سریال رکوردشکنی ارزش معاملات خرد بازار سهام
بورس در پیچ حساس
شاخص‌کل که در ابتدای معاملات تحت‌تاثیر افت نرخ دلار و سیگنال‌های احتیاطی سرمایه‌گذاران با کاهش ۰.۶۸درصدی مواجه شده‌بود، با ورود موجی از تقاضا در نیمه دوم بازار بخش قابل‌توجهی از ریزش خود را جبران کرد و نهایتا با افت محدود ۰.۱۵درصدی در سطح ۳میلیون و ۱۳۲هزار‌واحدی ایستاد. این نوسان رفت و برگشتی در نماگر اصلی بورس، بیش از هر چیز ریشه در فضای احتیاطی بازار در پی تغییرات نرخ ارز و البته تاثیر چشمگیر بازگشایی یکی از غول‌های خودرویی یعنی نماد ایران‌خودرو داشت. ایران‌خودرو پس از توقفی حدودا دوماهه به دلیل بر‌‌گزاری مجمع افزایش سرمایه، روز گذشته با رشد قابل‌‌‌‌‌توجه ۳۸درصدی بازگشایی شد و با ثبت ارزش معاملاتی در حدود ۲هزار و ۳۰۰میلیارد‌تومان، به تنهایی ۱۳هزار واحد از افت شاخص‌کل را جبران کرد.
چرخش پول به سمت سهام کوچک
درحالی‌که شاخص‌کل بازار سهام در معاملات دیروز با افت اندکی مواجه شد؛ شاخص هموزن اما خلاف جهت حرکت کرد و با رشد 0.14درصدی نشان‌داد که جریان نقدینگی، دست‌کم در کوتاه‌مدت، علاقه بیشتری به نمادهای کوچک‌تر و کم‌‌‌‌‌وزن‌‌‌‌‌تر بازار پیدا کرده‌است. این موضوع در شرایطی رخ‌داده که طی ماه‌های گذشته عمدتا سهام بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌ساز پیشتاز حرکت بازار بودند و حالا به‌نظر می‌رسد که بخشی از منابع در حال تغییر جهت به سمت سهام کوچک‌تر هستند؛ این موضوع شاید برای جبران جاماندگی یا شاید هم در پاسخ به تحولات بنیادی نمادهای کمتر شناخته‌شده باشد. چرخش پول به سمت سهام کوچک بازار سبب می‌شود تا نسبت شاخص‌کل به شاخص هموزن با کاهش همراه شود. روز گذشته این نسبت در سطح 3.49واحدی قرارگرفت.
افول دلار، دو لبه یک قیچی
افت ادامه‌دار نرخ دلار آزاد به کانال ۷۹هزار‌تومان، پس از ماه‌ها صعود و تثبیت در محدوده‌های بالای ۸۰هزار‌تومان، حال و هوای متفاوتی را در بازارهای دارایی رقم‌زد. کاهش نرخ ارز که عمدتا ناشی از افزایش خوش‌بینی‌‌‌‌‌ها به روند مذاکرات سیاسی تلقی می‌شود؛ در نگاه اول خبر مثبتی برای اقتصاد کلان به‌حساب می‌آید؛ اما در سطح بازار سهام، به‌ویژه برای شرکت‌های صادرات‌‌‌‌‌محور، سیگنالی منفی و کاهش‌‌‌‌‌دهنده انتظارات سودآوری است. همین عامل، یکی از دلایل اصلی احتیاط معامله‌گران در ساعات ابتدایی معاملات دیروز بود. از سوی دیگر کاهش نرخ دلار باعث شد تا ارزش صندوق‌های مبتنی بر طلا نیز در روز گذشته با افت مواجه شود، اگرچه رشد قیمت جهانی اونس طلا تا محدوده 3هزار و 500 دلار مانع از ریزش سنگین این صندوق‌ها شد، اما فضای کلی معاملات این ابزارهای مالی به‌وضوح تحت‌تاثیر افت نرخ ارز در داخل کشور قرارگرفت.
