بایدن روز اول ریاست خود را با امضای١٧فرمان آغاز کرد
ابلاغ سند ٢٠٠صفحهای پرزیدنت برای مقابله با کرونا
در این فرمانهای اجرایی از جمله دستور بازگشت آمریکا به معاهده اقلیمی پاریس و لغو فرمان محدودیت سفر شهروندان چند کشور مسلمان از جمله ایران، صادر شد. گفته میشود ۹ فرمان اجرایی امضاشده توسط جو بایدن برای لغو و تغییر تصمیمهای دولت گذشته آمریکا بوده است. رئیسجمهوری آمریکا پیش از امضای این فرمانهای اجرایی در سخنان کوتاهی گفت که با این اقدامات ما اتحاد خود را بازسازی و بار دیگر با جهان تعامل خواهیم کرد. جو بایدن ظهر چهارشنبه در مراسمی بهعنوان چهلوششمین رئیسجمهور آمریکا، ادای سوگند کرد و رسما زمام امور را بهدست گرفت. نخستین فرمان اجرایی که بایدن امضا کرد، دستور استفاده از ماسک در همه ساختمانهای دولت فدرال برای کمک به مهار بحران ویروس کرونا بود. دومین فرمان اجرایی جو بایدن، درباره برابری نژادی و حمایت از گروههای محروم جامعه است. جو بایدن همچنین در سومین فرمان اجرایی، دستور بازگشت آمریکا به معاهده اقلیمی پاریس را امضا کرد. آمریکا در سال ۲۰۱۷ و با فرمان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق آمریکا از این توافق خارج شده بود. معاهده اقلیمی پاریس با تلاش دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری اسبق آمریکا در سال ۱۳۹۴ و با حضور نمایندگان ۱۹۶ کشور امضا شده بود. معاهده اقلیمی پاریس در راستای محدود کردن گرمایش زمین با کاهش تولید دیاکسیدکربن و کاهش سوزاندن سوختهای فسیلی به امضا رسید.
رئیسجمهوری آمریکا همچنین فرمان لغو محدودیتهای «مهاجرتی» برای شهروندان چند کشور را امضا کرد. فرمان ایجاد محدودیت برای سفر و مهاجرت از کشورهای مسلمان به آمریکا را دونالد ترامپ صادر کرد که برای تصویب کشوقوس زیادی داشت.
در فهرست اولیه این فرمان نام کشورهای ایران، عراق، سوریه، یمن، لیبی، سودان و سومالی دیده میشد. اواسط اسفند همان سال، آمریکا نام عراق را از این فهرست حذف کرد.
نام سودان هم سه سال پیش از این فهرست حذف شد و در عوض محدودیتهای تازه شامل حال شهروندان کشورهای چاد، کرهشمالی و ونزوئلا شد. صدور فرمان مهاجرتی در داخل آمریکا مخالفتهای زیادی را برانگیخت و پس از حدود دو سال بحث و شکایت گسترده سرانجام دو سال پیش، دیوان عالی ایالات متحده با اجرای نسخه تعدیلشده فرمان با هدف «حراست از منافع ملی» ایالات متحده موافقت کرد.
کاخ سفید ساعاتی پس از امضای فرمان اجرایی درباره لغو محدودیت سفر به آمریکا توسط جو بایدن، متن این ابلاغیه را منتشر کرده است. به گفته سخنگوی کاخ سفید، رئیسجمهوری آمریکا فرمان اجرایی بازگشت ایالات متحده به سازمان بهداشت جهانی را نیز امضا کرده است. جو بایدن همچنین ساعت ۶ عصر چهارشنبه در کاخ سفید و بهصورت مجازی مراسم ادای سوگند دهها نفر از مقامهای سیاسی جدید این کشور را که انتصاب آنها نیازمند تایید سنا نبود، برگزار کرد.
