حزب تازهتاسیس همه محاسبات بیبی را بههم میزند
اسرائیل در پرتگاه انتخابات
«توماس او فالک» در گزارش ۱۳ دسامبر برای الجزیره نوشت: عدمعلاقه متقابل و عدماعتماد میان این دو نخستوزیر همچنان بالاست و همچنان هم وجود دارد. شکنندگی توافق میان آنها باعث شد گانتس به «نخستوزیر علی البدل» و «نخستوزیر آینده» یا «نخستوزیر دوم» تبدیل شود؛ اتفاقی که در عمر این رژیم سابقه نداشت. اسرائیل از آن پس به جای ثبات، همواره شاهد مبارزه سیاسی طاقت فرسا برای دستیابی به قدرت بوده است به گونهای که هر دو نخستوزیر چوب لای چرخ دیگری گذاشته و یکدیگر را نه بهعنوان شریک که بهعنوان دشمن مینگرند. نشانهای از این عداوت و خصومت را میتوان در بیاطلاعی گانتس از «عادیسازی» رابطه با امارات و بحرین و نیز سفر نتانیاهو به عربستان سعودی دریافت. گانتس یکبار گفت که از طریق کاخ سفید در جریان این اتفاقات قرار گرفته است.
گانتس ماه گذشته را صرف پیشبرد طرحی کرد که تحقیقات فساد علیه نتانیاهو را به جریان میانداخت؛ نتانیاهو هم اکنون سه پرونده باز به اتهام فساد دارد. شکاف میان این دو زمانی به اوج رسید که گانتس از لایحهای که خواستار انحلال پارلمان بود حمایت کرد. اگر این لایحه در سه نشست دیگر کنست مطرح شود، عمر این ائتلاف هم پس از ۷ ماه به پایان میرسید. گانتس در اعلام حمایت خود از این مساله گفت: «من هیچ توهمی در مورد نتانیاهو ندارم.» او گفت: «من از سابقه او بهعنوان کسی که دائم توافقات را زیر پا میگذارد آگاه بودم اما تصور میکردم که در قاموس او مردم باید مهمتر از رهبر باشند و به همین مناسبت تصور میکردم که نتانیاهو رفتار خود را تغییر میدهد. اما برخلاف انتظارم، چنین نشد و او همان روش را ادامه داد.» البته این لایحه تنها مسالهای نیست که موجب اختلاف میان ائتلاف آنها شده است. در ۲۳ دسامبر، این دو نخستوزیر باید بر سر بودجه هم به توافق برسند. لیکود مهلت اولیه در ماه آگوست را رد کرد. گانتس به دنبال این است که بودجه سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ را همزمان به تصویب برساند اما نتانیاهو معتقد است که در دوره نامشخصی که کسی از سال آینده خبر ندارد فقط باید بودجه ۲۰۲۰ مصوب شود. گانتس این اقدام را «یورش وحشتناک اقتصادی» به اقتصاد اسرائیل نامید. اگر طرفین نتوانند به اجماع دست یابند، دولت منحل خواهد شد و انتخابات جدیدی برگزار خواهد شد که البته چهارمین انتخابات در ۲ سال اخیر خواهد بود. آنچه ممکن است برای این رژیم مهلک باشد میتواند به نفع نتانیاهو باشد. انتخابات به او اجازه میدهد که اکثریت جدیدی بیابد و جانشینی گانتس در ۲۰۲۱ را در عمل با اما و اگر مواجه سازد. در حالت ایدهآل، ائتلاف جدید نتانیاهو به او اجازه خواهد داد تا قانونی را به تصویب برساند که در برابر پیگرد کیفری به او مصونیت میبخشد. تلاش قبلی او با شکست مواجه شد. «گاییل تاشیر»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه «عبری» (Hebrew) میگوید، بیتوجهی به ثبات کشور در بحبوحه بحران به نفع برنامه و دستور کار شخصی نتانیاهو خواهد بود و این چیز عجیبی برای او نیست. این تحلیلگر میافزاید، نتانیاهو برنامه شخصی خود را بر منافع کشور ترجیح میدهد.
تاشیر میافزاید: «تمام این دست و پا زدنها به محاکمه و پروندههای وی مربوط است. شما نمیتوانید سیاستمداری جدی باشید و نمیتوانید بودجه کشور را در این شرایط سر و سامان بدهید چرا که در مورد بقای عمر سیاسی تان نگران هستید.» با این حال، آنچه میتوانست راهی به سوی جلو برای نتانیاهو باشد، هفته گذشته به بنبست رسید. «گیدون سار»، عضو قدیمی کنست و از اعضای لیکود هفته گذشته در اعلامیهای استعفای خود را از حزب اعلام و حزب جدید خود با عنوان «امید جدید» (New Hope) را تاسیس کرد. این کار او موجب تغییراتی در وضعیت سیاسی اسرائیل شد و زندگی را برای نتانیاهو دشوارتر ساخت. «سار» مدتها رقیب داخلی نتانیاهو بود. سال گذشته، او نتانیاهو را برای رهبری حزب به چالش کشید اما در نهایت شکست خورد. «سار» در کنفرانس خبری خود اظهار کرد که لیکود «به ابزاری برای منافع شخصی یک فرد تبدیل شده است». آنچه مهمتر از خروج او از حزب لیکود است همانا حزبی است که او تشکیل داده است. چنین اتفاقی برنامه نتانیاهو برای حفظ قدرت از طریق انتخابات جدید را با اما و اگرهایی مواجه ساخته است. نظرسنجیها نشان میدهد که «امید جدید» تاثیر فوری بر فضای سیاسی خواهد داشت و این حزب به سومین حزب قوی در کنست با ۱۷ کرسی تبدیل خواهد شد؛ دو کرسی کمتر از حزب «یامینا» و هشت کرسی کمتر از لیکود. احزاب مخالف از جمله یامینا و آبی- سفید میتوانند ۶۳ کرسی را به دست آورند درحالیکه نتانیاهو و متحدانش ۴۱ کرسی به دست خواهند آورد. گزارشگر الجزیره معتقد است این حزب موجب تغییرات قابلتوجهی در فضای سیاسی اسرائیل شده و تاثیرات بالقوه خطرناکی برای آینده نتانیاهو خواهد داشت. با این حال، باید دید آیا نتانیاهو میتواند همچنان به دستور کار شخصی خود ادامه دهد یا اینکه روش دیگری در پیش خواهد گرفت و در نهایت کوتاه خواهد آمد.