بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه خبر داد
مذاکره با طالبان در تهران
سه دلیل تاخیر در اجرای سازوکار ویژه مالی
عكس: ایرنا
سخنگوی وزارت‌خارجه تایید کرد که هیاتی از طالبان به تهران سفر کرده و مذاکرات مفصل و مبسوطی را با عراقچی معاون سیاسی وزارت‌خارجه در محل این وزارتخانه انجام داده است. بهرام قاسمی همچنین گفت که در ماجرای ایجاد سازوکار ویژه مالی و حفظ برجام، در عمل کشورهای اروپایی نشان دادند که در مقابل فشار آمریکا توانایی کافی ندارند. سخنگوی وزارت امورخارجه ایران دیروز در نشست هفتگی با خبرنگاران گفت که تهران روز یکشنبه میزبان هیاتی از طالبان افغانستان بوده است. بهرام قاسمی در پاسخ به سوالی ضمن تایید رسمی خبر سفر هیاتی از طالبان به تهران عنوان کرد: «من این خبر را تایید می‌کنم، بعد از سفر آقای شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به افغانستان و دیدارهایی که در این کشور داشتند و اخبار آن در رسانه‌ها منتشر شد، روز یکشنبه هیاتی از طالبان در تهران بود و مذاکرات مفصلی را با معاون سیاسی وزارت امورخارجه در محل وزارت‌خارجه جمهوری اسلامی ایران انجام دادند.»
قاسمی افزود: «هیات ایرانی به ریاست سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امورخارجه با هیات اعزامی طالبان گفت‌وگو کرد و مذاکرات مبسوطی در این خصوص صورت گرفت.» سخنگوی وزارت‌خارجه افزود: «با توجه به اینکه بیش از ۵۰ درصد از اراضی و سرزمین افغانستان در اختیار طالبان است و با توجه به ناامنی، بی‌ثباتی و مشکلاتی که در درون افغانستان وجود دارد، با تمایل و اعلام و مطرح کردن این موضوع با دولت اشرف غنی این مذاکرات انجام شد و این مذاکرات با اطلاع دولت افغانستان بود.»
او بیان کرد: «هدف اصلی این مذاکرات یافتن راهکار یا زمینه‌‌هایی تسهیل‌کننده برای کمک و مساعدت به گفت‌وگوهای بین گروه‌های افغان و دولت این کشور، برای پیشبرد روند صلح در افغانستان است.» قاسمی تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران با توجه به مرزهای طولانی با افغانستان و پیشینه تاریخی و فرهنگی و به‌عنوان یک نقش‌آفرین مهم در منطقه که صلح، ثبات و امنیت را برای منطقه جست‌وجو می‌کند، این علاقه‌مندی را داشت که بعد از مذاکراتی که با دولت افغانستان انجام داد، با ورود به این داستان و انجام این مذاکرات بتواند به سهم خود نقش اساسی و مهم‌تری را در ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان ایفا کند.»
این دیپلمات ارشد ایران گفت: «این گامی است که اهدافش مشخص است، الزاما به معنی یکسان بودن مواضع و همسویی در مواضع با این گروه نیست. ما مواضع خودمان را داریم، مواضع ما روشن و شفاف است و این گروه هم مواضع خود را دارد و نهایتا در عرصه سیاست و با توجه به شرایط خطیر منطقه، لازم بود این گفت‌وگوها آغاز شود و بررسی کنیم و ببینیم آیا می‌توان در این زمینه کمک کار مذاکرات و گفت‌وگوهای بین افغانی و دولت افغانستان بود یا خیر.»
قاسمی با بیان اینکه این مذاکرات در محل وزارت‌خارجه انجام شد، ابراز کرد: «مذاکرات طولانی و مهمی بود. امیدوارم بتواند ثمراتی را برای ملت دوست و برادر افغانستان و تثبیت امنیت و ثبات در این کشور در دوران جدید داشته باشد.» قاسمی همچنین در پاسخ به سوال دیگری گفت که گفت‌وگو با طالبان با اطلاع دولت افغانستان بوده است و ما تنها کشوری نیستیم که با طالبان صحبت کرده‌ایم و بسیاری از کشورها با طالبان مراوداتی داشته‌اند.
