«دنیای‌اقتصاد» ساختار و عملکرد اتاق بازرگانی مشترک چین و ایتالیا را بررسی می‌کند
احیای دوباره جاده ابریشم
تاریخچه روابط اقتصادی چین و ایتالیا به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. این روابط از دوران باستان و از طریق جاده ابریشم آغاز شد؛ زمانی که مسیرهای تجاری نهتنها کالاها، بلکه فرهنگ و فناوری را میان شرق و غرب منتقل می‌‌‌کرد. ایتالیا به عنوان دروازه‌‌‌ای برای تجارت با چین شناخته شده بود و کالاهایی مانند ابریشم و ادویه‌‌‌جات، از طریق تجار ایتالیایی به بازارهای اروپا منتقل میشد. این روابط تجاری طی قرن‌‌‌های بعدی ادامه یافت و در سال ۱۸۶۰، ایتالیا اولین توافق‌نامه تجاری خود را با چین امضا کرد که نقطه آغازین برای افزایش تجارت میان دو کشور بود. در این دوران، ایتالیا کالاهایی همچون پارچه، کفش و برخی محصولات صنعتی را به چین صادر می‌‌‌کرد.
اما نقطه عطف روابط اقتصادی چین و ایتالیا از دهه ۱۹۷۰ میلادی آغاز شد، زمانی که چین تحت رهبری دنگ شیائوپینگ سیاست‌‌‌های اصلاحات اقتصادی را اجرا و درهای اقتصاد خود را به روی جهان باز کرد. این دوره، شرایط را برای توسعه روابط اقتصادی میان چین و کشورهای غربی فراهم ساخت و ایتالیا به عنوان یکی از نخستین کشورهایی محسوب میشد که توانست همکاری‌‌‌های خود را با چین گسترش دهد.
این همکاری‌‌‌ها در زمینه‌‌‌های مختلف صنعتی و کشاورزی به سرعت گسترش یافت. در دهه‌‌‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، چین به دلیل پیوستن به سازمان تجارت جهانی و انجام اصلاحات اقتصادی، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری اروپا شد و ایتالیا توانست صادرات خود به چین را در زمینه‌‌‌هایی چون خودرو، مد، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی افزایش دهد. در این دوران، شرکت‌های ایتالیایی مانند فیات وارد بازار چین شدند و از این فرصت‌‌‌ها برای گسترش فعالیت‌‌‌های خود استفاده کردند. همچنین برندهایی مانند گوچی و پرادا که در زمینه مد و کالاهای لوکس فعالیت داشتند، بازار چین را به عنوان یک هدف بزرگ تجاری در نظر گرفتند.
روابط اقتصادی چین و ایتالیا در دهه‌‌‌های اخیر به‌ویژه پس از سال ۲۰۱۰ میلادی وارد مرحله‌‌‌ای جدید شد. چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی در حال گسترش روابط خود در سطح بین‌المللی بود و ایتالیا نیز به عنوان یک شریک استراتژیک در اروپا، فرصت‌‌‌های زیادی برای همکاری در زمینه‌‌‌هایی مانند فناوری، نوآوری و انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر پیدا کرد. در سال ۲۰۱۹، ایتالیا به اولین کشور عضو گروه ۷ تبدیل شد که به طرح «یک کمربند، یک جاده» چین پیوست. این تصمیم، آغازگر همکاری‌‌‌های بیشتر در پروژه‌‌‌های زیرساختی، میان دو کشور بود.
پیشینه اتاق مشترک چین و ایتالیا
شکل‌‌‌گیری اتاق بازرگانی ایتالیا در چین به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد؛ زمانی که چزاره نراتزینی، سرکنسول ایتالیا در شانگهای، سنگ بنای نخستین نهاد رسمی تجارت ایتالیا در این کشور را گذاشت. او در سال ۱۹۰۳ میلادی، با گردهم‌‌‌آوردن بازرگانان و کارآفرینان ایتالیایی مقیم شانگهای، کمیته‌‌‌ای تاسیس کرد که در ۳۰ ژانویه همان سال، به شکل‌‌‌گیری رسمی اتاق بازرگانی ایتالیا در چین انجامید. تنها چند هفته بعد، در ۴ مارس ۱۹۰۳، نراتزینی طی گزارشی رسمی به وزارت کشاورزی، صنعت و تجارت ایتالیا، درخواست به رسمیت شناختن و حمایت مالی از این نهاد نوپا را ارائه کرد. این اقدام نقطه عطفی در مسیر استقرار تجارت سازمان‌‌‌یافته ایتالیا در چین به‌‌‌شمار می‌‌‌رفت و نخستین گام‌‌‌ها برای ایجاد یک پل اقتصادی قدرتمند میان دو کشور برداشته شد.