سیگنال حیات تازه در بورس؟
در معاملات دیروز 123میلیارد‌تومان پول حقیقی وارد بازار شد. یکی از نکات درخشان معاملات دیروز، رکوردشکنی ارزش معاملات خرد بازار بود. ارزش معاملات روز گذشته به رقم چشمگیر ۲۲هزار و ۴۸۵میلیارد‌تومان رسید؛عددی که از ابتدای سال۱۴۰۴ تاکنون بی‌سابقه بوده و حتی در مقایسه با معاملات مشابه سال‌های گذشته نیز کم‌‌‌‌‌نظیر به‌نظر می‌رسد. آخرین‌بار چنین سطحی از ارزش معاملات در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ به‌ثبت رسیده بود که آن زمان خود نشانه‌‌‌‌‌ای از ورود موج تازه‌‌‌‌‌ای از نقدینگی به بازار سهام بود. رشد قابل‌‌‌‌‌توجه ارزش معاملات در شرایطی که شاخص‌کل درجا زده، نشان از نوعی چرخش نقدینگی در بازار دارد؛ به‌ویژه وقتی ترکیب معاملات دیروز با رشد شاخص هموزن همراه شده‌است؛ این فرضیه را تقویت می‌کند که جریان پول، برخلاف انتظارات اولیه، ترجیح داده‌است فعلا از سهام شاخص‌‌‌‌‌ساز فاصله بگیرد و تمرکز خود را روی سهم‌‌‌‌‌های کوچک‌تر و متوسط بازار بگذارد.
نقش کلیدی ایران‌خودرو در تعدیل شاخص‌کل
شاید مهم‌ترین اتفاق روز گذشته، بازگشایی نماد ایران‌خودرو پس از مجمع افزایش سرمایه بود. این بازگشایی نه‌تنها از لحاظ حجم و ارزش معاملات چشمگیر بود، بلکه تاثیر مستقیم و بسزایی بر نماگر اصلی بازار داشت. در شرایطی که بازار می‌توانست با افتی بیش از 0.5درصد به‌کار خود پایان دهد، رشد ۳۸درصدی این نماد سنگین‌‌‌‌‌وزن توانست اثر منفی افت سایر نمادها را تا حدود زیادی خنثی کند. معامله بیش از ۳۶میلیارد برگه سهم در این نماد و ثبت ارزش معاملاتی بیش از 2هزار و 300میلیارد‌تومان در یک روز، به روشنی نشان می‌دهد؛ ایران‌خودرو در روزهای پیش‌‌‌‌‌رو همچنان یکی از نمادهای تاثیرگذار بازار خواهد بود.
چشم‌‌‌‌‌انداز بازار در سایه دو متغیر کلیدی؛ دلار و مذاکرات
به‌نظر می‌رسد بازار سهام در آستانه یک دوگانگی مهم قرار گرفته‌است. از یک‌سو کاهش نرخ دلار و افزایش خوش‌بینی به سرانجام مذاکرات سیاسی، امیدواری به ثبات اقتصادی را افزایش داده و از سوی دیگر همین افت دلار، سایه‌‌‌‌‌ای از تردید را بر سر سهام دلاری و صادرات‌‌‌‌‌محور گسترانده است. اگر این روند نزولی نرخ ارز تداوم پیدا کند، سهام وابسته به درآمدهای دلاری بیشترین فشار را متحمل خواهند شد و از آن طرف، شرکت‌های وارداتی یا وابسته به بازار داخلی شاید در کانون توجه قرار گیرند. در نهایت، با توجه به جهش بی‌سابقه ارزش معاملات و رشد شاخص هموزن، می‌توان اینطور برداشت کرد که بازار در حال پوست‌‌‌‌‌اندازی است؛ سرمایه‌گذاران با کاهش ریسک‌های سیاسی، به‌دنبال بازآرایی سبدهای خود هستند و احتمالا در روزهای آینده شاهد حرکت نوسانی اما هدفمند بازار در مسیر تازه‌‌‌‌‌ای خواهیم بود.
