در نامه علی‌اصغر مونسان به استانداران آمده است: در اجرای ماده یک از قانون تشکیل سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری مصوب سال ۱۳۸۲ و مواد ۱۱ و ۱۲ از قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی حفظ میراث‌فرهنگی ناملموس مصوب سال ۱۳۸۴ و مواد ۲ و ۳ آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور مصوب بهمن سال ۱۳۸۷ هیات‌وزیران و با رعایت مقررات آیین‌نامه اجرایی مذکور، میراث‌فرهنگی ناملموس با عنوان «جشن سده» به شماره ۲۰۶۷ در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۸ در فهرست ملی میراث‌فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است. هرگونه اقدام که موجب حفظ و احیای این میراث شود، مورد تاکید است.

«جشن سده» یک رویداد سنتی است که از ابتدای زمستان برگزار می‌شود.

در بهمن جشن‌های باستانی بسیاری وجود دارد که هرکدام برگرفته از سنت و آیین‌های مردمان آن دوره است، در تمام این جشن‌ها، توجه و پاسداشت طبیعت و عناصر جهان نکته بسیار مهمی است که محور اساسی مناسبت‌ها را تشکیل می‌دهد. یکی از سلسله جشن‌های این ماه، جشن سده بوده که در روز دهم بهمن برگزار می‌شود. از نظر گاه‌شماری و تقویمی این جشن صد روز بعد از زمستان بزرگ (یکم آبان در گاه‌شماری اکنون ایران) برگزار می‌شده است.  برخی باستان‌شناسان می‌گویند، بیشتر افراد فکر می‌کنند که «سده» یک جشن زرتشتی بوده و به‌خاطر آتشی که در آن روشن می‌شود، با پیروان این آیین ارتباط پیدا می‌کند، اما واقعیت این است که جشن سده با همین نام در کرمان برگزار می‌شود و سال‌هاست که زرتشتی و مسلمان از اول تا آخر در برپایی آن شرکت می‌کنند. از پنجم بهمن، گروهی از مردم دور هم جمع شده و در محلی که از قبل برای برگزاری جشن آماده شده، هیزم و چوب‌های خشک را روی هم کپه می‌کنند.

جشن سده هم‌اکنون در بسیاری از نقاط ایران برگزار می‌شود. تهران، شیراز، اصفهان، اهواز، میبد، یزد، اردکان و کرمان از جمله شهرهایی هستند که این جشن در آنها برگزار می‌شود.

جشن «سده» در فهرست ملی میراث‌فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است و اخیرا پرونده آن برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال شد.

در این باره معاون میراث فرهنگی کشور گفت: پنج پرونده میراث ناملموس کشور با مشارکت دو کشور تاجیکستان و ازبکستان برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال شد. «آیین زیارت رضوی» و خدماتی که آستان قدس به زائران ارائه می‌دهد، به عنوان پاسداری خوب، «ساز رباب» با همکاری کشورهای تاجیکستان و ازبکستان، «جشن سده» با همراهی تاجیکستان، «یلدا» و «خوشنویسی» پنج پرونده‌ای است که برای ثبت جهانی ارسال شده است. محمد‌حسن طالبیان اعلام کرده است، تمامی این پرونده‌ها فروردین سال‌جاری ارسال شده و امیدواریم هر پنج پرونده ثبت جهانی شود.

آیین جشن سده که خوشبختانه به ثبت ملی رسیده، اکنون به عنوان یک میراث شناخته شده ایرانی در جهان مطرح است.

در اشارات تاریخی این جشن همیشه به شکل دسته جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یک‌جا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده ‌است.  مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و به این ترتیب جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است.

 

 

اخبار مرتبط