سفر شمخانی به کابل
پیش‌تر و در روز چهارشنبه ۵ دی ماه دریابان علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی برای دیدار رسمی یک روزه وارد کابل پایتخت افغانستان شد. شمخانی با تبیین اهداف سفرش به افغانستان گفت: «با شکست داعش در عراق و شامات، اکنون افغانستان مقصد داعشی‌هایی است که ابزار راهبرد ناامن‌سازی منطقه به‌دست آمریکا هستند.» شمخانی افزود: «این گروه تروریستی طبق این راهبرد، ناامن‌سازی مرزهای شمال و جنوب غرب افغانستان را برای ناامن کردن مناطق مرزی ایران، روسیه و چین برعهده گرفته‌اند.» او با بیان اینکه ایران تجارب فراوانی در مبارزه با تروریسم دارد، بیان کرد: «ایران از اهداف و نیات غربی‌ها به خوبی مطلع است و رفاه و امنیت ملت افغانستان را رفاه و امنیت خود می‌داند و بر این اساس آماده همکاری با این کشور در حوزه‌های مختلف تجاری، امنیتی و نظامی است.» شمخانی تصریح کرده است که مذاکره با طالبان ادامه خواهد یافت. پیش‌تر سفیر ایران در کابل نیز فقط بحث تماس ایران با طالبان را مطرح کرده بود، اما تاکید کرده بود که این بحث فقط «تماس» است و «ارتباط» نیست.
چرایی مذاکره ایران با طالبان
خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه و احتمالا از افغانستان فعل‌وانفعالات سیاسی و نظامی در منطقه را شتاب بخشیده است. منابع رسمی در واشنگتن گفته‌اند که رئیس‌جمهوری آمریکا خواستار خروج نیمی از سربازان آمریکایی از افغانستان شده است. دولت پاکستان از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ابراز خشنودی کرده و وزیر امورخارجه پاکستان هفته گذشته دور سفر رسمی را به کابل، تهران، مسکو و پکن به منظور بررسی اوضاع جدید افغانستان پس از خروج احتمالی هفت هزار سرباز آمریکایی از این کشور آغاز کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند که جمهوری اسلامی ایران اکنون نگران است که پس از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و افغانستان دامنه رویارویی نظامی‌اش با داعش از سوریه تا افغانستان امتداد یابد.
از طرفی دولت افغانستان کنترل مناسبی را در برخی از نقاط این کشور ندارد و به لحاظ ثبات سیاسی دچار چالش است. به موازات آن گروه طالبان هم نفوذ و قدرت قابل‌ملاحظه‌ای در صحنه این کشور دارد و این امری غیرقابل انکار است. همین وضعیت باعث شده است که حتی خود دولت کابل هم به‌دنبال مذاکرات با این گروه باشد. به همین دلیل، ایران به‌عنوان کشور همسایه که مرز مشترک زمینی با افغانستان دارد، همواره اعلام کرده است در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصادی و امنیتی آمادگی دارد به دولت افغانستان کمک کند تا این کشور به ثبات بیشتری دست پیدا کند، تا اینکه افغانستان به‌عنوان همسایه ایران کشوری امن و به دور از هر تنشی باشد.
برخی دیگر معتقدند که مذاکرات صورت گرفته با ملا هیبت‌الله یا شورای کویته بوده و در ارتباط با نگرانی‌هایی است که ایران از نفوذ احتمالی داعش در افغانستان دارد. هم ایران و هم روسیه نگرانند که اگر داعش در افغانستان نفوذ کند، امکان دارد که امنیت روسیه را از طریق آسیای مرکزی و امنیت ایران را از طریق غرب افغانستان تحت‌تاثیر قرار دهد. پیش‌تر نیز مذاکرات طالبان با آمریکا با مشارکت دولت افغانستان و عربستان در امارات برگزار شده بود. طرف‌های مذاکره‌کننده به توافق رسیدند تا دور بعدی این مذاکرات نیز به میزبانی عربستان در ریاض برگزار شود. گروه طالبان هرگونه مذاکره درباره ایجاد حکومت موقت در افغانستان را تکذیب و بار دیگر به لزوم خروج نیروهای خارجی از این کشور تاکید کرده است.
سفر عراقچی به افغانستان
بهرام قاسمی در ادامه نشست خبری درباره سفر عراقچی به افغانستان که ظریف پیش از این اعلام کرده بود، گفت: برنامه این سفر در آینده نزدیک خواهد بود، ظرف یکی دو هفته آینده براساس تفاهم قبلی و بعد از سفر آقای شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی که هفته گذشته به افغانستان داشتند، این سفر برای[طرح] مباحث جدی دو کشور از جمله حوزه همکاریهای اقتصادی انجام می‌شود. سخنگوی وزارت‌خارجه ادامه داد: تاریخ این سفر تنظیم شده و در زمان سفر اعلام خواهد شد. یکی از موضوعاتی که در این سفر دنبال خواهد شد بحث سند راهبردی بین دو کشور است. در برخی از کمیته‌های پنج‌گانه یکی دو موضوع جزئی باقیمانده بود که باید مجددا دو کشور درباره آن مطالعه و نظر مقامات عالی دریافت می‌شدکه در چارچوب مذاکرات خواهد بود. قاسمی بیان کرد: امیدواریم با توجه به اینکه مقدمات نگارش متن این سند آغاز شده، بتوانیم در این سفر گام بلندی برای آماده‌سازی این سند همکاریهای همه‌جانبه درازمدت برداریم که باید توسط روسای جمهور ایران و افغانستان در زمان خود امضا شود.
