آمریکا ۱۱ سپتامبر افغانستان را ترک میکند
تصمیم بایدن در بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از افغانستان ۲۰ سال پس از آن است که پرزیدنت بوش پس از حملات ۱۱سپتامبر دستور حمله به افغانستان را صادر کرد. در ۱۱ سپتامبر ۲۰ سال پیش، القاعده به دستور بنلادن حملاتی را به برجهای دوقلو و پنتاگون انجام داد و آمریکا با هدف مجازات بنلادن و نیروهای القاعده که زیر چیر حمایتی طالبان در افغانستان پناه گرفته بودند به این کشور حمله کرد. این جنگ با پشتیبانی گسترده بینالمللی آغاز شد اما به همان سیلی و ضربت سخت طولانی، خونین و نامردمیای تبدیل شد که نیروهای بریتانیایی را در قرن ۱۹ و نیروهای شوروی را در قرن۲۰ وادار به خروج از افغانستان کرد.
تقریبا ۲۴۰۰ نیروی آمریکایی در افغانستان و در نبردی که ۲ تریلیون هزینه روی دست آمریکا گذاشت جان خود را از دست دادند. حامیان دموکرات بایدن در کنگره این تصمیم را ستودند هرچند جمهوریخواهان گفتند که این خروج امنیت آمریکا را با خطر مواجه میکند.
«کوپر- گیبون نف- اشمیت» در گزارش خود افزودند، سناتور «تیم کین»، دموکرات از ویرجینیا، در بیانیهای گفت: «ایالاتمتحده در سال ۲۰۰۱ برای شکست کسانی به افغانستان رفت که در ۱۱سپتامبر به آمریکا حمله کرده بودند. اکنون وقت آن است که نیروهایمان را به خانه بازگردانیم، پشتیبانی بشردوستانه و دیپلماتیک خود را از کشور شریک حفظ کنیم و امنیت ملی آمریکا را روی مهمترین چالشهایی که با آن مواجه هستیم دوباره متمرکز سازیم.» «جان سُلتز»، از مجروحان جنگ عراق و رئیس گروه پیشکسوتان مترقی بهنام «VoteVets» اعلام کرد که «کلمات نمیتوانند به اندازه کافی بیان کنند که این مساله برای نیروها و خانوادههای نظامیان چقدر بزرگ و مهم است.» با این حال تصمیم بایدن موجب انتقادهایی از سوی جمهوریخواهان شد. سناتور «جیمز.ام. اینهوف» از اوکلاهاما و جمهوریخواه عالیرتبه در کمیته خدمات مسلح سنا، گفت که «این یک تصمیم بیپروا و خطرناک است. مهلتهای زمانی خودسرانه نیروهایمان را در خطر قرار داده و تمام پیشرفتهایی که بهدست آوردهایم را با خطر مواجه میسازد و موجب درگرفتن جنگ داخلی در افغانستان میشود. در نهایت، زمینه مناسبی برای تروریستهای بینالمللی فراهم میسازد.» دونالد ترامپ هم مهلت زمانی خروج را برای اول می تعیین کرده بود اما او در اعلام و تغییر برخی از تصمیمات مهم سیاست خارجی شهره بود و مقامهای پنتاگون در تلاش بودند تا برای تاخیر در این مهلت زمانی فشار آورند. بایدن که نسبت به اعزام نیرو به افغانستان بدبین بود، در سه ماه اول حضورش در کاخ سفید به دنبال ارزیابی آن مهلت زمانی بود. دولت مرکزی افغانستان قادر به جلوگیری از پیشرویهای طالبان نیست و مقامهای آمریکایی ارزیابی ترسناکی از چشمانداز صلح در این کشور دارند. با این حال آژانس اطلاعاتی آمریکا میگوید باور ندارد که القاعده یا دیگر گروههای تروریستی تهدیدی فوری برای حمله به ایالاتمتحده از خاک افغانستان باشند. این ارزیابی برای دولت بایدن حیاتی بود و بر همین مبنا تصمیم به خروج باقیمانده نیروهای آمریکایی از این کشور گرفت. یک مقام ارشد دولتی گفت که خروج نیروها پیش از اول می شروع خواهد شد و پیش از تاریخ نمادین ۱۱ سپتامبر به پایان میرسد. مقامها گفتند، هر حملهای به نیروهای در حال عقبنشینی ناتو با پاسخی شدید مواجه خواهد شد. رهبران طالبان مدتها متعهد شدهاند که هرگونه نقض این ضربالاجل به این معناست که نیروهای آنها حمله به نیروهای آمریکایی و نیروهای ائتلاف را آغاز خواهند کرد. بر اساس مذاکرات مربوط به عقبنشینی در دولت ترامپ، طالبان بیشتر حملات خود را متوقف کرد اما در هفتههای گذشته، پایگاههای آمریکا در جنوب و شرق افغانستان را موشکباران کردند.
در بیانیههای عمومی روز سهشنبه، رهبران طالبان نه بر تصمیم بایدن برای عقبنشینی کامل (که یک دولت ضعیف مرکزی را بهجا میگذارد که ناتوانی خود برای متوقفکردن پیشرفتهای شورشیان طالبان در سراسر کشور را اعلام کرده است) که بر این حقیقت تمرکز داشتند که دولت آمریکا مهلت نهایی اول می را از دست خواهد داد. «ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان در تلویزیون محلی گفت: «ما با تعویق پس از اول می مخالفیم. هر تاخیری پس از اول می برای ما قابلپذیرش نیست.» عملیات اولیه (که در آن تعداد نسبتا محدودی از نیروهای عملیات ویژه با همکاری نیروهای محلی افغان و با حمایت هوایی آمریکا) در بیرونکردن رهبران طالبان و القاعده به پاکستان در اواخر ۲۰۰۱ و اوایل ۲۰۰۲ موفقیتآمیز بود. بسیاری از تحلیلگران نظامی به ستایش از آن پرداختند – موفقیت فوری آن فقط با بهکارگیری تعداد محدودی از نیروهای زمینی- و آن را شاهکار برنامهریزی و نبرد در جنگ خواندند. جنگ از رسالتی ضدتروریستی به ملتسازی، دموکراسیسازی و تضمین حقوق زنان تغییر جهت داد اما ناتوانی در ایجاد نیروهای امنیتی محلی کارآمد به طالبان اجازه داد که به میدان بازگردند و با آغاز سال۲۰۰۹ حملات مهمی علیه نیروهای خارجی را سازمان دهند؛ تلاشی که به دومین حمله منجر شد. مناطقی از لوث وجود طالبان پاکسازی شد اما آن موفقیت هم ناپایدار بود. در هر حال، مقامهای دولت بایدن میگویند که ایالاتمتحده نیروهای خود را در جاهای دیگری در منطقه مستقر خواهد کرد و نیمنگاهی هم به افغانستان و طالبان و تحرکات این گروه خواهد داشت. ایالاتمتحده میگوید طالبان را به تعهدی وامیدارد که دیگر باعث تهدیدی برای آمریکا نشوند یا منافع آمریکا از داخل خاک افغانستان مورد حمله قرار نگیرد. اما معلوم نیست این استقراری که به گفته مقامهای آمریکایی در جاهایی نزدیک افغانستان خواهد بود، چگونه موجب حمایت از دولت شکننده افغانستان و حفاظت از نیروهای امنیت ملی این کشور خواهد شد.