خودروسازان اعلام کردند
کسری ۳۰۰ هزار دستگاهی تولید خودرو نسبت به برنامه «صمت»
طبق برنامه مدنظر وزارت صمت، بناست تولید خودرو در سال ۱۴۰۴ به سه‌میلیون دستگاه برسد؛ منتها قبل از آن، این وزارتخانه می‌خواهد به تیراژ یک میلیون و ۶۰۰هزاردستگاهی طی سال جاری برسد. ۲۰۰هزار دستگاه از این رقم متعلق به شرکت‌های بخش خصوصی است، بنابراین یک‌میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه دیگر را باید سه خودروساز بزرگ و وابسته به دولت یعنی ایرانخودرو، سایپا و پارس‌خودرو به تولید برسانند. مجموع تولید خودرو در کشور طی سال گذشته حدود یک‌میلیون دستگاه بود؛ بنابراین اگر برنامه وزارت صمت طی سال جاری محقق شود، تولید خودرو رشدی حدودا ۶۰درصدی را به خود خواهد دید.
این در حالی است که موانع زیادی بر سر راه تحقق هدف بزرگ وزارت صمت وجود دارد و حتی فعالان صنعت خودرو نیز چندان امیدی به تحقق آن با توجه به مشکلات و مسائل موجود ندارند. تداوم تحریم و بحران ریزتراشه‌ها در کنار چالش نقدینگی، از اصلی‌ترین موانع بر سر راه تحقق برنامه‌ریزی خودرویی امسال وزارت صمت به شمار می‌روند. کارشناسان و فعالان خودروسازی هشدار می‌دهند اگر این چالش‌ها برطرف نشوند، نه‌تنها تیراژ یک‌میلیون و ۶۰۰هزاردستگاهی محقق نخواهد شد، بلکه حتی ممکن است تیراژ کمتر از سال گذشته نیز شود.
خودروسازان بزرگ کشور در سه ماه ابتدایی امسال تنها ۲۰۹هزار دستگاه محصول (در مدل سواری و وانت) به تولید رساندند که اگر کل تولید مدل‌های تجاری آنها را نیز ۱۰هزار دستگاه در نظر بگیریم، آنها تا تحقق برنامه‌ریزی وزارت صمت بیش از یک‌میلیون و ۱۸۰هزار دستگاه فاصله دارند. بنابراین اگر قرار بر رسیدن خودروسازان به هدف تولید ۴/ ۱میلیون دستگاهی باشد، آنها باید در عرض ۹ ماه (که سه ماه آن گذشته است) رقم باقیمانده (بیش از یک‌میلیون و ۱۸۰هزار دستگاه) را به تولید برسانند. این در شرایطی است که ایرانخودرو، سایپا و پارس‌خودرو در صورت‌های مالی خود برآورد کرده‌اند. مجموع تولیدشان در ۹ماهه پس از بهار، نهایتا ۸۴۰هزار دستگاه خواهد بود. با این حساب، آنها در پیش‌بینی خود از کسری تولید ۳۴۰هزار دستگاهی خبر داده‌اند که البته بخش اندکی از آن با تولید محصولات تجاری جبران می‌شود.
با تجمیع تیراژ بهار و برآورد ۹ماهه، غول‌های جاده‌مخصوص در پایان سال حدودا یک میلیون و ۶۰هزار دستگاه محصول را تولید خواهند کرد. اگر فرض کنیم آنها در ۹ماهه پس از بهار نیز (با لحاظ کردن تیراژ ۱۰هزار دستگاهی فرضی در بهار) ۳۰هزار دستگاه دیگر خودروی تجاری تولید کنند، جمع تولید این مدل خودروها در پایان سال به ۴۰هزار دستگاه می‌رسد. با این حساب، کل تولید سه خودروساز بزرگ کشور (مجموع سواری و تجاری سبک و سنگین) به کمتر از یک‌میلیون و ۱۰۰هزار دستگاه می‌رسد. بنابراین خودروسازان عملا اعلام کرده‌اند طی سال جاری ۳۰۰هزار دستگاه کمتر از برنامه‌ریزی وزارت صمت تیراژ خواهند داشت.