با این حال یکی از ضروریترین اقدامات بایدن مبارزه با ویروسکرونا است. او در یک فرمان اجرایی ماسک زدن در اتوبوسها و قطارها را هم ضروری و اجباری اعلام کرده است. بایدن قصد دارد تا ۱۰۰ میلیون نفر را هم در فاز اول واکسیناسیون کند. به همین منظور بایدن سند ۲۰۰صفحهای برای تولید واکسن و مبارزه با کرونا را هم منتشر کرد. او از سند راهبردی در حالی رونمایی کرد که ترامپ در مقابل آن مقاومت کرده بود. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به دنبال تاکیداتی که برای رهبری این کشور داشته است، روز پنجشنبه مجموعهای از فرامین مربوط به اقتدار دولت برای مبارزه با ویروس کرونا را صادر کرد و این دقیقا همان فرامینی بودند که ترامپ زیر بار آن نرفته بود. این فرامین شامل ماسک اجباری، تشکیل گروه ملی انجام تست ویروس کرونا در سطح کشور و قرنطینه اجباری برای مسافران خارجی است. الزام ماسک برای حمل و نقل عمومی، همراه با دستور بایدن که روز چهارشنبه آن را امضا کرد تا تمام امکانات کشوری برای اجباری کردن ماسک به کار گرفته شود، ایالات متحده را در کنار دیگر کشورهایی قرار میدهد که ماسک در آنها یک امر ضروری و واجب برای زندگی در عصر کرونا است. این در حالی است که مخالفان استفاده از ماسک را مخالف آزادی شخصی میخوانند. بایدن رویکرد خود را در قبال ویروس کرونا، جنگ تمامعیار خواند اما فائوچی، مشاور رئیسجمهوری آمریکا در حوزه مبارزه با کرونا، آشکارا گفت که این مبارزه بسیار سخت و طاقت فرسا است. دکتر فائوچی برای اولین بار از ماه نوامبر در اتاق توجیهی کاخ سفید حاضر شد و گفت که روش درمانی تزریق آنتیبادی قدرتمند که ترامپ هم از این روش استفاده کرد، چندان در برابر گونههای جهشیافته آفریقایی و برزیلی آن موثر نیست. به گزارش رویترز، حضور فائوچی در اتاق توجیهی نشان میدهد که دولت بایدن اجازه صحبت کردن به «علم» را داده است. بایدن نشان داده که بر عکس دونالد ترامپ توجه شایانی به علم دارد و برای همین روز پنجشنبه فائوچی برای نخستین بار در اتاق توجیهی حضور پیدا کرد و با زبان علم با بایدن سخن گفت. بایدن نیز گفت که قصد دارد در سطح وسیعی به مبارزه با ویروس کرونا بپردازد و سطح تستها را افزایش دهد. او شرایط فعلی را جنگی توصیف کرد و دستور داد پروتکلهای رعایتنشده در دوران ترامپ، مورد توجه قرار گیرد و ضرورت استفاده از این پروتکلها را گوشزد کرد. تاکنون در آمریکا این بیماری ۴۰۵ هزار نفر را از پا در آورده و ۲۴ میلیون نفر را هم مبتلا کرده است. آمریکا بالاترین میزان ابتلا به این بیماری را در سطح دنیا دارد. فائوچی در دولت ترامپ هم در همین حوزه خدمت کرد؛ اما سیاست ترامپ در برخورد با ویروس کرونا، دست کم گرفتن آن بود؛ اما وی در دولت بایدن جایگاه خود را پیدا کرده است. فائوچی گفت که در دولت ترامپ احساس ناراحتی میکرده است اما از اینکه ترامپ از داروی هیدروکسی کلروکین برای درمان بیماری کووید-۱۹ استفاده کرد، ناراحت است و به گفته او تاثیر این دارو بر درمان بیماری اندک است. او حالا میگوید در دولت بایدن احساس آزادی عمل خوبی دارد. او گفت نشانه هم این است که به او گفتهاند در جلسه حاضر شود و هر چه را که میداند، ابراز کند و این یعنی اینکه اجازه دهیم علم صحبت کند. به گفته فائوچی، حس آزادی به وی دست داده است. فائوچی کار کردن با دولت جدید را اینگونه تشریح میکند: «یکی از چیزهای جدیدی که در این دولت وجود دارد این است که اگر پاسخ یک سوالی را نمیدانی، مجبور نیستی حدس بزنی و میتوانی راحت بگویی نمیدانی.» فائوچی میگوید که آمریکا در شرایط حساسی به سر میبرد؛ اما اگر این کشور تا تابستان بتواند ۷۰ تا ۸۰ درصد مردمش را واکسینه کند، آن موقع آمریکا به شرایط عادی باز خواهد گشت.
برخورد با روسیه، روز از نو روزی از نو
با رفتن دونالد ترامپ، جایگاه روسیه بهعنوان یکی از رقیبان و دشمنان ایالات متحده مجددا برجسته شده است. اگر ترامپ سعی میکرد که روسیه را دشمنی نه چندان جدی جا بیندازد، اما بایدن نشان داد که روسیه همچنان یک موضوع مهم در سیاست خارجی این کشور است و برای همین روز چهارشنبه در یکی از فرامین دستور مبارزه با حملات سایبری روسها را داد. در این راستا کاخ سفید اعلام کرد که جو بایدن، رئیسجمهور جدید ایالات متحده به سرویسهای اطلاعاتی دستور داده تا موضوعاتی را که واشنگتن معتقد است روسیه در آنها نقش دارد، مانند حملات سایبری، مسمومیت احتمالی الکسی ناوالنی، وبلاگنویس روسی و پاداشهای احتمالی برای کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان را بررسی کنند. مقامات آمریکایی میگویند جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به آوریل هینس، مدیر اطلاعات ملی این کشور دستور خواهد داد به او یک ارزیابی اطلاعاتی کامل از مداخله ادعایی روسیه در انتخابات ۲۰۲۰، استفاده از سلاحهای شیمیایی علیه الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان دولت این کشور و مساله تعیین جایزه برای کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان ارائه کند. یک مقام ارشد آمریکایی گفت: بایدن همچنین از هینس درخواست ارزیابی حمله سایبری گسترده به آژانسها و وزارتخانههای فدرال دولت آمریکا در ارتباط بانقص نرم افزار سولارویندز را داشته است؛ اتفاقی که بسیاری از تحلیلگران و مقامهای دولتی روسیه را مقصر آن دانستند. مقامها گفتند: درخواست برای ارزیابیهای اطلاعاتی طی روزهای آینده مطرح خواهد شد. یک مقام ارشد دیگر گفت: ما از این ارزیابیها بهمنظور اطلاع دادن درباره پاسخ به تهاجم روسیه در هفتههای آینده استفاده خواهیم کرد.
