سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا:
منتظر پیشنهاد برجامی ایران هستیم
در همین ارتباط، پایگاه اینترنتی وزارت امورخارجه آمریکا کنفرانس خبری سه‌شنبه شب ند پرایس سخنگوی وزارت امورخارجه این کشور را منتشر کرده و نوشت که او در پاسخ به این سوال که نظرش درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر این که ایران غنی‌سازی اورانیوم با مجموعه سوم سانتریفیوژهای پیشرفته را در نطنز آغاز کرده است، چیست گفت: ما در این باره گفته‌ایم که صبر ما نامحدود نیست و صبرمان به‌خاطر ماهیت این چالش نمی‌تواند نامحدود باشد. به‌خاطر ماهیت این چالش است که هر روزی که می‌گذرد و به آن پرداخته نمی‌شود، نگرانی‌مان افزایش می‌یابد.
او ادامه داد: به همین دلیل است که از روزهای اول این دولت، اقدام به رایزنی با شرکا و متحدانمان و اعضای کنگره کرده‌ایم تا دیدگاه‌ها را به اشتراک بگذاریم، رویکردها را همگام‌سازی کنیم و در نهایت طبق آن رویکرد عمل کنیم. ما این کار را چند هفته پیش وقتی به وضوح گفتیم آمریکا اگر اتحادیه اروپا پیشنهاد میزبانی نشستی را بدهد، همان‌طور که پیش‌تر در چارچوب گروه ۱+۵ انجام داده بود، آماده مذاکره مستقیم با ایران هستیم، در سطح تاکتیکی انجام دادیم. پرایس بیان کرد: ما هنوز بر این عقیده‌ایم که برنامه هسته‌ای ایران چالشی است که بهترین راه پرداختن به آن دیپلماسی است. از طرف ما یک دیپلماسی با بصیرت و اصولی، همگام با شرکا و متحدانمان به سمت هدف نهایی‌مان خواهد بود. این هدف نهایی محدودیت‌های دائمی و قابل راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران برای اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.
واکنش پرایس به گزارش آژانس در پی این مطرح می‌شود که طبق گزارش سه‌شنبه عرب‌نیوز، در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به رصد رویترز رسیده است، آمده، ایران غنی‌سازی اورانیوم با سومین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته IR-۲M در نیروگاه زیرزمینی نطنز را آغاز کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی که به دست رویترز رسیده، آورده است: در ۷ مارس ۲۰۲۱، آژانس تایید می‌کند که ایران تزریق UF۶ طبیعی به سومین آبشار از سانتریفیوژهای IR-۲M را آغاز کرده است. در این گزارش همچنین آمده است: چهارمین آبشار سانتریفیوژهای IR-۲M نصب شده‌اند اما هنوز UF۶ طبیعی به آنها تزریق نشده است. پنجمین آبشار سانتریفیوژهای IR-۲M در حال نصب بوده و نصب ششمین آبشار از سانتریفیوژهای IR-۲M هنوز آغاز نشده است.
ابراز نگرانی دولت آمریکا درباره احتمال وجود اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران درحالی مطرح می‌شود که طبق فتوای مقام معظم رهبری ایران، تولید، نگهداری و به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای حرام است و مقامات ایران بر این اساس تاکید کرده‌اند برنامه هسته‌ای ایران صرفا اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند.
پایگاه اینترنتی وزارت امورخارجه آمریکا در ادامه مطرح کرد: سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا علاوه بر این درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: ما درباره اقداماتی که ایران در دو سال گذشته در فاصله گرفتن از توافق هسته‌ای انجام داده است، صحبت کرده‌ایم. طبعا، این اقدامات نگران‌کننده هستند. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکراتی که با ایران انجام داد، این نگرانی‌ها را بیان کرده است. شورای حکام آژانس هم اخیرا به آن پرداخته است. ما به مدیرکل آژانس اعتماد کامل داریم و در عین حال در دیپلماسی را هم باز نگه داشته‌ایم. دوباره می‌گویم ما درباره شکل این مباحثات یا مذاکرات با تبادل اطلاعاتی که ممکن است رخ دهد، سرسخت نیستیم، چیزی که ما نسبت به آن سرسختیم، آن هدف نهایی است و آن محدودیت‌های دائمی قابل راستی‌آزمایی برای اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ‌گاه به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.
او درباره دیپلماسی با ایران گفت: ما پیشنهاد کردیم که در مذاکراتی با حسن نیت و در چارچوب گروه ۱+۵ شرکت کنیم. ما اظهارنظراتی علنی را از سوی ایران در این باره شنیده‌ایم. منتظر پیشنهادی سازنده از طرف تهران هستیم. اظهارات پرایس درباره اقداماتی که ایران برای فاصله گرفتن از توافق هسته‌ای انجام داده است در حالی مطرح می‌شود که به گفته مقامات کشورمان، ایران فقط طبق اقدامات چاره‌جویانه مقرر در متن توافق هسته‌ای، برخی تعهدات داوطلبانه‌اش را در واکنش به بدعهدی طرف‌های توافق در عمل به تعهداتشان کاهش داده است.