سه دلیل تاخیر در اجرای سازوکار مالی
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در ادامه نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره SPV (سازوکار ویژه مالی اروپا) و اینکه آیا مذاکرات با اروپا در این زمینه پایان یافته است یا خیر، گفت: مدتی است مذاکرات ایران با اروپا و ۱+۴ در جریان است. بنا به خواست این کشورها و جامعه جهانی بعد از خروج آمریکا از برجام و علاقه‌مندی برای حفظ برجام و تعهد طرف مذاکره با ایران منهای آمریکا برای تامین منافع حاصل از برجام برای جمهوری اسلامی ایران قرار شد مذاکرات با اروپا و ۱+۴ برای یافتن سازوکار مالی برای تبادل همکاری‌ها در دورانی که آمریکا تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه خود را مجددا بازگرداند، انجام شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه در طول زمان یکسری واقعیات خود را نشان داد، اظهار کرد: پیچیدگی ایجاد چنین سازوکار جدیدی با توجه به شرایط تحریم بین ایران و این کشورها و همچنین فشار بی‌اندازه و قلدرمآبانه آمریکا بر کشورهای اروپایی، باعث شد تا حد زیادی این موضوع زمانبر شود و بیش از حد مذاکرات و تلاش برای نهایی شدن این سازوکار به طول بینجامد. او افزود: علاوه بر اراده سیاسی اتحادیه اروپا که به هر حال مشهود بود و در سخن مکرر در این باره صحبت کردند و خواهند کرد؛ ولی در عمل اتحادیه اروپا نشان داد که در مقابل فشار آمریکا از توانایی لازم برخوردار نیستند و به‌رغم تاریخ‌هایی که مشخص کرده بودند و وعده‌هایی که وجود داشت، نتوانستند این سازوکار را به مرحله نهایی خود که مورد قبول ایران باشد، برسانند.
سخنگوی وزارت‌خارجه با اشاره به سه فاکتور شامل پیچیدگی این مکانیسم، فشار بی حد و اندازه آمریکا و ناتوانی اتحادیه اروپا در قبال آمریکا و سیطره دلار و اقتصاد آمریکا بر موسسات مالی و شرکت‌های اروپایی، افزود: ما هنوز این موضوع را دنبال کرده و در دستورکار داریم و امیدواریم اروپا در این برهه حساس و در این آزمون جدی بتواند از هویت، ارزش‌ها و استقلال خود در قبال آمریکا و دلار دفاع کند و در یک دفاع منطقی، در اتمام این سازوکار بتواند موفق باشد و گامی به جلو بردارد. این دیپلمات ارشد ایران عنوان کرد: اگر اروپا نتواند این سازوکار را به سرانجام برساند باید منتظر فشارهای بیشتر اقتصاد آمریکا بر اروپا و عواقب جانبی آن در آینده باشد که فکر می‌کنم برای اروپا به لحاظ حیثیتی و هویتی، حتما موضوع ناخوشایندی خواهد بود.
استقبال از بازگشایی سفارت کشورها در سوریه
بهرام قاسمی درخصوص مواضع ایران در قبال آخرین تحولات سوریه هم گفت: وضعیت سوریه امروز برای جامعه جهانی روشن است و با توجه به حضور سازنده و کمک‌های مستشاری در دوران بازسازی، ایران می‌تواند در کنار دولت و مردم این کشور نقش‌آفرین باشد. من به آینده روابط ایران و سوریه خوش‌بین هستم. ما از بازگشایی سفارتخانه‌های کشورها در دمشق استقبال می‌کنیم. او تاکید کرد: سوریه باید بتواند به‌عنوان یک کشور مستقل روابط خارجی خود را داشته و با همه کشورهای جهان طبق علاقه‌مندی مردم و دولت این کشور ارتباط داشته باشد. همه باید به حاکمیت‌های کشورهای منطقه احترام بگذارند. کشورهایی که به سوریه باز می‌گردند، به‌عنوان یک وضعیت مثبت مورد استقبال ماست.
سفر عمران‌خان به تهران
سخنگوی وزارت‌خارجه همچنین گفت که سفر نخست‌وزیر پاکستان در دستور کار روابط است اما تاریخ و زمانی برای آن مشخص نشده است.
ارسال نظر