جزئیات برآورد تولید و فروش خودروسازان
بنابر آمارهای ارائه‌شده به کدال، سه خودروساز بزرگ کشور برآورد کرده‌اند طی ۹ ماه پس از بهار امسال، در مجموع ۸۳۹هزار و ۲۶۴ دستگاه محصول به تولید خواهند رساند. در این بین، ایرانخودرو بیشترین تولید را خواهد داشت، چه آنکه پیش‌بینی کرده ۴۲۰هزار و ۸۶۱ دستگاه محصول را تولید خواهد کرد. ایران‌خودرویی‌ها در بهار امسال نزدیک به ۱۲۴هزار دستگاه محصول را تولید کرده بودند؛ بنابراین اگر برآورد ۹ماهه آنها درست از آب در بیاید، کل تولید این شرکت طی سال جاری به حدودا ۵۴۵هزار دستگاه می‌رسد. این شرکت همچنین پیش‌بینی کرده در این مدت ۴۳۳هزار و ۷۶۴ دستگاه محصول را خواهد فروخت.
بنابراین آبی‌های جاده‌مخصوص طی ۹ ماه امسال، حدودا ۱۳هزار دستگاه بیش از آنچه تولید می‌کنند، خواهند فروخت. ایرانخودرو در بهار امسال بالغ بر ۱۳۵هزار دستگاه محصول فروخته بود، یعنی تقریبا ۱۱هزار دستگاه بیش از میزان تولید. اگر ایران‌خودرویی‌ها موفق به فروش حدودا ۴۳۴هزاردستگاهی در ۹ ماه امسال شوند، کل فروش آنها در سال جاری به ۵۶۹هزار دستگاه خواهد رسید که ۲۴هزار دستگاه بیش از میزان تولید خواهد بود. این اختلاف ناشی از ترخیص خودروهای دپویی است که خودروسازان از آنها با عنوان محصول ناقص یاد می‌کنند.
اما طبق آنچه سایپا به بورس اعلام کرده، این شرکت در ۹ ماه پس از بهار امسال حدودا ۳۱۳هزار و ۵۰۰ دستگاه محصول تولید خواهد کرد. با توجه به تولید بیش از ۷۵هزاردستگاهی سایپا در بهار و به شرط تحقق برنامه ۹ماهه این شرکت، مجموع تولید دومین خودروساز بزرگ ایران در سال ۱۴۰۱ به بالای ۳۸۸هزار دستگاه می‌رسد. سایپایی‌ها همچنین پیش‌بینی کرده‌اند در ۹ ماه پس از بهار، حدود ۳۰۲هزار دستگاه محصول را خواهد فروخت. این شرکت در سه ماه نخست امسال نیز فروشی حدودا ۸۷هزار دستگاهی داشته است؛ بنابراین کل فروش این شرکت طی امسال به نزدیکی ۳۹۰هزار دستگاه خواهد رسید، یعنی تقریبا برابر با تولید. از سایپا و ایرانخودرو بگذریم و سری هم به پارس‌خودرو بزنیم؛ شرکتی که کمترین تولید و فروش را بین سه خودروساز بزرگ کشور داراست.
پارس‌خودرویی‌ها پیش‌بینی کرده‌اند در ۹ ماه باقیمانده از سال حدودا ۱۰۵هزار دستگاه تولید خواهند داشت. با احتساب تولید بیش از ۲۷هزاردستگاهی در بهار و به شرط تحقق برنامه‌ریزی ۹ماهه، خودروساز سوم ایران در سال جاری تیراژ ۱۳۲هزاردستگاهی را ثبت می‌کند. این شرکت همچنین طی بهار امسال بیش از ۲۸هزار دستگاه خودرو فروخته و پیش‌بینی کرده در ۹ ماه پس از بهار نیز بالغ بر ۱۰۴هزار دستگاه دیگر خواهد فروخت. بنابراین کل فروش پارس‌خودرو در سال جاری به ۱۳۲هزار دستگاه می‌رسد که با تولید این شرکت برابری می‌کند.