پیش از این سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت‌خارجه ایران روز یکشنبه درباره تصمیم ایران برای عدم مشارکت در مذاکراتی در چارچوب گروه ۱+۵، به میزبانی اتحادیه اروپا اعلام کرد: با توجه به مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی ایران زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی پیشنهادی توسط هماهنگ‌کننده اروپایی برجام مناسب نمی‌داند. خطیب‌زاده در یک موضع‌گیری مطبوعاتی با اعلام مطلب فوق تاکید کرد: هنوز هیچ تغییری در مواضع و رفتار ایالات‌متحده صورت نگرفته و دولت بایدن نه‌تنها سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری ترامپ را کنار نگذاشته، بلکه حتی تعهد خود به اجرای کلیات وظایفش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام نکرده است. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران نیز هفته گذشته در مورد برجام و مذاکرات هسته‌ای در صفحه توییتر خود اعلام کرد: به‌زودی طرح اقدام سازنده و دقیق خودمان را ارائه خواهم کرد؛ البته از طریق کانال‌های دیپلماتیک. تعهد-اقدام- جلسه.
ایران و آمریکا گام‌های همزمان بردارند
همزمان با این تحولات و در شرایطی که طرح بازگشت ایران و آمریکا به برجام هنوز عملی نشده است، وزیر امورخارجه روسیه گفت ایران و آمریکا می‌توانند برای بازگشت به برجام گام‌های همزمان بردارند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری تاس، سرگئی لاوروف روز سه شنبه در کنفرانس خبری مشترک با همتای اماراتی خود با اشاره به وضعیت کنونی پیرامون توافق هسته‌ای اظهار کرد: از نظر ما برای حل‌وفصل این چالش، توسعه مراحل همگام، همزمان و مرحله به مرحله که باید توسط ایرانیان و ایالات‌متحده انجام شود، کاملا امکانپذیر است چراکه اگر به بحث درباره اینکه چه کسی باید قدم اول را برای بازگشت به تعهدات خود (در برجام) بردارد، ادامه دهیم، مذاکرات ممکن است برای همیشه ادامه داشته باشد. لاوروف افزود: ما از تصمیم دولت جو بایدن برای بازگشت به برجام استقبال می‌کنیم. این تصمیم هنوز عملی نشده است، زیرا تا آنجا که من متوجه شدم هنوز روند بررسی چگونگی انجام این کار در جریان است. رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه که یک سفر منطقه‌ای را آغاز کرده، قرار است پس از امارات‌متحده‌عربی به عربستان و قطر هم سفر کند. همچنین میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در صفحه توییترش نوشت: آمریکا سیگنال‌هایی مبنی بر آمادگی برای مذاکره در راستای احیای برجام می‌فرستد. این مورد استقبال است. زمان آن رسیده است که به سیاست بیهوده فشار حداکثری علیه ایران پایان داده شده و از فعال بودن عادی توافق هسته‌ای که مهم‌ترین بخش مقررات عدم اشاعه تسلیحاتی است، اطمینان حاصل شود.
آمریکا بی‌قید و شرط به برجام بازگردد
از سوی دیگر، سخنگوی دولت و دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری روز سه‌شنبه، گفت: به دولت جدیدآمریکا توصیه می‌کنیم بی‌قید و شرط به برجام بازگردد و راه را بیشتر از این برای دیپلماسی دشوار نکند. به گزارش «ایرنا» علی ربیعی در نشست خبری گفت: در روزهای گذشته، روابط خارجی ایران، یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ سیاسی ما را پشت‌سر گذاشت و موضوع برجام در کانون تماس‌های مفید و سازنده بین‌المللی رئیس‌جمهور و برخی همتایانش درباره برجام بود.
او گفت: بدون شک برجام بزرگ‌ترین اتفاق سیاسی در دهه‌های اخیر و یک دستاورد ملی بوده که هرچند به دلیل آنکه دیوانه‌ای سنگی به چاه انداخت؛ از برجام خارج شد و انتفاع مردم ما از لغو تحریم‌ها را به تعویق انداخت اما اطمینان داریم که به‌زودی این اختلال به پایان خواهد رسید و دولت آمریکا به راه درستی که آن را ترک کرده بازخواهد گشت. سخنگوی دولت اضافه کرد: برجام، نقطه عطفی در تاریخ صلح جویی و تدبیر ایران است؛ جایی که با سرافرازی، عزت و حفظ تمامیت ارضی ایران و ضمن نگه داشتن دستاوردهای صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای برای پایان دادن به تحریم‌های چندجانبه و مستظهر به قطعنامه‌های شورای امنیت اقدام کرد.
