خبر واعظی از مقدمات غنی‌سازی ۲۰ درصدی
در تازه ترین تحول، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور دیروز چهارشنبه ۱۰ دی ماه در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، غنی‌سازی ۲۰ درصدی آغاز شده است، اظهار کرد: پس از تصویب این قانونی، بلافاصله رئیس‌جمهور دستور داد کمیته‌ای از معاونت حقوقی، وزار‌ت‌خارجه، سازمان برنامه و بودجه و سازمان انرژی اتمی تشکیل شود. این یک کمیته خاص بود که بلافاصله تشکیل شد و حتی یکی از جلساتی که قرار بود در آن به سرعت جمع بندی انجام شود تا به دولت برسد، سه‌شنبه صبح شروع شد و تا شب جمع‌بندی نهایی انجام شد. چهارشنبه گذشته هم در دولت بحث شد و جمع‌بندی این کمیته هم ابتدای هفته جاری ابلاغ شد. واعظی گفت: طبیعی است که سازمان انرژی اتمی براساس دستورالعملی که ابلاغ شده است، باید مقدماتش را فراهم کند و ان‌شاءالله دستگاه‌های مختلف، همه بندها را براساس دستورالعمل اجرا می‌کنند، از جمله بند مربوط به غنی‌سازی ۲۰ درصد. هرزمانی که مقدمات این کار فراهم شد، آقای صالحی جزئیات آن را اعلام خواهد کرد. وی افزود: بعد از فراهم شدن مقدمات کار، در طول یک‌سال باید ۱۲۰ کیلوگرم غنی‌سازی ۲۰ درصد انجام شود. مطمئن هستیم ظرف یک‌سال این کار انجام خواهد شد.
جزئیات طرح اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه ۹ آذر ماه ۱۳۹۹، دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند. در مقدمه این طرح با اشاره به اجرای کامل تعهدات از سوی ایران و تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کارشکنی‌های آمریکا در خروج از برجام و تعلل اروپا برای اجرای تعهداتش، مجلس شورای اسلامی در چارچوب «گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای» و «نامه رئیس‌جمهور ایران به کشورهای اروپایی، در پاسخ به روند اقدامات خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و همراهی کشورهای اروپایی با آن، از جمله تشدید ظالمانه و بی‌وقفه تحریم‌ها علیه ملت ایران، اقدام تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، اقدام خرابکارانه در تاسیسات نطنز و نهایتا تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگشت قطعنامه‌ها طرح ۹ ماده‌ای را با عنوان «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» به تصویب رساند.
در ماده یک این طرح تاکید شده سازمان انرژی اتمی ایران موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند و نیز نیازمندی‌های صلح‌آمیز صنایع کشور به اورانیوم با غنای بالای ۲۰ درصد را به‌طور کامل و بدون تاخیر تامین کند. ماده ۲ این طرح نیز مقرر می‌کند: در جهت تحقق ظرفیت ۱۹۰هزار سو غنی‌سازی، سازمان انرژی اتمی ایران، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی‌سازی و تولید اورانیوم غنی‌سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح‌آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی شده در کشور و مصرف معین حجم مذکور اورانیوم غنی‌سازی شده، اقدام کند.
در ماده ۳ نیز آمده: برای تحقق هدف مندرج در ماده ۲، سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت ۳ ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی‌سازی و ذخیره‌سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل هزار عدد ماشین IR-m۲ در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند. ماده ۶ نیز تاکید کرده که دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است براساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی براساس برجام را متوقف کند.
ماده ۷ نیز تصریح کرده دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است پس از ۳ ماه از تصویب این قانون، گزارش دقیق اقدامات انجام شده از جانب طرف‌های برجامی در زمینه بازگشت به اجرای تعهداتشان وفق برجام و رفع کلیه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. در ماده ۹ نیز آمده: مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجرا به طبقات ۴ تا ۷ طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محکوم می‌شوند. یک فوریت این طرح ۱۲ آبان ماه ۹۹ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
واکنش دولت به طرح مجلس
این طرح مجلس با واکنش بخش‌های مختلف دولت مواجه شد. سخنگوی دولت روز سه‌شنبه ۱۱ آذر در نشست خبری خود نسبت به تصویب کلیات طرح «اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها» در مجلس واکنش نشان داد. علی ربیعی تصمیم‌گیری درباره برجام و برنامه هسته‌ای را براساس اصل ۱۷۶ قانون‌اساسی بر عهده شورای‌عالی امنیت ملی دانست و تاکید کرد که «هیچ نهاد و قوه‌ای به تنهایی نمی‌تواند خارج از این چارچوب اقدام کند.» صبح روز پنج‌شنبه ۱۳ آذر حسن روحانی در مراسم افتتاح طرح‌های وزارت نیرو، خطاب به سایر قوا از جمله مجلس، قوه‌قضائیه و نیروهای مسلح خواستار همکاری برای ایجاد ثبات در کشور شد و گفت: هیچ عجله نکنیم و هول نشویم که کاری انجام دهیم. اشکالی ندارد اگر دولت موفقیتی به‌دست آورد آن موفقیت را تقدیم شما می‌کند. غصه نخورید که دولت مسائل را حل کرده و تمام می‌کند. رئیس‌جمهوری همچنین با بیان اینکه مسائل با حوصله و خردورزی حل خواهد شد تاکید کرد: بگذاریم کسانی که تجربه بیست و چند ساله دارند و در دیپلماسی موفق بوده و آمریکا را در این سه سال بارها و بارها شکست داده‌اند، کار را با تانی و دقت به پیش ببرند. شما هم کمک کنید. روحانی همچنین گفت: سایر قوا نیت خیر دارند، اما باید کارها را پخته‌تر پیش ببریم. پیش‌تر نیز رئیس‌جمهوری این مصوبه را برای فعالیت‌های دیپلماتیک ایران «مضر» دانسته بود. پس از این سخنان، پنج‌شنبه شب محمد‌باقر قالیباف رئیس مجلس دریک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی به سخنان صبح رئیس‌جمهوری واکنش نشان داد و گفت: خواهش من از رئیس‌جمهوری اسلامی ایران این است در مسائل ملی و منافع ملی کشور همه یک زبان و همدل باشند و هیچ‌کس در این مساله هول نشده، بلکه ما هفت سال است منتظریم چه کاری انجام می‌شود.
در ادامه وزیرخارجه ایران نیز گفت اگر مصوبه هسته‌ای مجلس «همه مراحل قانونی» را طی کند دولت موظف به اجرای آن است، اما پایبندی آمریکا و اروپا به تعهداتشان در توافق هسته‌ای می‌تواند مانع از اجرایی شدن آن شود. سخنگوی وزارت امورخارجه هم با بیان اینکه نظرات وزارت امورخارجه و دولت در طرح اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها منعکس نشده گفت: دولت به صراحت تاکید کرده که مخالف این طرح است و معلوم نیست حقوق ملت با این طرح محقق شود. برخی از تحلیلگران و کارشناسان نیز نتیجه طرح اقدام راهبردی مجلس را خروج از برجام ارزیابی کردند.
