تعرفه‌های ترامپ ترس از رکود را تشدید کرد؛
تبخیر چند‌تریلیون دلاری بورس آمریکا
کاهش ۹.۱درصدی این شاخص در طول هفته گذشته، بزرگ‌ترین کاهش از زمان آغاز همه‌‌‌‌‌گیری کرونا در پنج سال‌قبل محسوب می‌شود. سهام شرکت‌های فناوری، از جمله غول‌هایی مانند اپل و آمازون، عقب‌نشینی کرد و شاخص تکنولوژی محور نزدک بیش از ۲۰درصد از اوج خود در نیمه دسامبر فاصله گرفت و وارد منطقه «بازار خرسی» شد. در آن‌سوی آتلانتیک، شاخص استاکس ۶۰۰ اروپا ۸.۴درصد طی هفته گذشته کاهش‌یافت، درحالی‌که فوتسی۱۰۰ بریتانیا ۷درصد سقوط کرد. شاخص MSCI آسیا نیز ۴.۵درصد تنزل یافت.
این آشفتگی نشان می‌دهد؛ برنامه‌های ترامپ برای اعمال تعرفه ۱۰درصدی فراگیر و اعمال تعرفه‌های «متقابل» بیشتر بر بسیاری از کشورها ظرف چند روز، اعتماد سرمایه‌گذاران را مختل‌کرده و نگرانی‌ها از کندی رشد در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را به‌همراه داشته‌است.
چین، بزرگ‌ترین صادرکننده جهان، روز جمعه با اعلام تعرفه ۳۴درصدی بر تمامی واردات از ایالات‌متحده، بر شدت این ناامیدی افزود. به گفته آجای راجادیهاکشا، رئیس جهانی بخش تحقیقات بانک بارکلیز: «اگر تعرفه‌های متقابل‌تا ۹ آوریل لغو نشوند که فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد، احتمالا شاهد رکود در ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا خواهیم بود.» او افزود: «اگر این جنگ تجاری جهانی به‌سرعت پایان نیابد، فکر می‌کنیم که ایالات‌متحده در سال‌جاری وارد رکود خواهدشد.»
هشدار پاول
جرمی پاول، رئیس فدرال‌رزرو، همچنین روز جمعه هشدار داد؛ تعرفه‌های ترامپ باعث «افزایش تورم و رشد کندتر» خواهدشد. او گفت: «اکنون مشخص شده‌است که افزایش تعرفه‌‌‌‌‌ها بسیار بیشتر از آنچه که انتظار می‌رفت خواهد بود. احتمالا اثرات اقتصادی نیز به همین شکل خواهد بود.»
پیش از سخنرانی پاول، ترامپ از رئیس فدرال‌رزرو خواسته بود که هزینه‌های استقراض را کاهش دهد و در پلتفرم رسانه اجتماعی خود نوشت: «این زمانی کاملا مناسب برای کاهش نرخ بهره است.» او همچنین با اشاره به برنامه پکن برای مقابله با تعرفه‌های ایالات‌متحده با وضع تعرفه‌های سنگین، ادعا کرد؛ چین «وحشت کرده‌است؛ چیزی که توان انجام آن را ندارد.»
اما اظهارات رئیس‌‌‌‌‌جمهور ایالات‌متحده کمکی به آرامش بازار سهام نکرد و نگرانی‌ها از بدتر‌شدن وضعیت اقتصادی همچنان ادامه دارد. جی‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌مورگان روز جمعه پیش‌بینی خود را برای رشد اقتصاد آمریکا کاهش داد و اعلام کرد اکنون انتظار دارد تولید ناخالص داخلی در ۲۰۲۵ به میزان ۰.۳درصد کاهش یابد، در مقایسه با پیش‌بینی قبلی که رشد ۱.۳درصدی بود. این بانک پیش‌بینی کرد؛ «رکود در فعالیت‌های اقتصادی نرخ بیکاری را به ۵.۳درصد برساند.»
سیتی‌‌‌‌‌گروپ نیز برآورد رشد اقتصادی خود برای ایالات‌متحده در ۲۰۲۵ را به ۰.۱درصد کاهش داد، درحالی‌که پیش از این آن را ۰.۶درصد پیش‌بینی کرده‌بود. به گفته این بانک: «عدم‌اطمینان در مورد چشم‌‌‌‌‌انداز اقتصادی آمریکا در بالاترین سطح خود از زمان اختلالات کووید قرار دارد. هیچ اقتصاد پیشرفته مدرن تاکنون تعرفه‌‌‌‌‌ها را به این شدت و سرعت افزایش نداده‌است.» این احساس بدبینی تضاد چشمگیری با گزارش اشتغال قوی ماه مارس داشت که روز جمعه منتشر شد و نشان می‌داد که بازار کار ایالات‌متحده شغل‌‌‌‌‌های بیشتر از پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها اضافه‌کرده و نرخ بیکاری ۴.۲درصد است. در نشانه دیگری که حاکی از وجود نگرانی عمیق در بازارهاست، سرمایه‌گذاران از اوراق قرضه شرکتی کم‌‌‌‌‌اعتبار و دیگر دارایی‌های پرریسک فرار کردند و به پناهگاه‌های امنی مانند اوراق خزانه‌‌‌‌‌داری روی‌آوردند.
در چنین شرایطی، عرضه سهام شدت گرفت و بانک‌ها از مشتریان صندوق‌های پوشش‌ریسک خواستند که برای جبران خسارت ناشی از نوسانات بازار، پول بیشتری تامین کنند. در همین حال، چندین شرکت برنامه‌های عرضه اولیه عمومی خود را متوقف کردند. شاخص ویکس که معیار سنجش نوسانات در بازار سهام ایالات‌متحده است و معمولا به آن «شاخص ترس» وال‌‌‌‌‌استریت گفته می‌شود، ۱۵.۱واحد افزایش‌یافت و به ۴۵.۱ (بالاترین سطح از سال۲۰۲۰) رسید.
این روند منفی به بازارهای کالاهای پایه نیز رسید، به‌طوری که شاخص نفت‌برنت روز جمعه ۶.۵درصد سقوط کرد و به حدود ۶۵دلار در هر بشکه رسید (پایین‌ترین سطح در سه سال‌اخیر). شاخص نفت WTI ایالات‌متحده نیز در آن روز ۷.۴درصد افت کرد و به حدود ۶۲دلار در هر بشکه رسید. قیمت مس که اغلب به‌عنوان معیاری برای سلامت صنعت جهانی درنظر گرفته می‌شود، حدود ۹درصد در بریتانیا کاهش‌یافت. اوراق خزانه آمریکا از اصلی‌ترین برندگان عرضه سنگین سهام بود، به‌طوری که بازده اوراق خزانه‌‌‌‌‌داری ۱۰ساله - که با انتظارات رشد مرتبط است - به ۳.۸۶درصد رسید‌که پایین‌ترین سطح از زمان قبل از انتخابات ترامپ بود.
