«دنیای‌اقتصاد» وضعیت ناوگان هواپیمایی را بررسی می‌کند
معرفی باند افزایش سفرهای هوایی
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، درحالی‌که موضوع تامین ناوگان هوایی، کاهش سن و افزایش امنیت پروازهای داخلی و خارجی همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سیاست‌گذاران و فعالان صنعت هوایی بوده است، بررسی وضعیت فعلی ناوگان هواپیمایی کشوری نشان می‌دهد هم‌اکنون دست‌کم دو اقدام مهم و عمده در راستای گسترش باند سفرهای هوایی باید در دستور کار قرار گیرد؛ بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد در شرایط فعلی ارتقای ناوگان هوایی برای استفاده از همه ظرفیت‌های موجود و ارتقای سطح ایمنی پروازها از یکسو و همچنین ظرفیت‌سازی در راستای افزایش تعداد ناوگان هوایی، نوسازی ناوگان و افزایش سهم حمل‌ونقل هوایی به نفع کاستن از سهم سفرهای جاده‌ای و متکی به خودروی شخصی دو باند اصلی برای گسترش این مد حمل‌ونقلی و افزایش سفرهای هوایی محسوب می‌شود.
بررسی‌ها حاکی است در شرایط فعلی علاوه بر نیاز به تعداد مشخصی از هواپیماهای جدید، شناسایی حجم نیاز به هواپیماهای کوتاه‌برد، میان‌برد و بلندبرد(دور برد) و افزایش سطح ناوگان متناسب با این نیازمندی از دیگر ضرورت‌های ارتقای ناوگان، سطح امینی و سهم حمل‌ونقل هوایی در میان سایر مدهای حمل‌ونقلی است؛ درحالی‌که پس از امضای برجام، نوسازی ناوگان هوایی کشور به‌عنوان یکی از اولویت‌های حوزه حمل‌ونقل موردتوجه قرار گرفته بود اما به‌دنبال خروج آمریکا از این توافق و بازگشت بخش عمده‌ای از تحریم‌ها در حوزه صنایع هوایی، برنامه‌ریزی انجام‌شده برای نوسازی ناوگان هوایی برای دوره پسابرجام با اختلال همراه شد؛ با این حال، مسوولان صنعت هوایی کشور از وجود پلن‌های جایگزین برای نوسازی ناوگان هوایی خبر می‌دهند هرچند این پلن‌های جایگزین محدودتر از برنامه‌ای است که برای ارتقا و نوسازی ناوگان هوایی در دوره پسابرجام برنامه‌ریزی شده بود.
یکی از اصلی‌ترین مولفه‌ها در حوزه صنعت هوایی و هواپیماهای مسافربری و... به منظور سنجش سطح کیفی حمل‌ونقل هوایی، موضوع «سن ناوگان هوایی» است؛ در واقع معمولا برای ارزیابی موضوع شادابی و پویایی حمل‌ونقل هوایی شاخصی تحت‌عنوان «سن ناوگان هوایی» وجود دارد؛یافته‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد سن ناوگان هوایی بعد از امضای برجام ۵/ ۳ سال کاهش پیدا کرد؛ این موضوع با خارج کردن تعدادی از ناوگان فرسوده و ورود یکسری ناوگان کم‌سن اتفاق افتاد. بنا بر اذعان مسوولان حمل‌ونقل و صنعت هوایی کشور، در واقع با این جوان‌سازی و بهره‌وری تقریبا درصد رشد جابه‌جایی مسافر در حمل‌ونقل هوایی از ۹ درصد در سال ۹۲ نسبت به میزان کل حمل‌ونقل عمومی کشور به ۵/ ۱۴درصد در سال ۹۷ افزایش یافت؛ در واقع ۵/ ۵ واحد درصد به تعداد مسافران حمل‌ونقل هوایی نسبت به کل سیستم حمل‌ونقل عمومی اضافه شد.این در حالی است که سن ناوگان هوایی با این کاهش به حدود ۵/ ۲۱ سال رسیده است.
