به گزارش انتخاب در ادامه این مطلب آمده است: روز یکشنبه عراق میزبان نشستی با حضور مصطفی الکاظمی، عبدالفتاح السیسی و ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن بود. در این نشست، مسائل مربوط به حمل‌ونقل زمینی، برق، همکاری‌های کشاورزی و... مورد بررسی قرار گرفت. درحالی‌که مصر و اردن به عراق به‌عنوان یک فرصت نگاه می‌کنند، عراق اما این همکاری را چندان به نفع خود نمی‌داند. مصر و اردن روی حمایت مالی عربستان نیز حساب کرده‌اند که به‌نظر نمی‌رسد عملی شود. یکی از نمایندگان پارلمان عراق که ترجیح داد نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با العرب تصریح کرد: «مصر و اردن نمی‌توانند چیزی به عراق اضافه کنند و تنها باعث سنگین‌تر شدن بار اقتصادی آن می‌شوند.» رحیم الکعبی، تحلیلگر سیاسی عراقی معتقد است اوضاع اقتصادی و معیشتی عراق که روزبه‌روز بدتر می‌شود، نیازمند متحدانی است که قادر به فراهم آوردن راه‌حل‌های اقتصادی باشند، اما دولت عراق ظاهرا گزینه دیگری را انتخاب کرده است. اما حمید الکفایی، پژوهشگر عراقی در حوزه سیاست، بر این عقیده است که مصر و اردن، کشورهای مهمی برای عراق هستند و نزدیکی و همکاری با آنها برای عراق مفید است و باعث تقویت جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی آن می‌شود.

الکفایی در گفت‌وگو با العرب گفت: «دولت‌های عربی منطقه خلیج‌فارس به لحاظ اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی به عراق نزدیک‌تر از دیگر دولت‌های عربی هستند و بهبود روابط با آنها اهمیت زیادی دارد، اما نزدیکی به دولت‌های عربی دیگر هم ضرری برای روابط عراق یا دولت‌های منطقه خلیج‌فارس ندارد و به نفع آن است، به‌ویژه آنکه با توجه به گسترش نفوذ ایران، این نزدیکی می‌تواند باعث تقویت عراق شود. فراموش نکنیم در سایه شرایط موجود، تحکیم روابط با مصر، که از مهم‌ترین و با‌نفوذ‌ترین دولت‌های عربی در جهان است، می‌تواند برای عراق بسیار مهم باشد.» نشست بغداد فرصتی به اردن داد تا روابط طبیعی خود با عراق را که پس از حمله آمریکا به عراق و سرنگونی نظام سابق در این کشور از میان رفته بود، سر و سامان دهد. پیش از این، اردن و عراق توافق کرده بودند طرح‌های اقتصادی را با یکدیگر پیش ببرند که در راس آنها خط لوله‌های بصره-العقبه و منطقه اقتصادی مشترک و طرح انتقال برق بود. در زمینه تجارت، که وزنه آن به نفع اردن سنگین‌تر است، امان پیش‌بینی می‌کند صادرات نفت از عراق به اردن افزایش پیدا کند. این درحالی است که اردن برای سال‌های طولانی، قبل از ۲۰۰۳، اغلب مصارف نفتی خود را به صورت رایگان از عراق وارد می‌کرد. تحلیلگران احتمال می‌دهند که اساس فکر این سه دولت برای همکاری، مبتنی بر تمایل به سرمایه‌گذاری روی جمعیت زیاد مصر، استفاده از ثروت نفتی عراق و موقعیت جغرافیایی اردن به‌عنوان رابط بین عراق و مصر است.

به گفته محمدمحسن ابوالنور، رئیس انجمن عربی تحلیل سیاست‌ها در قاهره، این نشست اهداف علنی دارد که مهم‌ترین آنها همکاری اقتصادی بین سه دولت و استفاده از نقاط قوت هر یک از آنهاست. وی می‌افزاید: به‌نظر می‌رسد هدف غیرعلنی این نشست، مقابله با تلاش‌های منطقه‌ای برای نفوذ به عراق و طرح برنامه‌هایی برای مقابله با توسعه لابی‌های ترکیه و ایران در عراق است که با الکاظمی همسو نیستند. برخی محافل سیاسی اصطلاح «شام جدید» را برای بیان شکل همکاری بین سه دولت عراق، اردن و مصر مطرح می‌کنند، تا اشاره‌ای داشته باشند به تغییر در جغرافیای سیاسی که شام را به سوریه ارتباط داده است.

الکاظمی برای اولین‌بار، تعبیر«شام جدید» را در جریان سفری که در ماه اوت گذشته به ایالات‌متحده داشت، مطرح و خاطرنشان کرد که قصد دارد وارد یک طرح اقتصادی با قاهره و امان شود تا تشکل منطقه‌ای ایجاد شود که بتواند با چالش‌ها مقابله کند. همین اصطلاح از زبان مسوولان هر سه دولت در زمان‌های مختلف تکرار شده، به این معنا که طرح شام جدید از مدت‌ها پیش درحال برنامه‌ریزی بوده و منتظر فضای مناسبی برای آغاز است که احتمالا این فضا در بغداد مهیا می‌شود.

اخبار مرتبط