آیا دیدار رم مسیر مذاکرات هسته‌ای را تغییر می‌دهد؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛  در آستانه برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم قرار است روز جمعه مدیران سیاسی ایران با تروئیکای اروپایی که به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه هستند نیز، دیداری داشته باشند؛ دیداری که می‌تواند ضمن منصرف کردن اروپا از این مسیر، آن‌ها را با روند مذاکرات نیز همراه کند.

سید‌عباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران ضمن آن‌که از بر‌‌گزاری دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم خبر داد، گفت؛ روز جمعه و پیش از دور چهارم مذاکرات با هیأت آمریکایی، یک جلسه با سه کشور اروپایی برگزار خواهدشد. این چهارمین دیدار ایران با تروئیکای اروپایی از شهریور سال‌گذشته تاکنون محسوب می‌شود و اهمیت آن معطوف به منصرف‌کردن فرانسه، بریتانیا و آلمان از فعال‌کردن مکانیزم اسنپ بک از یک‌سو و از سوی دیگر همراه‌کردن اروپایی‌ها با روند مذاکرات تهران و واشنگتن است.

عراقچی این توضیحات را روز گذشته و در حاشیه جلسه هیأت دولت بیان کرد. با توجه به اینکه دو دور از مذاکرات در مسقط، یک دور در رم و دور جدید هم باز قرار است در این شهر برگزار شود، به‌ نظر می‌رسد که روند گفت‌وگوها به همین منوال پیش‌برود؛ یعنی یک دور در مسقط و یک دور در رم. وزیرخارجه ایران در اظهاراتش با بیان اینکه به‌نظر من سه کشور اروپایی به‌خاطر سیاست‌های غلطی که اتخاذ کرده‌اند در حال‌حاضر نقش‌‌‌‌‌‌‌شان کمرنگ‌‌‌‌‌‌‌تر شده‌است، ادامه‌داد: «ولی ما مایل به این قضیه نیستیم و برای همین هم برای دور بعدی مذاکرات آمادگی داریم با آن‌ها در رم برگزار کنیم.» وی تاکید کرد: «ما علاقه‌مندیم این موضوع در یک فهم و درک جهانی حل و فصل شود. ما مذاکرات خود را با اروپا ادامه می‌دهیم اما مذاکرات اصلی اکنون با آمریکا در جریان است.»

دیدار با تروئیکا در رم

در همین رابطه خبر‌‌گزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد؛ مدیران سیاسی انگلیس، فرانسه و آلمان قرار است با مقامات ایران در رم دیدار کنند. ۲ منبع دیپلماتیک به رسانه انگلیسی گفته‌‌‌‌‌‌‌اند؛ مدیران سیاسی انگلیس، فرانسه و آلمان روز جمعه در رم، پایتخت ایتالیا با همتایان خود از ایران (مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌‌‌‌‌‌‌آبادی، معاونان وزیرخارجه ایران) دیدار خواهند داشت. بنابر گزارش رویترز، جمهوری‌اسلامی ایران به‌دنبال تقویت روند مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌ای با ایالات‌متحده است؛ مذاکراتی که تا به‌حال سه دوره از آن با میانجی‌گری عمان به‌صورت غیرمستقیم انجام شده‌است.

اقدامات ایران برای تماس با بریتانیا، فرانسه و آلمان که به‌عنوان تروئیکای اروپایی شناخته می‌شوند، نشان می‌دهد تهران گزینه‌‌‌‌‌‌‌های خود را باز نگه داشته‌است اما به‌علاوه می‌خواهد ارزیابی کند که اروپایی‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد احتمال اعمال مجدد تحریم‌های سازمان‌ملل پیش از انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای‌امنیت در اکتبر آینده، چه موضعی دارند. 

نمایندگان ایران و تروئیکای اروپایی تاکنون چهار‌بار در سطح معاونان وزارتخانه‌‌‌‌‌‌‌های امورخارجه دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. درواقع با وجودی که بسیاری از تحلیلگران می‌گویند؛ بدون آمریکا مذاکرات با اروپا و روسیه و چین راه به‌جایی نمی‌برد- همچنانکه در چند سال‌گذشته و پس از خروج ترامپ از برجام شاهد آن بودیم- اما به‌نظر می‌رسد که این گفت‌وگوها امروز بدون بازی‌دادن دیگر طرف‌های ۱+۵ نیز به سرانجام نخواهد رسید، به‌ویژه که امروز فعال‌کردن یا‌ نکردن اسنپ‌‌‌‌‌‌‌بک یا همان مکانیزم ماشه کاملا در اختیار تروئیکای اروپا است و از این‌رو منطقی بود که تهران با پیش رفتن گفت‌وگوها با واشنگتن، مذاکرات با اروپا و حتی روسیه و چین را نیز در دستور کار قرار دهد. 

البته آمریکای ترامپ چندان تمایلی ندارد که گفت‌وگوها از حالت دوجانبه خارج شود؛ آن‌هم در شرایطی که اختلافات بین دو سوی آتلانتیک این روزها بیش از هر زمان دیگری قابل‌مشاهده است.

در این رابطه مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا در گفت‌وگویی تاکید کرد؛ آمریکا دیگر نمی‌تواند به متحدان ناتو کمک‌‌‌‌‌‌‌هزینه بدهد و واشنگتن دیگر قادر به پرداخت هزینه امنیت اروپا نیست. والتز با اشاره به اینکه رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور آمریکا درباره به نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ رساندن اقدامات دیپلماتیک پیرامون برنامه هسته‌‌‌‌‌‌‌ای ایران جدی است، گفت: « همه گزینه‌‌‌‌‌‌‌ها روی میز است.

ایران نمی‌تواند یک سلاح اتمی داشته‌باشد و رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور بارها این موضع را تکرار‌کرده و مطلقا در این‌باره جدی است.» باوجود مخالفت آمریکا با حضور اروپا در مذاکرات اما از آنجاکه بحث مکانیزم ماشه فقط از طریق تروئیکای اروپا قابل‌حل است، احتمالا تهران بر موضوع مذاکرات با اروپا پافشاری خواهد کرد.

مشروح گزارش را اینجا بخوانید.