«الیس لابوت» در مصاحبه‌ای که در تاریخ ۱۵ سپتامبر با خلیل‌زاد انجام داد، می‌نویسد، پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و حملات تروریستی به خاک آمریکا، جورج بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا خلیل‌زاد را به‌عنوان نماینده خود در امور افغانستان منصوب کرد و سپس او را به عنوان سفیر به کابل فرستاد. در آن زمان، خلیل‌زاد با تشکیل لویه‌جرگه در افغانستان، حضور در کنفرانس بن و نگارش اولین قانون‌اساسی و برگزاری اولین انتخابات در افغانستان نقش چشم‌گیری در تحولات این کشور داشت. او بعدها سفیر بوش در عراق و سازمان ملل شد.

با به قدرت رسیدن ترامپ، او مشتاق بود که از افغانستان خارج شود. ترامپ از خلیل‌زاد خواست تا به دولت بازگردد و معامله صلحی را با طالبان منعقد سازد. خلیل‌زاد هم این معامله را در فوریه ۲۰۲۰ به نمایندگی از آمریکا در دوحه امضا کرد. وقتی ترامپ کاخ سفید را ترک کرد، بایدن رئیس‌جمهور جدید از خلیل‌زاد خواست تا در جایگاه و پست خود بماند. خلیل‌زاد سه سال گذشته را همواره در سفر رفت و برگشت به واشنگتن، کابل و دوحه بوده است؛ سه پایتختی که نقش مهمی در تعیین سرنوشت طالبان داشته است. با توجه به تجربه و آشنایی او در زمینه فرهنگ افغانستان و ارتباطات دیرپای او با طیف گسترده‌ای از افغان‌ها از جمله طالبان، از او خواسته شد تا حل و فصل اوضاع در راستای پایان دادن به جنگ را در پیش بگیرد. روز سه‌شنبه ۲۳شهریورماه، خلیل‌زاد در دفترش در وزارت خارجه آمریکا با «فارن‌پالیسی» مصاحبه کرد. این آمریکاییِ زاده افغانستان درباره روزهای پایانی [دولت غنی] می‌گوید: روزهای پایانی زمانی بود که طالب‌ها به کابل نزدیک می‌شدند. من در دوحه بودم و با رهبر طالبان ملا عبدالغنی برادر و همراهانش دیدار داشتم. خلیل‌زاد می‌گوید به ملابرادر گفتم و بر او فشار آوردم که حمله به کابل می‌تواند به نزاعی ختم شود که این شهر را ویران و میلیون‌ها نفر (حدود ۵ میلیون نفر) را یا آواره خواهد کرد یا از میان خواهد برد.

او افزود که به رهبر طالبان گوشزد کردم که این اقدام می‌تواند به درگیری‌های خیابانی بینجامد و این بر خلاف روح توافق است. سومین عنصر توافق میان ما به وضوح می‌گفت که مذاکرات میان طالبان و دیگر افغان‌ها از جمله دولت برای تشکیل یک دولت اسلامی جدید بود. او می‌گوید بعد از رفت‌وآمدهای بسیار در نهایت ملابرادر پذیرفت که چنین نکند. او می‌گوید چندین نفر از اعضای فعلی دولت کابل در آن زمان در دوحه بودند. خلیل‌زاد می‌گوید با مقام‌های طالبان صحبت کردم و آنها پذیرفتند که برای دو هفته از کاربرد زور خودداری کنند. آنها از قبل نیروهایی در کابل داشتند که وارد این شهر شده بودند؛ اما آنها را به دروازه‌های کابل عقب نشاندند. به گفته خلیل‌زاد، دولت جدید قرار بود فراگیر باشد؛ اما بر مبنای تقسیم قدرت ۵۰-۵۰ نباشد. در میان طالبان بحث بر سر این بود که چه کسی نفر اول باشد. طالبان می‌خواست مقام اول را در دولت داشته باشد؛ اما غنی نپذیرفت. قرار بود در دولت فراگیر طالبان از دولت قبل، گروه‌های قومی و غیره هم نماینده‌ای باشد. طالبان اعلام کرد که به کابل حمله نمی‌کند. در بعدازظهر ۱۲ آگوست، ملابرادر درخواست دیدار با فرانک مکنزی، فرمانده سنتکام داد و او نیز برای این دیدار بی‌میل نبود. ما حدود ۱۱-۱۰ ساعت دیدار داشتیم.

اندکی بعد اعلام شد که غنی هم پذیرفته است. اما دیری نگذشت خبر رسید که او سرخورده شده و کشور را ترک کرده است. پس از این اقدام بود که با برادر دیدار کرده و او را به مکنزی معرفی کردم. در این زمان دیگر طالبان به راحتی توانست خلأ قدرت را پر کند. در دیدار با مکنزی به برادر گفته شد که او مسوول خروج نیروهای آمریکایی است و ما دوست نداریم طالبان در این زمینه مداخله‌ای داشته باشد.در غیر این صورت، به‌شدت از خودمان دفاع خواهیم کرد.

 

اخبار مرتبط