«زمان تو تمام شده است»

هشت هفته است که تظاهرات علیه نتانیاهو ادامه دارد. تصاویر رسانه‌های اجتماعی و پایگاه‌های خبری نشان می‌داد که بسیاری از معترضان یا از سوی پلیس دستگیر شده یا به روی زمین کشیده می‌شدند. الجزیره به نقل از برخی گزارش‌های خبری دیگر همچنین نوشت که برخی معترضان قصد داشتند به سوی خانه رئیس‌جمهور «رووِن ریولین» راهپیمایی کنند که از سوی پلیس متفرق شدند. الجزیره به نقل از‌ هاآرتص نوشت که روز شنبه بیش از ۵۰ هزار نفر در سراسر اسرائیل دست به تظاهرات زده بودند.

نتانیاهو معترضان را «چپگرا» و «هرج و مرج طلب» خواند. نخست‌وزیر اسرائیل رسانه‌های اجتماعی را متهم کرد که به معترضان «بال و پر» می‌دهند و آنها را علیه «دولت گستاخ می‌سازند». او در ماه می برای پنجمین بار سوگند یاد کرد آن هم پس از یک توافق ائتلافی با «بنی گانتس» که رقیب سرسخت او از آوریل ۲۰۱۹ به این سو بوده است. نتانیاهو که رهبر حزب دست راستی لیکود است همواره از تبعیض رسانه‌ای علیه خود شکایت می‌کند. الجزیره می‌نویسد، برخی از اتهامات فسادی که به او وارد است به تلاش‌های او برای «مطالبه پوشش مطلوب رسانه‌ای از سوی غول‌های رسانه‌ای» باز می‌گردد. او نیز در عوض متعهد شده بود که این رسانه‌ها را مورد پشتیبانی قرار دهد. نتانیاهو اتهامات فساد علیه خود را رد کرده و آن را توطئه مخالفان خود نامیده است. به نظر می‌رسد در عرصه داخلی اسرائیل، نتانیاهو به میزانی از مقبولیت دست یافته است. دلیل آن هم توافق صلح با امارات بود که باعث می‌شود دو طرف به سوی عادی‌سازی روابط بروند. با این حال، نتانیاهو همچنان به خاطر سوء مدیریت در اداره کرونا با انتقاداتی مواجه است. کرونا تا کنون ۹۲ هزار نفر را مبتلا و بیش از ۶۷۰ نفر را کشته است.

گزارش‌های متعدد از رسانه‌های مختلف نشان می‌دهد که در هفته‌های اخیر تظاهرات علیه نتانیاهو عمدتا حول دو مساله بوده است: ناتوانی در مدیریت کرونا و اتهامات فساد. معترضان می‌گویند نخست‌وزیری که به فساد متهم است نباید در کاخ نخست‌وزیری حضور داشته باشد. معترضان ضمن به اهتزاز در آوردن پرچم این رژیم، در بوق‌ها و شیپورها می‌دمیدند و شعارهایی علیه نتانیاهو سر می‌دادند. شعار برخی جالب بود. از آنجا که «نخست‌وزیر» به انگلیسی «Prime Minister» نامیده می‌شود، معترضان با شبیه‌سازی این واژه فریاد می‌زدند: «Crime Minister» به معنی «مجرم وزیر» یا نخست‌وزیری که به جرائمی متهم است. از سوی دیگر، «یائیر» فرزند نتانیاهو هم معترضان را موجودات عجیب و غریبی خواند که گویی از فضایی دیگر آمده‌اند. «یائیر» معترضان را «خارجی‌های ماورایی» نامید و معترضان نیز او و پدرش را «نجس‌ها» نامیدند. دادگاهی در اسرائیل فرزند نتانیاهو را مجبور کرد که توییتی که موجب خشم معترضان شده را پاک کند.

«هری فاوسِت» در گزارش دیگری برای الجزیره نوشت که جنس این تظاهرات با تظاهرات گذشته فرق دارد. این بار ضمن اینکه شعارهای ساختارشکنانه و عجیب سر داده می‌شد (اشاره به شعارهای بالا)، پرچم‌های سیاه دموکراسی خواهان، جنبش‌های ضد نتانیاهو و دیگرانی که علیه نخست‌وزیری او دست به تظاهرات زده بودند حضور داشتند. همگی یکصدا استعفای او را می‌خواستند زیرا «او در حال محاکمه است». به نوشته این گزارشگر، نتانیاهو همواره اعتراضات را دست کم می‌گیرد و با بی‌خیالی از کنار آن می‌گذرد. فاوست می‌نویسد که این رویکرد باعث شده تظاهرات گسترده‌تر شود؛ گسترده‌تر و بزرگ‌تر از تظاهرات سال ۲۰۱۱ که به خاطر هزینه‌های بالای زندگی در گرفته بود. منتقدان به مدیریت نتانیاهو در مورد کرونا می‌گویند او با جان اسرائیلی‌ها بازی کرد و بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی مبادرت به بازگشایی زودهنگام مراکز اقتصادی کرد.