در آغاز، «آکیله ریوا» سکانداری این نهاد را بر عهده گرفت و «جووانی ویگنا دالفرو» نیز به‌‌‌عنوان نخستین دبیر این اتاق منصوب شد. از همان سال‌های اولیه، اتاق بازرگانی ایتالیا در چین با اهتمام به ارائه مشاوره‌‌‌های تخصصی، تحلیل‌‌‌های بازار، تسهیل ارتباطات تجاری و حمایت‌‌‌های قانونی، به یکی از تاثیرگذارترین اتاق‌‌‌های بازرگانی ایتالیا در خارج از کشور مبدل شد و نقشی کلیدی در پیشبرد منافع تجاری ایتالیا ایفا کرد.
در دهه‌‌‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی، اتاق توانست موقعیت خود را مستحکم‌‌‌تر کند و در کنار افزایش حجم تبادلات تجاری، خدمات گسترده‌‌‌تری به بازرگانان ارائه دهد. اما با آغاز جنگ جهانی دوم، فعالیت‌‌‌های این نهاد دچار وقفه شد و بسیاری از کسب‌و‌کارهای ایتالیایی در چین با چالش‌‌‌های جدی مواجه شدند. پس از جنگ و در دهه ۱۹۵۰، همزمان با تغییرات گسترده در ساختار سیاسی و اقتصادی چین، فعالیت‌‌‌های اتاق نیز دچار رکود شد. با این‌‌‌حال، در دهه ۱۹۷۰ و همزمان با برقراری روابط دیپلماتیک میان چین و ایتالیا، اتاق بار دیگر احیا شد و اعضای اتاق تلاش کردند تا خود را با شرایط جدید وفق دهند.
طی دهه ۱۹۸۰ میلادی، با اصلاحات اقتصادی چین، فرصت‌‌‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری و تجارت ایجاد شد. اتاق بازرگانی ایتالیا در این دوران نقشی کلیدی در هدایت شرکت‌های ایتالیایی به سمت بازار چین ایفا کرد. در دهه ۱۹۹۰، با گسترش دفاتر این اتاق در پکن، گوانگژو و دیگر شهرهای استراتژیک چین، دامنه فعالیت‌‌‌های اتاق به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت. این امر نهتنها به تقویت حضور تجار ایتالیایی در چین انجامید، بلکه روابط اقتصادی دو کشور را نیز مستحکم‌‌‌تر کرد.
پس از گذشت بیش از یک قرن از تاسیس این نهاد، اتاق بازرگانی ایتالیا در چین همچنان با حفظ رسالت خود، به‌‌‌عنوان حلقه ارتباطی مستحکم میان دو تمدن دیرینه، مسیر توسعه و تعاملات اقتصادی میان رم و پکن را هموار ساخته و به گسترش پیوندهای تجاری و صنعتی میان این دو کشور کمک می‌کند.
مدل فعالیت اتاق
شیوه فعالیت اتاق بازرگانی در کشور چین بر پایه مدل عمومی است. مدل عمومی یکی از اشکال سازماندهی مدیریت دولتی اقتصاد است. در این مدل، دولت حق ویژه‌‌‌ای نسبت به مدیریت اتاق، تعیین بودجه، تفویض وظایف عمومی و جبران خدمات کارمندان اتاق دارد. علاوه بر این، در این مدل اتاق‌‌‌ها تحت نظارت مقامات رسمی بوده و به آنها گزارش می‌دهند. مدل عمومی برای حمایت از منافع اقتصادی دولت ایجاد شده است.
