بازخوانی حادثه سقوط ۶۴
در کنار موضوع‌های اجتماعی که از نظرگاه مستندسازان ایرانی عمدتا پیرامون آسیب‌های اجتماعی می‌چرخد، بازخوانی رخدادهای تاریخ معاصر نیز بسیاری از مستندسازان را به خود مشغول کرده است. مستندسازی پرتره از چهره‌های شاخص سیاسی ایران در تاریخ معاصر بخش مهمی از مستندهای سیاسی این سال‌ها را به خود اختصاص داده اما افزون بر این برخی از فیلم‌ها نیز به بازخوانی رویدادها می‌پردازند. از مهمترین فیلم‌هایی که به تازگی درباره یک رویداد تاریخی ساخته شده است، فیلم مستند «سقوط ۶۴» به کارگردانی بهراد مهرجو است. فیلم سراغ یک حادثه ابهام‌برانگیز در دهه۶۰ رفته است؛ سقوط هواپیمای فرندشیپ در نزدیکی شهر اهواز. این پرنده حامل ۴۴تن از مسوولان سه قوه در سال ۱۳۶۴ و به‌منظور سرکشی از مناطق جنگی، از فرودگاه مهرآباد به پرواز درآمد و البته هرگز به فرودگاه اهواز نرسید. ریتم فیلم نسبتا خوب است اما گاهی با توجه به اینکه مستندات تصویری چندانی از ماجرا وجود ندارد ممکن است خسته‌کننده باشد. مهمترین ابهام این پرواز به دو دقیقه پایانی پیش از سقوط آن بازمی‌گردد. دو میگ عراقی که از حضور مسوولان رده‌بالا و بالاخص شهید فضل‌الله محلاتی- نماینده امام‌خمینی(ره) در سپاه- باخبر شده‌اند، خلبان را تهدید به انحراف از مسیر و حرکت به سمت بصره می‌کنند.
اصل این اتفاق و تصمیمی که مسافران هواپیما در قبال این تهدید اتخاذ می‌کنند، به‌حدی چالش‌برانگیز و پرابهام است که سال‌ها قبل ابراهیم حاتمی‌کیا را ترغیب به ساخت فیلمی در همین مورد می‌کند؛ تصمیمی که البته توسط حاتمی‌کیا به سرانجام نمی‌رسد.خانواده شهدای پرواز، محسن رفیق‌دوست، مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی، مسوولان تحقیق پرونده سقوط، ابراهیم حاتمی‌کیا و البته مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی به‌عنوان مطلعین این حادثه، پاسخگوی پرسش‌های کارگردان در مدت زمان حدودا یک‌ساعته فیلم هستند. متاسفانه فقر آرشیو، دست‌وپای کارگردان را برای تلطیف کیفیت بصری مستند بسته است. به جز چند عکس دوربینی و چند ثانیه ویدئوی آماتوری، سند دیگری از این حادثه به جای نمانده است. با این حال تعدد مصاحبه‌شونده‌ها و البته پایان‌بندی قابل‌قبول فیلم تا حدودی تماشاگر را به نتیجه‌گیری احتمالی سوق می‌دهد.
