کسری سه‌درصدی فروش خودرو
طبق آنچه در صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور آمده، ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو به عنوان سه خودروساز اصلی و وابسته به دولت، در مجموع طی چهار ماه ابتدایی امسال ۳۳۶هزار و ۹۶ دستگاه انواع محصول را به فروش رساندهاند. با توجه به آمار فروش خودروسازان در مدت مشابه سال گذشته (حدودا ۳۴۷هزار و ۳۰۰ دستگاه) آنها تا پایان تیر امسال افت بالغ بر سه‌درصدی را در فروش محصولات خود تجربه کرده‌اند. این آمار البته تنها مربوط به خودروسازان وابسته به دولت است و اگر رقم فروش بخش خصوصی را اضافه کنیم، آمار خودروهای فروختهشده در کشور در چهار ماه امسال بیش از این خواهد بود. نکته دیگر اینکه در بین سه خودروساز بزرگ، ایرانخودرو و پارسخودرو بیش از تولید چهارماهه خود فروش داشته‌اند، اما تعداد محصولات فروختهشده سایپا کمتر از خودروهای تولیدی این شرکت در چهار ماه نخست امسال بوده است. بنابراین فروش کمتر از تولید سایپا، دلیل اصلی افت مجموع فروش خودروسازان در چهار ماه نخست سال جاری بوده است.
معمولا وقتی فروش کمتر از تولید باشد، یا پای دپوی عمدی در میان است یا تولید محصولات به صورت ناقص (با کسری قطعه). آنچه سبب دپوی عمدی خودروها می‌شود، معمولا قیمت‌گذاری دستوری است، چه آنکه خودروسازان ترجیح می‌دهند محصولات تولیدی را دپو کرده و وقتی قیمت کارخانه‌ای (توسط شورای رقابت) بالا رفت، اقدام به عرضه کنند. در‌حال‌حاضر با توجه به قرار داشتن در سال مهار تورم، احتمال افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها پایین است؛ با‌این‌حال ممکن است خودروسازان برای کمتر کردن تبعات ناشی از این سیاست - قیمت‌گذاری دستوری - روی به دپوی عمدی محصولاتشان بیاورند. در مورد خودروهای ناقص نیز این فرضیه مطرح است که امکان دارد به دلیل کمبود قطعات، این پدیده بار دیگر و به شکلی خفیف بروز کرده باشد. البته مسوولان وزارت صمت تاکید می‌کنند دیگر هیچ خودرویی به صورت ناقص تولید نمی‌شود.
به‌هر‌حال، خودروسازان در چهار ماه ابتدایی امسال با فروش ۳۳۶هزار و ۹۶دستگاهی، ۲/ ۳درصد فروش کمتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته‌اند. سه خودروساز بزرگ کشور همچنین نزدیک به ۳۴۳هزار دستگاه محصول سواری و وانت را در چهار ماه امسال تولید کرده‌اند که با توجه به فروش ۳۳۶هزار و ۹۶دستگاهی، آنها کسری حدودا هفت‌هزار دستگاهی (در فروش نسبت به تولید) داشته‌اند. به عبارت بهتر، ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو حدود ۹۷درصد از تولید خود در چهار ماه نخست امسال را فروختهاند و سه درصد دیگر راهی انبار شده است.
اما در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایرانخودرو دارای بیشترین فروش در چهار ماه نخست امسال بوده است. بزرگ‌ترین خودروساز ایران توانسته تا پایان تیر ۱۷۸هزار و ۵۳ دستگاه انواع محصولات سواری و وانت را به فروش برساند. با توجه به این آمار، فروش ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها نسبت به مدت مشابه پارسال افت ۷۷۶دستگاهی را نشان می‌دهد. پرفروش‌‌‌ترین محصول ایرانخودرو را خانواده پژو با آمار ۱۰۷هزار و ۴۶۰دستگاهی تشکیل داده است. کم‌‌‌فروش‌‌ترین محصولات ایرانخودرو در چهار ماه امسال به‌ترتیب رانا و هایما بوده‌‌اند. اما سایپایی‌‌‌ها با توجه به فروش ۱۱۵هزار و ۵۴۴ دستگاهی خود، در مقایسه با چهار ماه ابتدایی سال گذشته حدودا ۱۰هزار دستگاه محصول کمتری فروختهاند. بیشترین فروش سایپا به خانواده ایکس ۲۰۰ با تیراژ حدودا ۸۰هزار دستگاهی مربوط می‌شود. این خودروساز همچنین حدود ۱۷هزار و ۵۰۰ دستگاه شاهین را در چهار ماه ابتدایی امسال به فروش رسانده است.
در نهایت دیگر خودروساز بزرگ کشور، یعنی پارسخودرو، فروش ۴۲هزار و ۴۹۹دستگاهی تا پایان تیر امسال داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حکایت از افت ۴۵۳دستگاهی فروش این شرکت دارد. کوئیک دنده معمولی با تیراژ حدودا ۱۶هزار و ۵۰۰دستگاهی کمترین محصول فروختهشده پارسخودرو در چهار ماه ابتدایی امسال بوده است. بیشترین محصول فروختهشده توسط پارسخودرو در چهار ماه نخست امسال، به گروه Q۲۰۰ مربوط می‌شود که این شرکت آمار ۲۶هزار و ۵۳ دستگاهی را از آن در بازه زمانی تحت بررسی به جا گذاشته است.
