بازگشت به برجام به لحاظ تکنیکی دیگر ممکن نیست

حمید ابوطالبی معاون سیاسی رئیس‌جمهوری سابق ایران در توییتی نوشت: سوال بزرگ فراروی برجام -برای همه- این است که آیا به لحاظ تکنیکی، برجام قابلیت اجرا یا حتی بازبینی زمانی را دارد یا آنکه باید به آن بدرود گفت؛ و برجام را برای همیشه به تاریخ سپرد؟ آیا برجام صرفا «امیدی باقی‌‌‌مانده» است، یاآنکه هنوز یک واقعیت تام است؟چراکه برجام، که برای موافقانِ دیپلماسی درعرصه جهانی صورت پاندورا به معنای (تمامی نعمت‌‌‌ها) را به خود گرفته بود، پس از گشوده‌‌‌شدن جعبه‌‌ آن، صرفا مصیبت‌‌‌هایش بود که پراکنده شد؛ و اکنون، «امیدِ باقی‌‌‌مانده در جعبه» هم رنگ باخته و برجام دیگر یک واقعیت تام نیست! زیرا بازگشت به برجام یا ایجاد تغییرات درآن به لحاظ تکنیکی دیگر ممکن نیست؛ چون: پس ازحمله روسیه به ‌‌‌اوکراین وتحولات تایوان، منافع جدید روسیه ‌‌‌و چین دیگر با غرب در یک راستا نبوده و معادلات قدرت ۱+۵ و همکاری‌های استراتژیک آنان به هم خورده است؛ از این رو مکانیزم ۱+۵ ناکارآمد شده است.

به لحاظ تکنیکی، برای غرب، بازگشت به برجام یعنی پذیرش انقضای تحریم‌‌‌های موشکی در اواخر مهرماه امسال و انقضای تحریم‌‌‌های هسته‌‌‌ای درمعنای ضرورت کمک به توسعه فعالیت‌های هسته‌‌‌ای ایران با خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۲۰۲۵؛ آنچه قطعا به نفع روسیه و چین در افق همکاری‌‌‌های تجاری و نظامی است. بازگرداندن توانایی وتجربه هسته‌‌‌ای ایران به زمان امضای برجام، به لحاظ تکنیکی ناممکن است؛زیرا تحولات بسیاری، ازوقفه درنظارت آژانس تا پیداشدن ذرات اورانیوم غنی شده باخلوص «۸۳/ ۷ درصد»، ابهامات سه سایت هسته‌‌‌ای ظاهرا اعلام نشده و...  رخ ‌‌‌داده و ایران ازبسیاری نقاط حساس عبور کرده است. ایران هم برسر دوراهی است؛ چراکه بازگشت به برجام اگرچه درشرایط فعلی به سود کشور است، ولی معنای آن عدول از تمامی شعارهای انتخاباتی است.

بنابراین باید تغییراتی، ولوصوری، شکل بگیرد تا بشود آن را به عنوان تحول استراتژیک جلوه‌‌‌گر ساخت! به نوعی همان«توافق موقت» غرب؛که البته پذیرفته نشده است. به علاوه و به لحاظ تکنیکی، توافق موقت-هرچه که باشد- به معنای تعیین‌تکلیف انقضاهای زمانی برجام نیست؛ نبود زمان، تحولات داخلی ایران، و ورود ایران وآمریکا به عرصه انتخابات هم امکان ریسک سیاسی برای توافق را ازمیان برده است. لذا غرب ازمکانیزم ماشه برای بازگشت به فصل هفت بهره خواهدگرفت. بنابراین در وضعیت جدید و نقش روسیه و چین: بازگشت غرب به برجام ناممکن خواهدبود؛ برجام به لحاظ تکنیکی و زمانی قابلیت دوام ندارد؛ امید باقی‌مانده در جعبه پاندورا از بین رفته است؛ و این هم که آمریکا دیپلماسی را تنها راه‌‌‌حل مساله هسته‌‌‌ای می‌داند، چیزی جز مذاکره «مستقیم و جامع» با ایران نیست.