تایید صلاحیت احتمالی آستین
نیویورک تایمز در روز بیست و یک ژانویه در یک گزارش اعلام کرد که احتمالا لوید آستین، وزیر پیشنهادی بایدن برای پنتاگون مورد تایید قرار گیرد. خبرها حکایت از این است که کنگره احتمالا معافیت مورد نظر را برای وزارت دفاعی آستین صادر خواهد کرد.مجلس نمایندگان و سنا روز پنجشنبه با اکثریت قریب به اتفاق اجازه دادهاند تا ژنرال چهارستاره ارتش آمریکا از نخستین مانع برای به عهده گرفتن ریاست پنتاگون عبور کند و او احتمالا تبدیل به نخستین وزیر دفاع سیاهپوست آمریکا خواهد شد. روز پنجشنبه مجلس نمایندگان در یک رایگیری با ۳۲۶ رای موافق به ۷۸ رای مخالف به تصویب یک معافیت در قبال لوید آستین که درسال ۲۰۱۶ ارتش را ترک کرد، پرداخت و به موجب آن او را از یک قانون که تصدی افسران نظامی در پست غیرنظامی ارشد وزارت دفاع برای مدت هفت سال بعد بازنشسته شدن ممنوع میکند، معاف ساخت. مجلس سنا نیز فورا از این رویه با ۶۹ رای مثبت در برابر ۲۷ رای منفی پیروی کرد. سنا با این حال هنوز نسبت به تایید نامزدی آستین اقدام نکرده است؛ هر چند که چاک شومر، رهبر اکثریت سنا گفت که رایگیری در این خصوص به زودی صورت خواهد گرفت. کمیته نیروهای مسلح سنا پیشتر به تایید آستین پرداخته بود.
مک کانل مخالف استیضاح فوری
با اینکه مک کانل اقدامات اخیر ترامپ در تحریک هوادارانش برای حمله به کنگره را قابل استیضاح دانسته است، اما حالا این رهبر جمهوریخواهان مخالف استیضاح فوری بوده و خواستار برگزاری با تاخیر آن شده است. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، سناتور مک کانل، از کنتاکی و رهبر اقلیت جمهوریخواهان در سنا روز پنجشنبه از دموکراتها خواست که دادگاه استیضاح ترامپ را با تاخیر برگزار کنند.
میچ مک کانل اظهار کرد: جمهوریخواهان سنا خواستار به تاخیر انداختن نشستهای استماع مربوط به استیضاح دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق به اواسط فوریه هستند. دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا این پیام را دادهاند که خواستار اجرای سریع فرآیندهای مربوط به استیضاح هستند؛ اما مک کانل گفت: جمهوریخواهان سنا قویا در پشت این اصل که نهاد سنا، دفتر ریاست جمهوری و خود ترامپ رئیسجمهور سابق، همگی شایسته یک فرآیند کامل و منصفانه همراه با احترام به حقوق او و پرسشهای اساسی، حقوقی، واقعی و جدی مطرح هستند، اتحاد دارند. جمهوریخواه ارشد سنای آمریکا به سرعت بالای بیسابقه فرآیند مجلس نمایندگان این کشور برای استیضاح ترامپ که متهم به تحریک شورش ششم ژانویه علیه کنگره شده است، اشاره کردند. ترامپ تنها دقایقی قبل از حمله خشونتآمیز اوباش به ساختمان کنگره آمریکا که منجر به مرگ پنج تن شد، در تجمعی در نزدیکی کاخ سفید گفت: ما به سختی مبارزه میکنیم و اگر شما به سختی مبارزه نکنید دیگر قرار نیست کشوری داشته باشید. ترامپ در این تجمع نیز همچون ماههای قبل از آن بهرغم عدم وجود سند و مدرکی مدعی شد که انتخابات را از او دزدیدهاند. در نتیجه این اقدامات ترامپ در مدت کمی پس از حمله به کنگره، دموکراتها خواستار آن شدند که ترامپ مادامالعمر از تصدی مناصب دولتی محروم شود.