رویترز نیز در گزارشی نوشت که معترضان پارچه سفید بزرگی را به یک ساختمان نصب کردند که روی آن نوشته شده بود: «زمان تو تمام شده است». اکثر معترضان، جوانان و میانسالان بیکارشده در جریان بحران کرونا هستند که خود را بی‌آینده می‌بینند. به تعبیر رویترز، «کرونا و بیکاری علیه بی‌بی به‌پا خاسته‌اند». به نوشته رویترز، شکل اعتراضات عوض شده است. معترضان حتی روز شنبه که روز تعطیلی هم هست دست به تظاهرات زده بودند. این در حالی است که بر اساس آموزه‌های دین یهود، این امر اقدامی نامعمول محسوب می‌شود. رویترز می‌افزاید، انتظار می‌رود در سال جاری میلادی، تولید ناخالص داخلی اسرائیل ۶درصد کاهش یابد و نرخ بیکاری نیز به ۵/ ۲۱ درصد برسد. این تظاهرات در حالی در هفته‌ها و روزهای اخیر شدت گرفته است که دومین جلسه دادگاه نتانیاهو در سه پرونده اتهامی فساد، ارتشا و خیانت در امانت روز یکشنبه ۲۹ تیر برگزار شد. وی اولین نخست‌وزیر اسرائیل است که در زمان تصدی این پست به پای میز محاکمه آورده شده است. رویترز می‌افزاید، بعد از شیوع کرونا، محبوبیت «بی‌بی» در میان مردم به ۳۰ درصد کاهش یافته است.

همزمان با این اعتراضات، تمرد اصناف و اتحادیه‌ها از رعایت دستورات دولت، باعث تغییر پیاپی و ناگهانی تصمیمات مسوولان در مقابله با کرونا و ایجاد سردرگمی شده است. شهرهای تل‌آویو و بیت المقدس در حالی به کانون تظاهرات اسرائیلی‌ها تبدیل شده‌اند که رسانه‌های این رژیم ساکنان این شهرها را «فقیران جدید» می‌نامند. چندی پیش، یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، در جمع معترضان تل‌آویو گفت: «دولت کنونی «کابینه‌ای آبروباخته» است که در میانه فقر شدید اقتصادی مردم با تحمیل ۳۶ وزیر و هزینه کلان به ملت، تنها به «چسبیدن به صندلی قدرت» فکر می‌کند». از گزارش‌های رویترز و الجزیره چنین بر می‌آید که در هفته‌های اخیر کانون اعتراضات خیابان‌های منتهی به دفتر نخست‌وزیری بوده است. نمایندگان مددکاران اجتماعی می‌گویند وظیفه آنها در بحران کرونا چند برابر شده و باید به خانواده‌های بیشتری که فقیر شده و از جمله خشونت خانوادگی دامنگیر آنها شده است، رسیدگی کنند اما دستمزد و شرایط کاری‌شان بهبود نیافته است. «میکی زوهار»، رئیس ائتلاف دولتی در مجلس، پیش‌تر خواهان غیرقانونی کردن هر نوع تظاهرات علیه دولت شد. زوهار، پرقدرت‌ترین سیاستمدار نزدیک به بنیامین نتانیاهو در مجلس، این درخواست را به بهانه کرونا مطرح کرد و گفت هر یک از این تظاهرات به بحران همه‌گیری کرونا دامن می‌زند. تظاهرات پس از آن تشدید شد که بنیامین نتانیاهو در روزهای گذشته با پذیرش قبول شکست در مهار کرونا، بر لزوم بازگشت برخی محدودیت‌ها تاکید کرد. اتحادیه رستوران‌داران که دولت دستور به بستن آنها تا اطلاع ثانوی داده بود، با تمرد از این دستور، دولت را وادار به نرمش در تصمیم خود کرده و به آنها اجازه داده شده که محل کسب خود را فعلا باز نگاه دارند. با این حال، بسیاری از کسب‌وکارها دوباره تعطیل شده و دولت دستور داده که سواحل دریا نیز به روی مردم بسته شود. اگرچه کارشناسان از این سیاست‌ها انتقاد کرده‌اند اما یولی ادلشتین، وزیر بهداشت و بنیامین نتانیاهو هشدار داده‌اند که در صورت عدم رعایت محدودیت‌ها، به زودی باید قرنطینه سراسری تکرار شود. رویترز می‌افزاید، اسرائیل به دلیل افزایش چشمگیر مبتلایان به کرونا پروازهای خارجی و فرودگاه بین‌المللی آن عملا تعطیل است. مسوولان شرکت هوایی «العال» که هزاران خلبان و خدمه‌اش فعلا بیکار شده‌اند، احتمال داده‌اند این وضعیت دست‌کم تا اواسط زمستان ادامه یابد. بیش از یک میلیون نفر از چهار میلیون شاغل این کشور کار خود را از دست داده‌اند.

بنیامین نتانیاهو و اسرائیل کاتز، وزیر دارایی، برای افراد فقیر شده و کاسبانی که درآمدشان در مقایسه با دو سال گذشته دست‌کم ۴۰ درصد کاهش یافته است، یک بسته کمک معیشتی تا اوایل تابستان آینده اعلام کرده‌اند. کمک دولتی به بیکاران نیز تا یک‌سال آینده تمدید شده است. دولت همچنین هفته گذشته وعده داده بود که به هر اسرائیلی حدود ۲۰۰ دلار و خانواده‌های دارای دو فرزند حدود ۸۵۰ دلار کمک مالی می‌دهد. در حالی که قرار است این مبلغ تنها یک بار داده شود، بسیاری از اقتصاددانان و سیاستمداران آن را «پخش کردن پول نقد» از سوی نتانیاهو برای آرام کردن معترضان نامیده و علیه آن موضع گرفته‌اند. الجزیره همچنین در گزارشی دیگر نوشت که نتانیاهو به جای حل مشکلات، رسانه‌ها را به «دامن زدن به تظاهرات» متهم کرده است. او همچنین رسانه‌ها را متهم کرده که «فضای خاصی در اخبار به معترضان اختصاص می‌دهند.» او همچنین اعلام کرد که رسانه‌ها «قلب واقعیت می‌کنند». نتانیاهو گفت: «به نام دموکراسی، می‌بینم که عده‌ای به‌دنبال زمین‌گیر کردن دموکراسی هستند.»

اخبار مرتبط