اختیار تخصیصی به نمایندگان

شیرین جمشیدیان: بخش دوم لایحه بودجه 1404 در روز ۱۵ بهمن از سوی دولت تقدیم مجلس شد و بعد از بررسی پیشنهادهای نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی در کمیسیون تلفیق، قرار است روز سه‌شنبه در صحن مجلس مطرح شود. در حالی بخش دوم بودجه قرار است از فردا در صحن مجلس مطرح شود که نمایندگان در بررسی جداول بودجه در اقدامی نو تصویب کردند که بخشی از بودجه بر اساس پیشنهاد نمایندگان تخصیص داده شود. 

بر این اساس قرار است هر نماینده در سال آینده در خصوص نحوه هزینه‌کرد 80 میلیارد تومان تصمیم‌گیری کند. از سوی دیگر در بررسی جداول، انتقاداتی نسبت به عدم توجه به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان مطرح است. آن‌طور که یک نماینده به «دنیای اقتصاد» گفت در سال جاری که باید 40 درصد متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان عملیاتی می‌شد تنها 25درصد اجرایی شده است.

رضا سپه‌وند، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به بررسی جداول بودجه در کمیسیون متبوعش تاکید کرد: متاسفانه چون اعتبارات پایین است برای پروژه‌ای که 100 میلیارد نیاز دارد، 2 میلیارد گذاشته‌اند که تاثیری در پیشرفت آن پروژه نخواهد داشت. اما نکته مثبت اینکه قرار است 50 میلیارد برای پروژه‌های ملی به هر نماینده توزیع شود و 30 میلیارد هم برای پروژه‌های استانی. از سوی دیگر 40 همت نیز برای سال جاری در نظر گرفته شده که قرار است نمایندگان کمک کنند برای پروژه‌های استانی تخصیص داده شود و برای هر استان یک مبلغی را در نظر گرفته‌اند که توزیع کنند. 

او افزود: در واقع هر نماینده در خصوص پروژه‌هایی که در سطح استان یا حوزه انتخابیه‌اش وجود دارد با توجه به اولویت‌ها و با هماهنگی استانداری انتخاب می‌کند که اعتبار را به آن پروژه تخصیص دهند. به هر حال چون نمایندگان تسلط کافی بر پروژه‌های استانی و حوزه انتخابیه‌شان دارند به نظر می‌رسد اثر مثبتی داشته باشد. موضوع دیگر نیز اینکه چند نماینده یا همه نمایندگان یک استان می‌تواند آن تخصیص را به یک پروژه اولویت‌دار استانشان بدهند که بتواند پیشرفت خوبی در آن حاصل شود.

این عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 در خصوص شرایط متناسب‌سازی در سال آینده گفت: با توجه به اینکه یک درصد از مالیات ارزش افزوده را به عنوان منبع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر گرفتند مشکل تامین اعتبار نداریم. در سال 1403 منبعی برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان دیده نشده بود و برنامه هفتم از سال جاری آغاز شده است. در سال جاری بخشی از منبع یک درصد مالیات ارزش افزوده که برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان اضافه شده بود را برای طلب گندمکاران اختصاص دادند.

احمد فاطمی، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 نیز با اشاره به جداول بودجه 1404 گفت: در جداول تصمیمی در خصوص بودجه در اختیار نمایندگان هم از بعد ملی و هم از بعد استانی برای طرح‌های ملی و استانی در نظر گرفته شده است. اینکه نماینده با توجه به اشرافی که به پروژه‌های ملی و استانی در حوزه انتخابیه‌اش دارد بتواند در این خصوص با همکاری دستگاه‌های اجرایی و دولت تعیین اولویت کند به عدالت اجتماعی و توسعه متوازن در حوزه انتخابیه می‌تواند کمک کند.

او تصریح کرد: بودجه بر اساس شاخص‌ها تقسیم می‌شود. به نظر می‌رسد در بودجه 1404 نگاه دولت منطقی‌تر و عادلانه‌تر از گذشته است. در واقع دولت سعی کرده که عدالت اجتماعی را به نحوی در نظام بودجه‌ریزی رعایت کند. این عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 خاطرنشان کرد: تامین اجتماعی باید بخش اعظمی از حقوق بازنشستگان را بدهد، اما متاسفانه ما در پرداخت دیون تامین اجتماعی از سوی دولت رویکرد خوبی را در جداول ندیدیم. در حوزه بازنشستگان فولاد و صندوق بازنشستگی نیز این موضوع را شاهد هستیم. از سوی دیگر اعتراضاتی را برخی دستگاه‌ها نسبت به نظام بودجه‌ریزی دارند. اما در کل با توجه به کمبود منابع این قابل درک است که دولت، مجلس و کمیسیون تلفیق باید اولویت‌بندی می‌کردند و در این زمینه اقداماتی انجام شده است.

فاطمی با اشاره به اعتبارات در نظر گرفته شده برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، تاکید کرد: اعتبارات شناوری در اختیار دولت است که از بخشی از آن برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان استفاده کردیم. برای بازنشستگان نیمه دوم 1400، 9.7 همت اعتبار در نظر گرفتیم که البته راضی‌کننده نیست.

این اعتبار به رتبه‌بندی معلمان در سال 1400 و اصلاح احکام رتبه‌بندی معلمان و همسان‌سازی کمک می‌کند، اما کافی نیست. در سال آینده برای رتبه‌بندی 48 هزار نفر از فرهنگیان 5 تا 6 همت کسری داریم. بازنشستگان فرهنگی 1401 نیز در رتبه‌بندی دچار مشکل هستند که رتبه‌بندی به صورت کامل اجرا نشد و باید در این خصوص در سال‌های آتی اعتباری در نظر گرفته شود. او در پاسخ به سوالی که به انتقادات از اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان اشاره داشت، گفت: همسان‌سازی حقوق بازنشستگان باید در سه سال و به صورت 40، 30، 30 اجرا می‌شد، اما در سال اول اجرا که باید 40درصد انجام می‌شد 25 درصد متناسب‌سازی اجرایی شده است. 

بر این اساس میزان تحقق متناسب‌سازی حقوق در سال آینده کمتر از 30 درصد خواهد بود. هادی هاشمی‌نیا، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 نیز اظهار کرد: در جداول بودجه، اعتبارات خوبی برای پروژه‌های عمرانی در سطح کشور در نظر گرفته شده است. او ادامه داد: در خصوص متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان 185 همت برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان پیش‌بینی شده است. همچنین برای پرداخت طلب پاداش بازنشستگی فرهنگیان نیمه دوم 1400 نیز پیش‌بینی‌های خوبی در بودجه شده است.

از سوی دیگر حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون اصل 90 مجلس نسبت به تخصیص منابع در جداول انتقاد کرد و گفت که در توزیع اعتبارات، عدالت در توزیع صورت نگرفته است و برخی از حوزه‌های انتخابیه اعتبارات زیادی دارند و برخی حوزه‌های انتخابیه نیز نادیده گرفته شده‌اند.