با این حال، برآوردهای جهانی نشان می‌دهد معمولا سن مطلوب ناوگان هوایی به‌طور متوسط ۱۰ سال است؛ در واقع در کشورهای توسعه‌یافته تا ۱۰ سال سن مطلوب ناوگان هوایی است که در کشورهای درحال توسعه این سن تا ۱۵ سال نیز برآورد و اعلام می‌شود؛ هر چند سن ناوگان هوایی در برخی از کشورها بیشتر از سن ناوگان هوایی ایران است اما بنا بر اعلام فعالان صنعت هوایی ایران در این حوزه شایسته وضعیتی به مراتب بهتر از وضعیت موجود است. فعالان صنعت هوایی بالا بودن سن ناوگان هوایی در ایران را ناشی از اعمال تحریم‌ها علیه ایران در این حوزه می‌دانند؛ در واقع و به اعتقاد آنها در حمل‌ونقل هوایی می‌توان گفت که تحریم به میزان ۸۰ درصد عامل و معضل اصلی تامین ناوگان است هرچند ۱۰۰ درصد آن نیست. برآوردهای انجام‌شده نشان می‌دهد درحال‌حاضر با توجه به ظرفیت‌های خالی در فرودگاه‌های کشور به‌راحتی با ارتقای ناوگان کوتاه‌برد، میان‌برد و دوربرد، می‌توان سهم حمل‌ونقل هوایی را به عددی در حدود ۴۰ تا ۴۵میلیون مسافر در سال رساند؛ هم‌اکنون این میزان حدود ۳۵ میلیون و ۷۰۰ هزار مسافر است. برای این منظور حداقل درحال‌حاضر به چیزی در حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ فروند هواپیمای جدید نیاز داریم؛ مطابق با آمارهای سال ۹۷ درحال‌حاضر حدود ۱۳۷ هواپیمای فعال در کشور وجود دارد که این میزان باید به حداقل ۲۵۰ تا ۲۷۰ فروند هواپیما برسد که بتوان این سهم از جابه‌جایی را به‌صورت ایمن به ۴۰ میلیون مسافر در سال رساند.
همچنین کل ناوگان هوایی کشور درحال‌حاضر ۳۰۶ فروند هواپیما است که از این تعداد در پایان سال ۹۷ معادل ۱۶۹ فروند غیرفعال بوده است. مزیت این اقدام با توجه به اقبالی که مردم نسبت به حمل‌ونقل هوایی دارند این است که افزایش مسافران حمل‌ونقل هوایی منجر به کاهش سفرهای متکی به خودروی شخصی در جاده‌ها خواهد شد و در واقع این مسافران از حمل‌ونقل جاده‌ای شخصی به حمل‌ونقل عمومی هوایی جذب می‌شوند. در واقع با یک تیر دو نشان زده می‌شود. این درحالی است که پس از امضای برجام پیش‌بینی شده بود برای ورود ۵۰۰ فروند هواپیمای جدید به کشور اقدام شود که از این طریق هم پروازهای خارجی با ناوگان جدید پوشش‌دهی شده و هم نیاز موجود در داخل کشور برای جابه‌جایی مسافران پاسخ داده شود.
با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد دست‌کم بنا بر سه دلیل عمده در حوزه نوسازی و ارتقای ناوگان هوایی کشور بیشتر نیازمند تامین و افزایش ناوگان کوتاه‌برد هستیم؛ درحال‌حاضر تعداد هواپیماهای کوتاه‌برد ما برای استفاده در فرودگاه‌های کوچک کم است و در این زمینه نیاز بیشتر است. برخی از ناوگان هوایی دور برد پس از پیمایش مسافت مشخصی نیازمند مدت زمانی برای سرویس مجدد هستند تا بتوانند به‌صورت مجدد برای پرواز در مسیرهای تعیین‌شده آماده شوند؛ از سوی دیگر در بسیاری از پروازهای داخلی و بین‌شهری به‌دلیل محدود بودن تعداد مسافران در هر پرواز استفاده از هواپیماهای دوربرد توجیه‌پذیر نیست؛ این درحالی است که به اذعان مسوولان اگر بخواهیم ناوگان فرسوده هوایی خود را نوسازی کنیم حداقل باید ۴۰ فروند هواپیما از رده خارج شود. بنا بر اعلام مسوولان صنعت هوایی کشور، برای نوسازی ناوگان هوایی کشور بعد از بازگشت تحریم‌ها به این حوزه برنامه‌های جایگزین تدارک دیده شده است. به‌عنوان مثال ممکن است امکان همکاری و خرید ناوگان از شرکت‌های خاص هواپیمایی و برندهایی معروف در این حوزه مانند ایرباس و بوئینگ که در فهرست تحریم‌ها قرار دارند وجود نداشته باشد.
ارسال نظر