شورای آتلانتیک رویکرد رئیس‌جمهوری آمریکا در برابر ایران را بررسی کرد
شکست دیپلماسی زیگزاگی ترامپ
به‌گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» اندیشکده شورای آتلانتیک در مطلبی با پرداختن به ناکارآمدی دیپلماسی که ترامپ در برابر ایران اتخاذ کرده است، نوشت: پیشنهاد ملاقات بی‌قید و شرط ترامپ برای مقامات ایرانی یک هفته پس از آنکه این کشور را به نابودی تهدید کرده بود مانند ضربه یک تازیانه برای همه غافلگیرکننده بود. ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی ۲۰۱۶ وعده یک سیاست‌خارجی غیرقابل پیش‌بینی را داد. مشخص نیست که آیا او(ترامپ) در آن زمان اطلاعی از دکترین «مرد دیوانه» نیکسون-کیسینجر در دهه ۷۰ میلادی داشته است. البته بیشتر شبیه به نوعی جار و جنجال برای جلب توجه جامعه جهانی بود اما پیشنهاد ترامپ برای دیدار با ایرانی‌ها بسیار شبیه همان مواضع نیکسون-کیسینجر است. درحالی‌که برخی از مردم عادی ایران به این فرصت به‌عنوان راهی برای توقف تنش‌های اقتصادی کشورشان می‌‌نگرند، مقامات ایران در برخورد با این پیشنهاد با آرامش بیشتری رفتار کردند.
مشخص نیست که آیا ترامپ به‌طور کامل پیشنهاد دیدار با مقامات ایرانی را بررسی کرده‌است یا اینکه تنها به‌دنبال آن بود تا پاسخ جالب‌توجهی به سوال یک خبرنگار در کنفرانس خبری بدهد، اما شاید شرایط نابسامان اقتصادی ایران موجب شده ترامپ چنین پیشنهادی را مطرح کند، با این امید که وضعیت دشوار در ایران نظر مثبت مقامات ایرانی را برای پاسخ به این موضوع جلب کند. با توجه به خروج ترامپ از برجام و چندین ماه فضای شک و ابهام در مورد این اقدام که پیش از آن ایجاد شده بود و مانع ورود شرکت‌های خارجی به بازار کسب‌و‌کار در ایران می‌شد اقتصاد ایران در شرایط دشواری قرار دارد.
دولت ترامپ حساب زیادی بر قدرت تحریم‌ها در جهت تغییر هویت دولت ایران باز کرده و از سویی نیز عزم این کشور برای مقاومت در برابر چنین فشاری را نادیده گرفته است. همان‌طور که جان ساورز، مذاکره‌کننده بریتانیایی که پس از آن نیز بر کرسی ریاست سازمان اطلاعاتی MI۶ تکیه زد در سال ۲۰۰۵ گفته بود ایرانی‌ها حتی به قیمت آغاز جنگ نیز غنی‌سازی اورانیوم را آغاز خواهند کرد. ساورز به همتایان ایرانی در آن زمان هشدار داد که آمریکا در صورت نیاز دست به اقدام نظامی خواهد زد اما با وجود قرار گرفتن تحت شدیدترین رژیم تحریم‌ها و پیش رفتن تا لبه آغاز جنگ با آمریکا و اسرائیل، ایرانی‌ها کار غنی‌سازی اورانیوم را آغاز و تا امروز ادامه داده‌اند.
بنابر اعلام صندوق بین‌المللی پول ایران به دلیل تحریم‌ها ۱۸۵ میلیارد دلار را تنها در بخش در آمد‌های نفتی از دست داده است.
این گزارش در ادامه مدعی شده است: دلیل دیگری که اثبات می‌کند استراتژی ترامپ در قبال ایران محکوم به شکست است بنابر آن است که تعادل عرصه سیاست‌داخلی ایران را از پراگماتیست‌ها دور می‌کند و به سوی برخی عناصر تندرو متمایل می‌کند. نیروهای رادیکال که دولت پنهان (Deep State) را در ایران در اختیار دارند منتظر فرصتی بوده‌اند که اکنون ترامپ با به حاشیه راندن دولت حسن روحانی که از سال ۲۰۱۳ سکان قدرت را به‌دست گرفته، در اختیار آنها قرار می‌دهد. در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ محمدجواد ظریف، وزیر خارجه میانه‌رو ایران نه تنها با جان کری وزیر خارجه آمریکا به‌طور مستقیم وارد مذاکره‌شد، بلکه در کنار رودخانه رون در ژنو با او به قدم زدن پرداخت، این موضوع گناهی نابخشودنی از نگرش تندرو‌های ایران بود.
