آرامش پاییزی در بازار خودرو
«دنیای اقتصاد» برای بررسی بازار خودرو، قیمت 18 محصول پرتقاضای داخلی و مونتاژی را در بازه زمانی اول مهر، اول آبان و هشتم آذرماه زیر ذره‌بین قرار داده است. در این بازه زمانی بیشتر خودروهای داخلی با کمی رشد قیمت و اغلب خودروهای مونتاژی با کمی کاهش قیمت مواجه بوده‌اند؛ به طوری که هشت خودروی داخلی مورد بررسی به طور میانگین 3درصد افت قیمت را از ابتدای پاییز سال جاری تجربه کرده‌اند. همچنین 10 محصول مونتاژی که بهای آنها را در بازار از ابتدای پاییز رصد کردیم در این مدت زمانی 1.4درصد کاهش قیمت داشته‌اند.
بازار خودرو در مدت‌زمان مذکور تا حد زیادی تحت‌تاثیر ثبات نرخ ارز بوده است. بنابراین می‌توان علت اصلی ثبات نسبی (افزایش و کاهش بسیار جزئی) در بازار خودرو را مربوط به نرخ ارز دانست. بازار خودرو طی سال‌های گذشته همیشه تبعیت خود را از بازار ارز نشان داده است. ثبات نرخ ارز طی ماه‌های گذشته می‌تواند یکی از عوامل مهمی باشد که توانسته از التهابات بازار خودرو بکاهد. گرچه نرخ ارز بعد از شروع جنگ اسرائیل و غزه، یعنی بعد از 15مهرماه، با کمی افزایش همراه بود و ترکش‌های آن به بازار خودرو هم رسید، اما این هیجان تنها چند روز دوام داشت و نرخ ارز کم‌کم شروع به کاهش کرد و بازار خودرو نیز به تبع آن رو به آرامش گذاشت. برای فهم بهتر تاثیر این عامل بر ثبات نسبی در بازار خودرو باید اشاره کرد که رخ همبستگی بازار خودرو با قیمت دلار 0.955 است، بنابراین قطعا این موضوع از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بوده است.
اما علاوه بر این موضوع، خودروهای مونتاژی تحت تاثیر واردات خودرو هم بودند. گرچه میزان واردات خودرو در این مدت بسیار محدود بوده و طبق آمار گمرک ایران در هشت‌ماهه امسال تنها سه‌هزار و 488 دستگاه خودرو وارد کشور شده است، اما به هر صورت توانسته بازار خودروهای مونتاژی را تحت‌تاثیر خود قرار دهد. در واقع بازه قیمتی برخی از خودروهای وارداتی با برخی از محصولات مونتاژی به همپوشانی می‌‌رسد، اما به هر روی مصرف‌کنندگان خرید خودروهای خارجی را به مونتاژی ترجیح می‌دهند. بنابراین دارندگان محصولات مونتاژی در بازار، خودروی خود را به قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسانند تا تقاضای لازم برای آن شکل بگیرد.
همچنین می‌توان گفت محصولات مونتاژی دیگر ماهیت سرمایه‌ای چندانی ندارند. فاصله قیمتی محصولات خودروسازان خصوصی در بازار و کارخانه بسیار کاهش پیدا کرده و تقریبا می‌توان گفت فاصله محسوسی بین آنها دیده نمی‌شود، به طوری که حتی برخی از خودروسازان خصوصی رو به فروش اقساطی محصولات خود آورده‌اند.
بنابراین خودروهای مونتاژی دیگر محصولاتی سرمایه‌ای محسوب نشده و تقاضای آنها مصرفی است. مسلما چنین مسیری از تقاضای کاذب این محصولات کاسته است که این عامل نیز خود باعث افت قیمت این محصولات در بازار شده است. افزایش قیمت رخ‌داده در مورد محصولات داخلی نیز چندان قابل‌توجه نبوده است. به‌جز چند مورد خاص مانند پژو 207 MC اتوماتیک، مابقی با رشد قیمت بسیار محدودی همراه بوده‌اند، به طوری که می‌توان گفت بازار خودروهای داخلی نیز با نوعی ثبات نسبی قیمت مواجه است. خودروهای وارداتی که تاکنون به ایران رسیده‌اند همپوشانی با بازار خودروهای داخلی نداشته و چندان روی آن موثر نیستند، اما می‌توان این ادعا را داشت که بازار این دست از خودرو تحت‌تاثیر اخبار مربوط به آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده بوده است که در همین پاییز به تصویب هیات وزیران نیز رسید.
علاوه بر این خودروهای داخلی از ابتدای پاییز امسال با رشد عرضه هم مواجه بودند. در واقع با عدم اصلاح قیمت توسط شورای رقابت، خودروسازان در تابستان امسال دست به دپوی محصولات خود زدند اما در نهایت نه تنها به هدف قیمتی خود دست پیدا نکردند، بلکه با ورود نهادهای نظارتی نیز مواجه شدند؛ به طوری که سازمان بازرسی کل کشور به موضوع ورود کرد و در نهایت خودروسازان مجبور شدند از ابتدای پاییز خودروهای دپو‌شده را راهی بازار کنند که تاثیر خود را بر بازار هم گذاشت.
به هر صورت بیشترین رشد قیمت محصولات داخلی مربوط به پژو 207 MC اتوماتیک بوده که اول مهرماه 715میلیون تومان خرید و فروش می‌شد اما بهای آن در اول آبان‌ماه به 725میلیون تومان رسیده و روز گذشته نیز 750میلیون تومان در بازار قیمت‌گذاری شد تا 4.9درصد افزایش قیمت را در این مدت ثبت کند. دناپلاس دنده‌ای نیز در این بازه زمانی رشد قیمت محسوسی داشته و بهای آن از 620میلیون تومان در ابتدای مهرماه و 630میلیون تومان در اول آبان، روز گذشته به 643میلیون تومان رسید تا 23میلیون تومان، معادل 3.7درصد، رشد قیمت را ثبت کند. کمترین افزایش بها بین محصولات داخلی نیز مربوط به ساینا S است که قیمت آن روز ابتدایی پاییز 345میلیون تومان بود اما در ابتدای آبان به 340میلیون تومان کاهش یافت و سپس 8 آذر 348میلیون تومان خرید و فروش شد؛ بنابراین این محصول تنها 0.8درصد رشد قیمت را ثبت کرده است.
بیشترین افت قیمت بین محصولات مونتاژی مربوط به هایما S8 است که ابتدای مهر یک‌میلیارد و 820میلیون تومان خرید و فروش می‌شد اما بهای آن در ابتدای آبان به یک‌میلیارد و 650میلیون تومان رسیده و تا روز گذشته این قیمت ثابت بود. بنابراین در بازه زمانی مذکور بهای این خودرو 9.3درصد افت داشته است.
