نیویورک‌تایمز: پوتین و ترامپ نظم جهانی را به هم ریخته‌اند
تفرقه درروز جهانی صلح
برای ترامپ البته این عذر قابل توجیه است که وی به‌دلیل مسائل امنیتی از ورودی دیگری استفاده کرد. اما این احساس وجود دارد که رهبران آمریکا و روسیه برای اینکه خود را همپای سایر رهبران دنیا نشان ندهند از در دیگری وارد شده‌اند. هیچ‌کس به اندازه پوتین و ترامپ نظم به‌وجود آمده در سطح بین‌الملل پس از جنگ جهانی را به هم نریخته‌اند. در سالگرد بزرگداشت پایان جنگ جهانی اول ترامپ با شعار ناسیونالیستی خود، یعنی اول آمریکا، خود را در عمل از نظم جهانی جدا کرده و راه خود را از برخی متحدان سنتی آمریکا، به‌ویژه فرانسه که میزبان هرساله این برنامه بوده، جدا کرده است.
درحالی‌که انتظار می‌رفت ترامپ در بازگشت همپای سایر رهبران شود، او ترجیح داد که در آن منطقه بایستد و با رهبران کشورهای لهستان، ایتالیا، مجارستان و ترکیه دیدار کند. رشد چنین دیدگاه‌هایی در دنیا حالا به رشد دیدگاه‌های ناسیونالیستی در بریتانیا و آلمان بسیار کمک کرده است. برنامه سالانه بزرگداشت پایان جنگ جهانی اول نیز به جای اینکه نشان‌دهنده اتحاد کشورها با یکدیگر باشد، نشانگر تفرقه شد.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه که در «آرک دی‌تریومف» سخنرانی می‌کرد نسبت به رشد ناسیونالیسم هشدار داد و از آن به‌شدت انتقاد کرد. او گفت: «میهن‌پرستی دقیقا نقطه مقابل ناسیونالیسم است. ناسیونالیسم خیانت به میهن‌پرستی محسوب می‌شود، چراکه ناسیونالیسم می‌گوید اول منافع ما. بقیه چه اهمیتی دارند؟»
مکرون در سخنرانی‌های خود تاکید کرد که شیاطین قدیمی و وسوسه‌های خطرناک دوباره از زیر خاک بیرون آمده‌اند و گفت که عقب‌نشستن، انزواگرایی و خشونت‌طلبی شیاطینی هستند که می‌تواند برای آینده جهان و نسل بعدی خطرناک باشد، چراکه مسوول آن وضعیت خواهیم بود. ترامپ که اخیرا خود را ناسیونالیست خوانده است با شنیدن این سخنان مضطرب به نظر می‌رسید و چهره درهم او در تصاویر تلویزیونی به‌وضوح مشخص بود.
البته ترامپ در این مراسم سخنرانی نکرد و نسبت به گفته‌های مکرون که درباره ایثار سربازان کشته شده آمریکایی در فرانسه بود، هیچ واکنشی نشان نداد.
مراسم سالگرد پایان جنگ جهانی اول در فرانسه نمایشی کامل از یک صحنه بین‌المللی بود که به موجب آن ترامپ در پی از نو نوشتن قوانین آن است. ترامپ قصد دارد تا حکمرانی چند دهه گذشته در صحنه بین‌الملل را از بین ببرد. نشانه‌های این امر هم خروج از توافق‌های بین‌المللی مانند برجام، توافق‌های تجاری و توافق آب‌وهوایی پاریس است و در میان کشورهای غربی نیز موجب از هم‌گسیختگی ناتو شده است. در ابتدای پاییز امسال ترامپ در کارزارهای انتخاباتی کنگره، در مسیر عکس نظم بین‌المللی امروز ریل‌گذاری کرده و او این نظم را حکومت فاسد جهان‌گرایان و تشنه‌قدرت خوانده بود. او گفته بود: می‌دانید جهان‌گرایی چیست؟ می‌دانید یک جهان‌گرا چه ویژگی‌هایی دارد. یک جهان‌گرا مشخصا خواستار این است که امور دنیا بهتر پیش برود و واضح است که هیچ اهمیتی به کشور ما نمی‌دهد. می‌دانید اصل حقیقت چیست؟ در این بین هیچ چیزی به ما نمی‌رسد.