این در حالی است که شیوه فعالیت و مدیریت اتاق بازرگانی و صنعت در ایتالیا، مبتنی بر مدل قاره‌‌‌ای یا کانتیننتال است. این مدل، تحت قوانین ملی و برپایه صیانت از منافع عمومی و همچنین توجه به منافع کارفرمایان ایجاد می‌شود. برخلاف مدل عمومی، در مدل قاره‌‌‌ای، اتاق تا حدودی از استقلال برخوردار است و حق انتخاب هیات‌رئیسه خود را دارد، اما در عین حال تاثیر دولت بر فعالیت‌‌‌های اتاق عامل تعیین‌کننده‌ای است. در این شیوه، اتاق به عنوان مشاور دولت در اموری که بر تجارت و صنعت تاثیر می‌‌‌گذارد، عمل می‌کند و در اتخاذ سیاست‌‌‌های مناسب، بسیار موثر است.
اتاق‌‌‌های قاره‌‌‌ای، مانند اتاق‌‌‌های کشور ایتالیا، در استاندارد‌سازی و ارائه اطلاعات اقتصادی و کمک‌‌‌های فنی، به دولت یاری می‌‌‌رسانند. از آنجا که اتاق‌‌‌ها در مدل کانتیننتال، تحت قوانین ملی هستند و فعالیت‌‌‌های اتاق در این مدل، تحت نظارت چند وزارتخانه به طور همزمان است، حقوق و تعهدات آنها در مقابل دولت و جامعه به طور واضح تعریف شده است. این امر موجب بالا رفتن میزان مسوولیت‌‌‌پذیری اتاق در قبال جامعه می‌شود. از سوی دیگر، به دلیل حفاظت دولت از نام اتاق، امکان سوءاستفاده و تشکیل اتاق‌‌‌های مشابه از بین می‌رود. از آنجا که اتاق بازرگانی و صنعت چین و ایتالیا به عنوان یک سازمان غیر‌انتفاعی فعالیت می‌کند شیوه فعالیت آن به مدل آنگلوساکسون نزدیک‌‌‌تر است، اما با توجه به دو‌ملیتی بودن اتاق و فعالیت این نهاد در مرزهای سرزمینی کشور چین، قوانین عمومی این کشور بر فعالیت‌‌‌های اتاق بسیار تاثیرگذار است.
عضویت و مزایای آن
عضویت در اتاق بازرگانی چین و ایتالیا به کسبوکارها این امکان را می‌دهد که وارد یک شبکه گسترده و معتبر از شرکت‌های فعال در چین و ایتالیا شوند. این اتاق بازرگانی، که به‌‌‌عنوان پل ارتباطی مهم میان دو اقتصاد قدرتمند و رو به رشد در سطح جهانی شناخته می‌شود، خدمات متنوع و منحصر به فردی به اعضای خود ارائه می‌دهد.
یکی از برجسته‌‌‌ترین مزایای عضویت در اتاق بازرگانی چین و ایتالیا، دسترسی به اطلاعات به‌‌‌روز و جامع در مورد فرصت‌‌‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در دو کشور است. این اطلاعات شامل تجزیه و تحلیل بازار، روندهای اقتصادی، تغییرات در سیاست‌‌‌های تجاری و قوانین و مقررات جدید است که می‌تواند به کسبوکارها کمک کند تا استراتژی‌‌‌های خود را برای ورود به بازارهای جدید یا تقویت فعالیت‌‌‌های موجود به‌‌‌طور موثر تنظیم کنند.
این اتاق به‌‌‌عنوان یک مرکز مشاوره تجاری تخصصی، اعضای خود را در زمینه‌‌‌های مختلفی چون فرآیندهای تجاری، مسائل حقوقی و مالی بین‌المللی و الزامات مقرراتی راهنمایی می‌کند. خدماتی مانند مشاوره در خصوص صادرات و واردات، مذاکره با شرکای تجاری خارجی و تسهیل فرآیندهای گمرکی از جمله مواردی هستند که این اتاق به کسب و کارها ارائه می‌دهد.
