نامزد مورد حمایت مورالس به پیروزی بزرگ در انتخابات رسید
گردش به چپ بولیوی
«جولی تورکویتز» در گزارش ۱۹ اکتبر برای نیویورک‌تایمز نوشت: کارلوس مسا در واکنش به شکست خود گفت: «این بر عهده ماست، آنهایی که به دموکراسی باور دارند، آنهایی که می‌گفتند نتایج انتخابات را می‌پذیریم - خواه مطلوب ما باشد یا نباشد - اکنون باید پیروز انتخابات را به رسمیت بشناسند. ما نتایج را می‌پذیریم.»
به نوشته نیویورک‌تایمز به نقل از یک نهاد نظرسنج به نام «Ciesmori»، حوالی نیمه‌شب شنبه ۲۶ مهرماه آرس به‌عنوان نامزد دستچین شده و حامی مورالس حدود ۴/ ۵۲ درصد آرا را به دست آورد در حالی که کارلوس مسا حدود ۵/ ۳۱ درصد آرا را کسب کرد. در بیرون از دفتر اصلی کمپین آرس، چند صد نفر تجمع کرده بودند و روز دوشنبه را به جشن و پایکوبی پرداختند. آنها شعار «پولرا مورد احترام است» سر می‌دادند [pollera یا پولرا به دامن سنتی بولیوی اشاره دارد که به نماد حزب این رهبر بومی تبدیل شده بود.] آرس جانشین منتخب مورالس است؛ چهره‌ای تحول‌خواه در کشوری که قدرت به‌طور سنتی در دستان یک گروه نخبه ثروتمند و سفیدپوست است. مورالس طی دوره ۱۴ ساله‌ای که در قدرت بود فقر را کاهش داد، راه و مدرسه ساخت، صنعت گاز و نفت را ملی کرد و برخی اقدامات دیگر. اما مورالس سال گذشته از کشور گریخت. او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۵ پیروز شد و پس از سه دوره ریاست‌جمهوری، در سال ۲۰۱۹ و در پی اعتراض‌های گسترده به نتیجه انتخاباتی که او را با تقلب برای چهارمین دوره، به ریاست‌جمهوری بولیوی می‌رساند با درخواست سران ارتش برای کناره‌گیری، از سمت خود کنار رفت و به مکزیک پناهنده شد. مورالس سرنگونی خود را کودتا نامید. او امسال رای خود را از کشور همسایه آرژانتین به صندوق انداخت.
به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، در این دوره گذار، بولیوی از سوی یک رئیس‌جمهور موقت اداره می‌شد؛ محافظه‌کاری به نام «جینین آنِز» که حامیان رئیس‌جمهور قبلی را مورد آزار و اذیت و پیگرد قرار داد، بسیاری از سیاست‌های او را کنار گذاشت و مخالفان را سرکوب کرد. مورالس فردی جنجال‌برانگیز در کشور خود است؛ از یکسو، به‌خاطر نقش خود در کمک به فقرا تحسین می‌شود و از سوی دیگر به دلیل ماندن طولانی‌مدت در قدرت مورد انتقاد است. رفتار مورالس اما با دیگر روسای جمهور پیشین در آمریکای لاتین متفاوت بود. برای نمونه وی در ۲۸ ژانویه ۲۰۰۶ حقوق خود را تا ۵۷ درصد کاهش داد و به ۸۷۵,۱ دلار آمریکا در ماه رساند. مورالس مجرد است و پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری، با خواهر خود زندگی می‌کرد. وی در دیدار‌های رسمی از پیراهنی سفید بدون کراوات استفاده می‌کرد که این مساله در عصر مدرن در مورد مقامات ارشد آمریکای لاتین، امری بی‌سابقه است. مورالس رهبر حزب «حرکت به سوی سوسیالیسم» است که در زبان اسپانیایی کوته‌نوشت آن MAS به معنای «بیشتر» است.
در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹ مورالس با ۱/ ۴۷ درصد آرا در دور نخست انتخابات ۲۰۱۹ بولیوی پیروز شد. نتیجه اعلام‌شده بلافاصله اعتراضات را برانگیخت و به تظاهرات گسترده در کشور منجر شد. در ۹ نوامبر ۲۰۱۹ سازمان کشورهای آمریکایی در نتیجه‌گیری گزارش اولیه خود اعلام کرد در این انتخابات «به‌وضوح دستکاری شده است» و اسنادی از دستکاری داده‌ها و جعل امضا وجود دارد. روز بعد مورالس اعلام کرد انتخابات تازه‌ای برگزار می‌کند. پس از پیوستن پلیس به معترضان و در ۱۰ نوامبر، ژنرال ویلیامز کالیمن، فرمانده نیروهای نظامی بولیوی گفت: «سران ارتش معتقدند که مورالس باید به‌خاطر مصلحت بولیوی کنار برود تا آرامش و ثبات دوباره در کشور برقرار شود.» در ۱۲ نوامبر مورالس به مکزیک رفت و در آنجا پناهنده شد. مورالس، همراه با دولت‌های مکزیک، کوبا، نیکاراگوئه و دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا، کنار رفتنش از قدرت در بولیوی را کودتا خواندند.