به‌نظر می‌رسد ترامپ می‌داند دست به چه قماری زده است. او می‌گوید زمانی که «بحث احتمال جنگ و مرگ مطرح می‌شود» به مذاکره اعتقاد دارد. بنابراین درصورتی که ایران احساس کند دوباره به انزوا رانده شده است آیا در برابر وسوسه ممانعت از خروج نفت کشورهای عربی همسایه خود از تنگه هرمز مقاومت می‌کند؟ حتی اگر این اقدام باعث ایجاد یک تقابل نظامی با پیامد‌های غیرقابل پیش‌بینی شود. ترامپ به‌جای اینکه مانند یک رئیس‌جمهوری قهرمان‌گونه، خواستار تغییر جهان و معامله‌گر از دیدگاه خود باشد می‌تواند باعث ریختن بی‌دلیل خون‌های بیشتر در خاورمیانه و بی‌نظمی‌های اقتصادی در جهان باشد.
به گزارش خبرگزاری فارس، همچنین روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی با پرداختن به مواضع متناقض ترامپ در رابطه با موضوعات سیاست‌خارجی چه در قبال کره‌شمالی یا ایران و روسیه نوشت: در ۵ روز اخیر، رئیس‌جمهوری ترامپ از «کیم‌جونگ‌اون» رهبر کره‌شمالی به‌خاطر «نامه زیبایش» تشکر کرد و به ما درباره «دیدار عالی» خود با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه یادآوری کرد و به «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران پیشنهاد دیدار بدون هر پیش شرطی داد، اما در همین ۵ روز، وزارت خزانه‌داری آمریکا یک بانک روسی متهم به کمک به کره‌شمالی در فعالیت‌های مرتبط به تسلیحات را تحریم کرد، «مایک پمپئو» وزیر خارجه لیستی از شرط و شروط سختگیرانه برای هرگونه تعامل با ایران گذاشت و مقام‌های ارشد اطلاعاتی دولت او هم قول دادند که با دخالت روسیه در انتخابات میان‌دوره‌ای (۲۰۱۸ کنگره آمریکا) به سختی مقابله کنند و جمهوری‌خواهان سنای آمریکا هم درحال پیش بردن طرحی به منظور اعمال تحریم‌های سخت و جدیدی علیه مسکو هستند.
این روزنامه در ادامه با اشاره به وجود دو سیاست‌خارجی متفاوت در کاخ سفید از سوی ترامپ و دیگر اعضای دولت می‌نویسد: طی این هفته، این دو سیاست خارجی کاملا در نقطه مقابل هم قرار گرفتند، خواه در موضوع روسیه باشد یا درباره ناتو، ایران یا کره‌شمالی، کارکنان و اعضای ستاد آقای ترامپ و حزب او پیام‌های به شدت متفاوتی از پیام‌های شخص رئیس‌جمهور ارائه دادند».
«ولی نصر» رئیس «مدرسه مطالعات پیشرفته بین‌المللی» در دانشگاه «جان هاپکینز» در این باره گفت: «بین آنچه رئیس‌جمهور می‌گوید و آنچه دولت او می‌گوید، ناسازگاری مشهودی وجود دارد و این موضوع موردتوجه متحدان و دشمنان آمریکا در جهان قرار گرفته است.»
به نوشته نیویورک‌تایمز، بخشی از دلایل مواضع تند ضدایرانی و ضدروسی وزیر خارجه و همچنین «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل به «جاه‌طلبی‌های سیاسی» آنها در آینده ارتباط دارد. از نظر نیویورک‌تایمز، «برای افراد و مشاورانی از قبیل پمپئو یا نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل، یک دلیل هم درباره گسست آنها از مواضع ترامپ وجود دارد و آن این است: پیش بردن اهداف و بلندپروازی‌های بلندمدت سیاسی خودشان و مخالفت و ضدیت نکردن با پایگاه آرای سنتی جمهوری‌خواهان. دوستی با ایران یا روسیه، چیزی نیست که جریان اصلی جمهوری‌خواهان با آن مثبت رفتار کنند، در نتیجه شاید جای تعجب نباشد که پمپئو قانون‌گذار سابق ایالت آرکانزاس و عضو تی‌پارتی(جناح محافظه‌کار حزب جمهوری‌خواه) موضع سرسختانه خود علیه این کشور را رها نمی‌کند.
ارسال نظر