وی اضافه کرد: امروز کشورهای زیادی با حسن‌نیت درحال تلاش برای احیای برجام هستند. اطمینان داریم که در آینده‌ای نزدیک این هدف محقق خواهد شد چون تنها راهی است که تامین‌کننده صلح در جهان و تضمین‌کننده منافع همه کشورهاست. ربیعی با بیان اینکه برجام، یک مصوبه قانونی بین‌المللی است و آمریکا چاره‌ای جز تن دادن به قانون ندارد، گفت: مجددا به کاخ سفید توصیه می‌کنیم همان‌طور که رئیس‌جمهور بی‌تدبیر قبلی آمریکا یک‌باره از برجام خارج شد، بی‌قید و شرط به برجام بازگردند و راه را برای دیپلماسی سخت و پیچیده نکنند. سخنگوی دولت اضافه کرد: برجام یک دستاورد ملی بوده هرچند دیوانه‌ای سنگی به چاه انداخت و از برجام خارج شد اما امیدواریم زودتر این شرایط به پایان برسد. وی ادامه داد: در چهار سال گذشته ما راه دیپلماسی را باز نگه داشتیم نه آنها و امروز کسی که باید اولین قدم را در راه دیپلماسی بردارد آنها هستند نه ما.
آماده تبادل زندانیان با آمریکا هستیم
سخنگوی دولت در بخش دیگری از نشست خبری خود گفت: همان‌طور که قبلا وزیر امورخارجه اعلام کرده ما آماده تبادل زندانیان هستیم و اگر تاکنون این اتفاق نیفتاده به‌خاطر عدم آمادگی دولت آمریکا بوده است. منتظریم ببینیم که چقدر دولت جدید آمریکا در تجدیدنظر در سیاست‌های دولت قبل جدی است. ربیعی در پاسخ به خبرنگاران درباره واکنش به اظهارات وزیرخارجه آمریکا مبنی بر اینکه شرط معافیت‌های تحریمی بازگشت ایران به تعهدات برجامی است، گفت: اگر این مواضع طرف آمریکایی درباره برجام برای مصرف داخلی آمریکاست نظری ندارم اما اگر مواضع سیاست خارجی دولت جدید آمریکا است، از نظر ما اشتباه و ناشی از مشورت‌های گمراه‌کننده است.
وی ادامه داد: آمریکا در موضعی نیست که برای انجام تعهدات بین‌المللی خود شرط بگذارد. برخلاف آمریکا که از بازگشت برجام طفره می‌رود ایران آماده است هر چه سریع‌تر با دیگر اعضای برجام به همه تعهدات خود عمل کند. ربیعی گفت: مطابق سیاست قطعی مقام معظم رهبری تنها راه، اقدام به لغو تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات کامل خودشان است. اگر آمریکا به راهی غیر از این می‌اندیشد وقت ارزشمندی را تلف می‌کند که می‌تواند منافع دو کشور را به جلو پیش ببرد. البته فکر می‌کنم در آینده‌ای نزدیک آمریکا توانایی تشخیص سیاست درست را به دست خواهد آورد.
سخنگوی دولت در پاسخ به خبرنگاری درباره اظهارات مقامات آمریکایی درباره قراردادی فراتر از برجام و موافقت یا عدم موافقت ایران با این موضوع و همچنین تبادل زندانیان بین دو کشور گفت: نظر ما درباره احیای برجام تغییری نکرده است ما معتقدیم آمریکا از برجام خارج شده و ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که باید برگردد. متقابلا ما هم به اقدامات جبرانی کاهش تعهدات مطابق نص برجام برخواهیم گشت و فکر می‌کنیم این اقدامات به سرعت برگشت‌پذیر هستند.
وی افزود: هر زمان آمریکا تصمیم بگیرد با لغو تحریم‌ها به وظایف قانونی خود مطابق اساسنامه و توافق انجام شده عمل کند، خواهد دید ما هم به سرعت به همه تعهدات خود عمل خواهیم کرد. این را هم بارها گفته‌ایم و از هر ابتکار دیپلماتیکی که بتواند این روند را تسهیل کند، استقبال می‌کنیم.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری درباره تبادل زندانیان با آمریکا هم گفت: نکته تازه‌ای در این زمینه وجود ندارد قبلا وزیر امورخارجه موضع ایران را عنوان کرد و حاضریم همه زندانیان را تبادل کنیم و اگر تاکنون این اتفاق نیفتاده به‌خاطر عدم آمادگی آمریکا بوده است. وی یادآورشد: دو طرف می‌توانند در این زمینه تصمیم بگیرند. ایرانیان متعددی در سراسر جهان داریم که به دستور آمریکا زندانی شده‌اند البته در این زمینه تصمیمات و اقداماتی درحال اتخاذ است اما معتقد هستیم همان‌طور که آقای ظریف گفته‌اند می‌توانیم یک باره درباره همه کسانی که زندانی شده‌اند گفت‌وگو کرده و مشکل را حل کنیم.