در هر حال، به نوشته نیویورک‌تایمز، در روز انتخابات، رای‌دهندگان از شخص مورالس ابراز نگرانی و سرخوردگی کردند اما افزودند که آنها همچنان به حزب او باور دارند. رای‌دهندگان می‌گفتند این حزب، تنها حزبی است که در کنار خانواده‌هایی ایستاده که برای چند نسل در حاشیه زندگی می‌کردند. برخی می‌گفتند از این بیم دارند که کارلوس مسا – اگرچه لحنی آشتی‌آمیز دارد و می‌کوشد تا ائتلافی گسترده بسازد - پا جای پای آنز بگذارد. مسا، روزنامه‌نگار سابق و مورخ، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ رئیس‌جمهور بود اما در بحبوحه تظاهراتی که شامل درخواست برای ملی کردن منابع گاز کشور بود استعفا کرد. وی پس از خدمت به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور، قدرت را از آن خود کرد و در نهایت آن را به رهبری دیگر به نام «گونزالو سانچز دو لوزادا» واگذار کرد که به «گونی» (Goni) معروف بود. برخی از رای‌دهندگان همچنان مسا را با سیاست‌های سلف خود در مورد خصوصی‌سازی پیوند می‌دهند. «لوئیزیا آلوارز» ۴۰ ساله، رای‌دهنده‌ای در منطقه «ال آلتو» که پایگاه «MAS» است می‌گوید: «نمی‌توانیم به زمانی بازگردیم که رنج می‌کشیدیم و دیگران برنده بودند.» در «ال آلتو» و «لاپاز» پایتخت اداری کشور، عباراتی مانند «مسا= آنز» و «مسا= گونی» شعارهای دیواری روزمره هستند. گونزالو سانچز قبلا رئیس مجلس بود.
بولیوی دومین کشور بزرگ صادرکننده گاز طبیعی در آمریکای جنوبی است که پس از ونزوئلا ۸/ ۴۸ تریلیون متر مکعب گاز استخراج می‌کند اما در عین حال، یکی از فقیرترین کشورها در آمریکای جنوبی و جهان است. به نوشته نیویورک‌تایمز، مسا که روز دوشنبه از دفتر انتخاباتی خود سخن می‌گفت افزود که بر اساس آمارها، پذیرفته است که رقیبش پیروز انتخابات شده و اینکه حزب او «رئیس اپوزیسیون دموکراتیک برای ۲۰۲۵ - ۲۰۲۰ خواهد شد.» بر اساس این گزارش، حزب آرس ادعای پیروزی در انتخابات نکرد. در عوض، اعلام کرد که منتظر اعلام شمارش رسمی است. در دفتر مرکزی MAS، «ماریانلا پاکو» سخنگوی حزب گفت که در حال انتظار برای اعلام نتایج از سوی نهادهای انتخاباتی هستند زیرا نمی‌خواهند با اعلام پیروزی زودهنگام و رسمی «خوشحالی مردم را نقش بر آب سازیم.» اما وی تاکید کرد که گزارش‌های به دست آمده از نهادهای انتخاباتی نشان‌دهنده «آرای چشمگیر» این حزب است. این سخنگو افزود که هدف حزب اکنون «بازسازی خرابی‌های» به جا مانده از سوی آنز است.
آرس خود را «نامزد در حال گذار» نامیده و وعده داد که میراث مورالس را ادامه می‌دهد در حالی که رهبران جوان حزب را برای به دست گرفتن قدرت در آینده آموزش می‌دهد. او افزود که مورالس نقشی در دولت وی نخواهد داشت. آرس که پیش از این به‌عنوان وزیر اقتصاد مورالس فعالیت می‌کرد، کشوری را به میراث برده که عمیقا دارای شکاف و با بحران اقتصادی دست به گریبان است. زخم‌های تظاهرات سال گذشته همچنان تازه است. کرونا اقتصاد کشور را زمین‌گیر کرده است. در روز انتخابات در شهر کوچک «آشوکالا»، ویکتور آپازا ۴۰ ساله، در کنار مادر خود ایستاده است. او یک عرقگیر و یک دامن سنتی پوشیده است. هر دو رای داده‌اند. آپازا که در بحبوحه کرونا کار خود را از دست داده، می‌گفت که به آرس رای داده است زیرا معتقد است که این نامزد تنها کسی است که می‌تواند بولیوی را از بحران اجتماعی رهایی بخشد. او می‌گفت: «ما آشتی می‌خواهیم.» با این حال، آپازا یک هشدار هم داده است. اگر آرس «راه‌حلی برای ما نیاورد، به خیابان‌ها خواهیم رفت. هیچ گزینه دیگری نداریم.»
