ایران و ترکیه؛ آماده دوئل در شام
به نظر میرسد ترکیه و ایران که به دلیل مواجهه منافع منطقهای خود از هم دور شدهاند، به سمت رویارویی در سوریه پیش میروند. اخیرا تهران صراحتا با طرح آنکارا برای یک عملیات نظامی جدید علیه مناطق تحت کنترل نیروهای کرد مخالفت کرده و نسبت به خطراتی که موقعیتش را در منطقه تهدید میکند، با تردید نگاه میکند.ترکیه تاکنون نتوانسته چراغ سبز ایالات متحده را برای ادامه این طرح دریافت کند، در حالی که روسیه نیز از این مساله ناراضی است. در همین حال، نیروهای نزدیک به ایران به دو شهرک شیعهنشین در شمال غرب حلب، که فاصله چندانی با یک منطقه کلیدی مورد هدف آنکارا ندارد، اعزام شدهاند تا به نوعی ترکیه را از انجام این حرکت بازدارند. قرار بود در تاریخ ۶ ژوئن، وزیر امور خارجه ایران، دو روز قبل از سفر حساس وزیر امور خارجه روسیه، به ترکیه سفر کند، اما به دلیل آنچه مطبوعات ایران به عنوان ناهماهنگی در برنامهریزی توصیف کردند، این ملاقات لغو شد.
یک روزنامهنگار ایرانی که روابط ترکیه و ایران را از نزدیک دنبال میکند، به المانیتور گفته تهران یک مقام اطلاعاتی نظامی را به آنکارا فرستاد تا اعتراضات خود را اعلام کند.مفهوم رقابت در تعریف روابط ترکیه و ایران تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شکاف بین دو همسایه در میان مجموعهای از مسائل مربوط به سوریه، عراق، لبنان و یمن، همراه با اصطکاک بر سر اشتراک آبهای فرامرزی و جریان به ظاهر کنترلنشده پناهجویان افغان از ایران به ترکیه عمیقتر شده است. دو طرف در بنبست تشکیل دولت در بغداد در کنار جناحهای متضاد ایستادهاند و برای بسط نفوذ خود در موصل، کرکوک و سنجار به منازعه پرداختهاند.
تهران برای کاهش نفوذ آنکارا به جلب نظر شیعیان ترکمن در این بخش عراق اقدام کرده است. این کشور همچنین تعقیب نیروهای حزب کارگران کردستان (پکک) را در خاک عراق محکوم کرده است. علاوه بر این، آنکارا به محور عبری-عربی در حال ظهور علیه ایران نزدیکتر شده و به عنوان بخشی از تلاشهای عادیسازی با ریاض، به جلب رضایت سعودیها در موضوع یمن اقدام کرده است. در چنین فضایی بود که وزارت امور خارجه ایران بهشدت از طرح مداخله ترکیه انتقاد کرده و هشدار داد که این طرح تنها به تشدید تنشها و رنج انسانی در سوریه منجر میشود. بر کسی پوشیده نیست که حضور نظامی ترکیه در سوریه - در نتیجه سه مداخله عمده از آگوست ۲۰۱۶- برای ایران نگرانکنندهتر از روسیه است.