ظرفیت‌های ارتقای روابط تهران – دوشنبه
گردشگری با باز کردن جایگاه خود در بین برترین فعالیت‌های درآمدزا و اشتغال‌زا، نقش ویژه‌ای در ایجاد صلح و گسترش دوستی بین ملت‌ها یافته است و این مهم در آینده بیش از پیش خود را در روابط بین کشورها نشان خواهد داد. پس، بی‌پایه نخواهد بود اگر ادعا شود صلح از طریق گردشگری برای آیندگان قابل دسترس و امکان‌پذیر خواهد شد. بنابراین، در دیپلماسی عمومی تصویری که از هر کشور در ذهن مردم دیگر نقاط جهان ایجاد می‌شود بسیار مهم است. در این تعریف، فعالان صنعت گردشگری به‌نوعی در حوزه دیپلماسی عمومی کشورهای خود فعالیت می‌کنند.
دیپلماسی گردشگری به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های فرهنگ و دیپلماسی عمومی می‌تواند نقشی مهم در ارتقای روابط و جایگاه ایران در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به ویژه در روابط ایران با تاجیکستان ایفا کند. این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت است که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسی‌زبان در آسیای مرکزی، وضعیت متمایزی با سایر کشورهای این منطقه دارد.
در حال حاضر با وجود چند سال پرتنش در روابط تاجیکستان با ایران و بروز برخی سوءتفاهم‌ها میان مقام‌های دوشنبه با تهران، به نظر می‌رسد روابط دو کشور در چند سال اخیر در حال تغییر و تحولات مثبتی است. از جمله نشانه‌های این تحول می‌توان در پیام تبریک امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان به حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت و مردم ایران به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی، سفر سراج‌الدین مهرالدین وزیر خارجه تاجیکستان به تهران در خرداد سال ۱۳۹۸ و متعاقبا سفر آقای روحانی به تاجیکستان برای حضور در اجلاس سیکا و گفت‌وگوی روسای جمهور دو کشور برای ارتقای روابط از جمله همکاری و استفاده تاجیکستان از بندر چابهار و از همه مهم‌تر سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور جدید ایران به تاجیکستان برای شرکت در اجلاس سران شانگهای جست‌وجو کرد. موارد فوق حاکی از تمایل دو کشور برای بهبود روابط بوده و نشان می‌دهد تنش‌زدایی و ارتباط گسترده با تاجیکستان از اهداف عمده ایران در رابطه با تاجیکستان است.
علاوه بر موارد فوق، بدیهی است که تهران در راستای مناسبات هرچه بیشتر و گسترده‌تر با دوشنبه همه مساعی خود را به کار خواهد گرفت. زمینه‌های لازم برای این مناسبات نیز آماده است. با نگاهی اجمالی به تاریخ و فرهنگ تاجیکستان می‌توان برخی از مصادیق نزدیکی و همپوشانی‌های فرهنگی را بین دو طرف مشاهده کرد. ازاین‌رو، حوزه فرهنگی شامل دیپلماسی ورزشی، سلامت، علمی، و به طور خاص گردشگری و میراث فرهنگی، یکی از مهم‌ترین بسترهایی است که ایران می‌تواند با ارتقای سطح و حجم همکاری با این کشور همزبان، زمینه همگرایی بیشتر در عرصه سیاست خارجی را فراهم کند.
براین اساس با توجه به ظرفیت‌های دو کشور در حوزه گردشگری به ویژه زبان و فرهنگ مشترک میان دو کشور، استفاده از پتانسیل موجود در این حوزه می‌تواند مکملی بر سیاست همسایگی میان دو کشور باشد. در این میان به‌کارگیری سیاست‌های مناسب برای معرفی جاذبه‌های گردشگری میان دو کشور، تبلیغات و بازاریابی و بهره‌گیری از رسانه‌های دیداری ـ شنیداری و مکتوب برای معرفی پتانسیل‌های گردشگری میان دو کشور، اعمال سیاست‌های تشویقی برای فعالان این حوزه، حذف موانع دست وپاگیر اداری در حوزه صدور روادید؛ ارتقای سطح کیفی و قابل قبول امکانات و تاسیسات گردشگری (هتل‌ها، هتل‌آپارتمان‌ها و...)، تصویب مشوق‌ها و تسهیلات برای جذب گردشگران تاجیک توسط دفاتر داخلی، ایجاد و گسترش همکاری‌های دوجانبه در زمینه گردشگری در قالب قراردادها، مقاوله‌نامه‌ها، تفاهم‌نامه‌ها و پروتکل‌ها میان دو کشور از جمله راهکارهایی است که می‌تواند دیپلماسی گردشگری میان دو کشور را تقویت کند.