اتاق بازرگانی چین و ایتالیا همچنین برگزارکننده رویدادهای متنوعی است که فرصتی مناسب برای ارتباط با شرکای تجاری بالقوه، مقامات دولتی و کارشناسان صنعت فراهم می‌‌‌آورد. این رویدادها شامل نمایشگاه‌‌‌ها، همایش‌‌‌ها، کارگاه‌‌‌های آموزشی و نشست‌‌‌های تجاری هستند که در آنها اعضا می‌توانند اطلاعات خود را به‌‌‌روز کرده، تبادل نظر کنند و همکاری‌‌‌های جدیدی ایجاد کنند. همچنین، این رویدادها بستری مناسب برای برقراری ارتباطات بین‌المللی و یافتن فرصت‌‌‌های نوین در زمینه‌‌‌های مختلف اقتصادی و صنعتی فراهم می‌‌‌آورد.
علاوه بر این، اتاق بازرگانی چین و ایتالیا به‌‌‌طور مداوم پشتیبانی و خدمات مشاوره‌‌‌ای برای پیگیری و حل مشکلات و چالش‌‌‌های تجاری اعضا در زمینه‌‌‌های مختلف از جمله فرهنگ کسب‌و‌کار، قوانین محلی و حمایت‌‌‌های دولتی ارائه می‌دهد. این مزایا باعث می‌شود که عضویت در این اتاق بازرگانی نهتنها یک فرصت استراتژیک برای گسترش کسبوکارها در سطح بین‌المللی باشد، بلکه به عنوان یک ابزار کلیدی برای موفقیت در بازارهای پیچیده و پویای چین و ایتالیا شناخته شود.
زندگینامه رئیس اتاق
«لورنزو ریکاردی» یکی از چهره‌‌‌های برجسته در عرصه تجارت بین‌الملل است. او بیش از 20 سال از عمر حرفه‌‌‌ای خود را صرف توسعه همکاری‌‌‌های اقتصادی و صنعتی میان دو کشور چین و ایتالیا کرده است. ریکاردی فعالیت خود در چین را با همکاری گروه‌‌‌های بزرگ صنعتی ایتالیایی آغاز کرد و در مدیریت پروژه‌‌‌های چندملیتی در بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی، از جمله صنایع لوکس، مواد غذایی و مهندسی، نقش موثری ایفا کرد.
وی در طول دوران حرفه‌‌‌ای خود نقش‌‌‌های کلیدی در نهادهایی همچون اتاق بازرگانی ایتالیا-ویتنام، شورای آسیا و اتاق بازرگانی ایتالیا در چین (CICC) داشته است. ریکاردی در CICC، به‌‌‌عنوان عضو فعال، هماهنگ‌‌‌کننده گروه‌‌‌های کاری، مدیر و خزانه‌‌‌دار حضور داشت و با تلاش‌‌‌های مداوم خود، از جامعه تجاری ایتالیا در چین حمایت کرد. وی همچنین، تجربه زیادی در حوزه حاکمیت شرکتی دارد و در شرکت‌های چندملیتی ایتالیایی، از جمله پارمالات، جورجو آرمانی و ترساردی، مسوولیت‌‌‌های مدیریتی و راهبردی را بر عهده داشته است.
او در کنار فعالیت‌‌‌های اجرایی و مدیریتی، به کارآفرینی نیز روی آورد و شرکت RsA Asia را تاسیس کرد که در زمینه مشاوره مالیاتی و اقتصادی با تمرکز بر بازارهای شرق آسیا فعالیت دارد. او به‌‌‌عنوان یک متخصص برجسته در حوزه مالی و حسابداری، به‌‌‌عنوان حسابرس رسمی و عضو انجمن معتبر حسابداری حرفه‌‌‌ای (CPA) شناخته شده است. علاوه بر این، ریکاردی در عرصه علمی نیز نقش فعالی ایفا کرده و با همکاری دانشگاه شانگهای، پژوهش‌‌‌های گسترده‌‌‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری در چین انجام داده است. تالیفات و مقالات متعدد او در این حوزه به زبان‌‌‌های مختلف منتشر شده و مورد توجه محافل اقتصادی قرار گرفته است.
