی شده باشد، قابلیت ایستادگی در مقابل چرخش‌های بازار را خواهد داشت.

با‌این‌حال، کارشناسان توصیه می‌کنند که با توجه به روند فزاینده نااطمینانی‌های سیاسی، تجاری و اقتصادی، رویکرد معقول آن است که جانب احتیاط رعایت شود و اقدامات لازم برای پوشش ریسک‌های احتمالی اتخاذ شود.