درحال‌حاضر مکرون عکس ترامپ در حرکت است. سوای سخنرانی مکرون، او در گفت‌وگو با فرید زکریا در سی‌ان‌ان نیز به صراحت تاکید کرد خود را «یک میهن‌پرست» می‌داند تا یک ناسیونالیست. او گفت: من حتما از کشورم دفاع می‌کنم. من بر این باورم که از یک هویت قوی برخوردار هستیم. اما قویا به این هم باور دارم که مردم کشورهای مختلف باید با یکدیگر همکاری کنند و ایمان زیادی دارم که این همکاری برای همه خوب است. اما ناسیونالیست‌ها برخی اوقات به‌دنبال اقدامات یک‌جانبه هستند و به این امر خوش‌بین نیستم و تئوری مورد علاقه‌ام نیست.
به‌رغم اصطکاکی که بین ترامپ و مکرون وجود دارد، دیدگاه‌های رئیس‌جمهوری آمریکا در بین برخی از رهبران غرب خریدار دارد از جمله ویکتور اوربان از مجارستان که مانند ترامپ به‌شدت روی مسائل ضدمهاجرتی در داخل کشورش تاکید دارد. بروس جنتلسون، دانش‌پژوه دانشگاه دوک با اشاره به حضور گسترده رهبران ناسیونالیست در اروپا گفت: ترامپ یک فرد منزوی نیست. از شیوه او در همه جا استفاده می‌کنند. همه آنها از شعارهای ترامپ بهره می‌برند. از شعارهایی که ترامپ با عنوان اخبار جعلی و اول آمریکا مطرح می‌کند، بقیه رهبران هوادار او نیز بهره‌مند می‌شوند.
با این حال جنتلسون می‌گوید که خریدار سخنان ترامپ عمدتا کشورهای دسته دومی مانند مجارستان، لهستان و ایتالیا هستند و کشورهای بزرگ مانند فرانسه و آلمان خریدار این حرف‌ها و شعائر نیستند. در این زمینه می‌توان حتی گفت برخی از کشورهای رقیب آمریکا از به هم خوردن قاعده بازی راضی به نظر می‌رسند. به‌عنوان مثال شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین توانسته است جا پای خود را در داخل اروپا بیش از پیش محکم کند و بیشتر از کناره‌گیری آمریکا از نظم جهانی بهره می‌برد.
دنیل فراید، معاون سابق وزیرخارجه آمریکا در امور اتحادیه اروپا می‌گوید: ناسیونالیسم مد نظر ترامپ حتی در دولت خود چندان هواخواه ندارد و در تیم او هنوز باورمندان به نظم سنتی بین‌المللی وجود دارند. او تصریح می‌کند: خطر جهانی این نیست که ترامپ دنیا را به سوی ناسیونالیسم‌گرایی هدایت کند و دنیا را به پیش از سال ۱۹۱۴ بازگرداند یا موجب قدرت گرفتن فاشیست‌ها شود. خطر اصلی این است که آمریکا خود را از بازی‌های بین‌المللی بیرون بکشد و اجازه دهد افرادی مانند پوتین یا شی‌جین پینگ آن را نابود کنند.
عملکرد ترامپ در فرانسه، سوای اینکه از حضور بر مزار سربازان آمریکایی سر باز زد، ناهماهنگی وی با سایر رهبران دنیا بیش از حد به چشم آمد. سربازان آمریکایی که در فرانسه جنگیده و کشته شده‌اند، نزد فرانسوی‌ها از احترام زیادی برخوردار هستند و تعداد گور سربازان آمریکایی در گورستان خارج از پاریس به ۱۵۶۵ نفر می‌رسد. درحالی‌که آمریکا و فرانسه دو کشور متحد در این جنگ بودند، ترامپ از همراهی با رئیس‌جمهوری فرانسه سر باز زد و حاضر نشد که با وی در مراسم همقدم شود. در مقابل آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و مکرون که در آن برهه تاریخی جنگ تلخی با یکدیگر داشتند، دوشادوش هم به گورستان رفتند و بر مزار سربازان فرانسوی ادای احترام کردند.
ارسال نظر